تهران- الکوثر:  تقسیم بندی موشک‌های بالستیک براساس برد آن‌ها انجام می‌شود. مهم‌ترین مولفه موشک‌های بالستیک پیشرانه آن است که میزان برد را مشخص می‌کند که می‌تواند بردی از ۱۵۰ تا ۵ هزار کیلومتر داشته باشد، نمونه‌های برد بلند این موشک‌ها توانایی خروج از جو را دارد که پس از رسیدن به ارتفاع مناسب با سقوط آزاد و با هدایت صحیح به داخل جو بازمی‌گرند.

جمهوری اسلامی ایران از اوایل دهه ۱۳۸۰ شمسی ساخت نسل اول موشک‌های فاتح ۱۱۰ را آغاز کرد، موشک بالستیک کوتاه بردی با برد حدود ۲۰۰ کیلومتر. در آغازِ راه، دقت و جزئیات فاتح ایرانی به مانند امروز نبود و در سال‌های بعد، نسل‌های مختلفی از این موشک وارد خدمت شدند که هم برد این موشک را به ۳۰۰ کیلومتر رسانده، هم خطای آن را تقریبا صفر کرده و در سیستم پیشران آن از سوخت پیشرفته تری استفاده شد.

تاکنون ۴ نسل از موشک فاتح-۱۱۰ رونمایی شده است. البته اولین آزمایش این موشک در سال ۱۳۸۰ و با حضور ایده پرداز و مجری اصلی آن یعنی شهید طهرانی مقدم انجام شد، اما خبر رسمی از آزمایش موفق نسل اول این موشک که فاتح-۱۱۰A نامیده می‌شد در شهریور سال ۱۳۸۱ اعلام شد. ریاست وقت سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع یعنی سردار احمد وحید دستجردی، در آن زمان اعلام کرد در پروژه ساخت این موشک فناوری پیشران سوخت جامد مرکب پیشرفته پایه گذاری شده و آزمایش موفق سامانه‌های فوق مدرن هدایت و کنترل ساخته شده برای این موشک از دستاورد‌های بسیار مهم این پروژه به شمار می‌رود. وی همچنین گفته بود که "با توجه به دقت اصابت این موشک به هدف می‌توان با اطمینان اعلام کرد فاتح-۱۱۰A از دقیق‌ترین موشک‌های زمین به زمین ساخته شده در جهان محسوب می‌شود. "

اما پس از چند سال از معرفی نسل چهارم در سال ۱۳۸۹، نسل بعدی با نام فاتح-۳۱۳ در سال ۱۳۹۴ معرفی شد که برد آن به ۵۰۰ کیلومتر افزایش یافته بود. این موشک تفاوت‌های جزئی در شکل بالک‌های پایدارساز انتهایی با نمونه‌های قبلی داشت. در زمان رونمایی از فاتح-۳۱۳ اعلام شد در این موشک علاوه بر سبک سازی بدنه، از نسل پیشرفته‌ای از پیشران سوخت جامد مرکب به علاوه سامانه‌های هدایت، کنترل و ناوبری جدیدتر استفاده شده که دقت نقطه زنی در اصابت به هدف را در آزمایش‌ها اثبات کرده است.

یک سال بعد، اما جهش دیگری در عرصه موشک‌های سوخت جامد کوتاه برد و راه‌کنشی (تاکتیکی) به نام موشک ذوالفقار معرفی شد که بعد‌ها معلوم شد با وجود اینکه این موشک در سطح راه‌کنشی طراحی شده، اما دارای آثار راهبردی است. این موشک دارای برد ۷۰۰ تا ۷۵۰ کیلومتر و مجهز به کلاهک ۴۵۰ کیلوگرمی معرفی شد. نمایش تصاویر نمونه‌های تولیدی این موشک در ۴ مهر سال ۱۳۹۵ نشان داد که ذوالفقار مراحل آزمایش را بی سر و صدا به پایان رسانده و آماده تحویل به نیروی هوافضای سپاه است.

برخورداری از سکوی پرتاب متحرک و خودکششی، رادار گریزی، قابلیت نقطه‌زنی و همچنین سبک و تاکتیکی بودن، از جمله ویژگی‌های موشک ذوالفقار است. این موشک از سوخت جامد بهره می‌برد،  تاکتیکی و نقطه‌زن  بوده و  برد پرتاب آن حدود ۷۰۰ کیلومتر است؛ ناگفته نماند که ضدجَمینگ بودن نیز از دیگر ویژگی‌های ذوالفقار است.

موشک ذوالفقار با دارابودن سر جنگی جداشونده نسبت به سایر سامانه‌های کوتاه برد و متوسط  مزیت و توانایی بیشتری دارد. جداشدن سر جنگی موشک‌ها فوایدی چون افزایش برد موشک، کاهش امکان ردیابی و کاهش احتمال اصابت موشک‌های پدافندی دشمن را دارد که در ذوالفقار همه این ویژگی ها به روز شده است؛ همچنین کلاهک این موشک وزنی در حدود۴۵۰ کیلوگرم دارد. برد موثر موشک ذوالفقار در حدود 700 تا 750 کیلومتر به ثبت رسیده و بر همین اساس می‌توان ذوالفقار را در زمره  موشک‌های برد متوسط قرار داد.

موشک ذوالفقار  در دو مقطع زمانی عملیاتی شد؛ عملیات لیلةالقدر و عملیات ضربت محرم. عملیات هایی که در آن تروریست‌هایی که آمده بودند ضربه بزنند و فرار کنند، اما یکی زدند و بر خلاف پیش‌بینی هایشان ده تا خوردند.

نیروی هوافضای سپاه پاسداران  شامگاه یکشنبه ۲۸ خرداد ۹۶ و در آخرین شب قدرماه رمضان، در عملیات لیلةالقدر، ۶ فروند موشک ذوالفقار را به سوی مواضع داعش شلیک کرد. این موشک ها مواضع داعش در استان دیرالزور سوریه که مراکز فرماندهی بودند را منهدم کردند. در ابتدا ۶۰ هدف توسط نیروی قدس سپاه در اختیار نیروی هوا فضا قرار گرفت که با توجه به تأکید شفاهی و ابلاغ کتبی مقام معظم رهبری مبنی بر مراقبت نسبت به عدم آسیب رسیدن به افراد غیرنظامی، در نهایت بر روی سه هدف اصلی انتخاب شده در دیرالزور ۶ موشک شلیک شد.

موشک بالستیک قیام

قیام نام یکی دیگر از موشک های بالستیک کوتاه برد ساخت صنایع هوافضای وزارت دفاع است که ۲۹ مرداد  ۸۹ همزمان با راه اندازی نیروگاه بوشهر برای اولین رونمایی شده و با موفقیت تست و شلیک شد. البته این موشک در مرحله نهایی رزمایش موشکی اقتدار ولایت نیز آزمایش شد. موشک بالستیک کوتاه برد «قیام» موشک قیام از کلاس جدید موشک‌های ایرانی است که دارای ویژگی‌های فنی جدید و قدرت تاکتیکی منحصر به فرد است.

این موشک را می توان خلاصه ای از تجربه ۲۵ ساله صنعت دفاعی کشور در عرصه هوافضا دانست چراکه بسیاری از کارشناسان آن را را دروازه ورود ایران به عرصه جدید در ساخت موشک‌های بالستیک می‌دانند.

طول موشک قیام در حدود ۱۱/۵ متر، قطر ۸۸ سانتی متر، وزن مسلح ۶۲۸۰ کیلوگرم و وزن سر جنگی ۶۴۵ کیلوگرم است. این موشک می‌تواند با موتور تک مرحله‌ای سوخت مایع تا انواع ماموریت‌های زمین به زمین را تا سقف پروازی ۲۰۰ کیلومتری و با برد ۸۰۰ کیلومتری انجام دهد.

از ویژگی‌های مهم موشک قیام این است که احتمال ردیابی، شناسایی و مورد اصابت قرار گرفتن آن توسط سیستم‌های ضد موشک به علت سرعت بالا هنگام پرتاب، چرخشی شدن، استفاده از آلیاژ خاص و جذاب امواج رادار و به احتمال زیاد استفاده از کلاهک ۳ تکه MIRV به شدت کاهش یافته است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این موشک زمین به زمین، عدم وجود بالک است که از لحاظ فنی، نداشتن بالک برای یک موشک بلند برد بسیار قابل توجه و حائز اهمیت است، به طوری که در دنیا کمتر کشوری وجود دارد که توانایی طراحی و ساخت موشکی بدون بالک با برد بالای هزار کیلومتر را دارا باشد. پس دستیابی به این تکنولوژی یعنی این که جمهوری اسلامی ایران در زمره کشور‌های دارای تکنولوژی بسیار بالا در زمره ساخت موشک‌ها قرار می‌گیرد. باید به این نکته توجه کرد که عدم وجود کلاهک در بدنه موشک باعث می‌شود تا قیام علاوه بر افزایش سرعت، قابلیت پرتاب موشک از انواع لانچر‌های خاص (پرتابگرها) را داشته باشد.

در فناوری موشک، بالک به عنوان عامل اصلی تعادل در هدایت مسیر است و معمولا پرتاب موفقیت آمیز موشک بدون بالک به سختی صورت می‌گیرد، بنابراین نداشتن بالک در «موشک قیام»، پیشرفت شگرف جمهوری اسلامی ایران در زمینه سیستم‌های هدایتی موشک را نشان می‌دهد. 

این موشک در سال ­های اخیر علاوه بر اینکه می‌توانست با کلاهک جنگی بلاست یا شدید الانفجار به اهداف حمله‌ور شود، به کلاهک‌های بارانی نیز مجهز شده است. کلاهک‌های شدیدالانفجار قابلیت این را دارند که برای هدف قراردادن نقاط تجمع و یا مکان‌های ضدحریق همچون آشیانه جنگنده‌ها، مورد استفاده قرار گیرند. همچنین کلاهک‌های بارانی نیز قادرند تا بارانی از موشک‌های کوچک چند کیلویی را بر سر اهداف پهن شده‌ای مثل مواضع گسترده در یک منطقه وسیع، باند‌های فرودگاه‌ها، پایگاه‌های وسیع دشمن ریخته و آن‌ها را با دقت بالا هدف قرار دهند.

رهبر معظم انقلاب بارها و بارها فرموده بودند که خیلی وقت است که دوران بزن در رو تمام شده است، اگر دشمن یکی بزند ده تا می خورد. به راستی که دشمن یکی زد اما بالای ده بار خورد. حال باید دید که این قمارباز تاجر مسلک که رئیس‌جمهور آمریکا شده چه زمانی پی خواهد برد که قمار بسیار خطرناکی انجام داده، ترامپ به واقع نشان داد که نه تنها دیپلمات خوبی نیست، بلکه قمارباز خوبی هم نیست که اگر بود بر روی خون سپهبد سلیمانی شرط نمی بست، شرطی که به نابودیش منجر خواهد شد.