*حسین رویوران
ظهور اولویت های جدید در ارتباط با اقلیم کردستان چند مسئله را پدید آورده است:
ایران و ترکیه به دلیل تهدید مشترک اقدام به همکاری های گسترده ای در ابعاد مختلف از جمله در بعد نظامی کرده اند که در برخی موارد این نوع همکاری در تاریخ دو کشور سابقه نداشته است. سفر عالی ترین مقام های نظامی دو کشور در این چارچوب ارزیابی می شود.
نظام ترکیه یک نظام سنی است و نظام ایران یک نظام شیعی است. بر این اساس همکاری این دو کشور می تواند از بین برنده هر گونه توطئه جنگ مذهبی در منطقه باشد. اقدامی که غرب به رهبری امریکا و با مدیریت اسرائیل و همکاری برخی دولت های عربی و در راس آنها عربستان و قطر و امارات متحده عربی که با تعریف، سازماندهی و مدیریت تروریست های تکفیری در سطح منطقه آن را دنبال می کردند.
ظهور اولویت های جدید بر پایه حفظ وحدت و یکپارچگی عراق و سوریه و ضرورت جلوگیری از تجزیه این دو کشور، عملا ترکیه را به قرار گرفتن در کنار ایران سوق داده است و بسیاری از توافقات میان ایران و ترکیه بر این پایه استوار است. بنابراین اینگونه همکاری ها توطئه رژیم صهیونیستی را برای تجزیه منطقه، تا حد زیادی خنثی می سازد.
موضعگیری های اخیر آقای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و سایر مسئولین ترک علیه اسرائیل با تاکید بر این نکته که اسرائیل از طریق سازمان جاسوسی خود موساد تلاش هایی برای راه انداختن فتنه تجزیه کردستان به عنوان گام نخست تفکیک در منطقه بر پایه توطئه سایکس پیکوی جدید، عملا یک شکاف مبتنی بر امنیت ملی بین ترکیه و اسرائیل ایجاد کرده است و تردیدی نیست که این تحول جدید به نفع محور مقاومت است.
آغاز همکاری سریع ترکیه با دولت مرکزی عراق و برگزاری مانور مشترک در مرز دو کشور نشان از تحول مهم و سریع در مواضع ترکیه دارد که تا مدتی پیش حتی حاضر به اجرای درخواست دولت عراق برای تخلیه پایگاه بعشیقه نبود.
همین ضرورت ایجاب می کند که ترکیه در مقابل جدایی طلبان کرد سوریه نیز قرار گیرد و این موضعگیری در واقع تعامل و تفاهم دولت ترکیه و دولت سوریه را فراهم می کند و چنین تحول قابل پیش بینی می تواند به سرعت به بحران سوریه پایان دهد.
همکاری اخیر ترکیه با روسیه و امضاء قرارداد خرید سامانه موشکی اس 400 در میان اعضای ناتو اقدامی بی سابقه محسوب می شود و در واقع آغاز مرحله جدیدی است که فاصله ترکیه از امریکا (به دلیل نقشش در کودتای اخیر ترکیه و همکاری گسترده با کرد های سوریه) و نیز اروپا که حاضر به پذیرش عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا نیست، افزایش خواهد داد.
تحولات اخیر که بر پایه رفراندوم در کردستان عراق شکل گرفته است عملا معادله جدیدی را بر پایه تغییر همپیمانی ها و اولویت ها و تعامل ها در منطقه ایجاد می کند که برای محور مقاومت متضمن فرصت های بسیاری است.
تردیدی نیست که کردستان منفک از عراق به عنوان پایگاه اسرائیل تعریف خواهد شد و این رژیم از طریق این پایگاه منافع و امنیت ایران، ترکیه، سوریه و عراق را به شدت تهدید خواهد کرد.
رژه تروریست های ضد ایرانی کومله و پ ک ک مخالف دولت ترکیه در کرکوک با مساعدت مسعود بارزانی در همین چارچوب ارزیابی می شود. بر این اساس جلوگیری از شکل گیری اسرائیل دوم ضروری است که دو کشور آماده پرداختن هرگونه هزینه ای برای آن هستند. سفرهای روسای ستاد ارتش دو کشور و سفر رئیس جمهور ترکیه به ایران در همین چارچوب تحلیل می شود. بر همین اساس است که بارزانی خواستار گشوده شدن باب گفتگو با دولت مرکزی شده است و رئیس پارلمان کردستان نیز رفراندوم را غیر قانونی خوانده و تاکید کرده است که باید این واقعیت را پذیرفت که جامعه کرد عراق نباید اجازه دهند استقلال از عراق حتی به قیمت جنگ به دست آید.
*کارشناس ارشد روابط بین الملل
جمعه 14 مهر 1396 - 9:27:59