صبر بر ترک معصیت؛ بالاترین مرتبه صبر در قرآن و روایات | برنامه ثامن الحجج
حجت‌الاسلام والمسلمین سید دانیال الموسوی در برنامه «ثامن الحجج» به تبیین مفهوم صبر در اسلام پرداخت و بیان کرد که صبر تنها به تحمل مصائب محدود نمی‌شود، بلکه دارای سه مرتبه است که در روایات متعدد به آن اشاره شده است:
- صبر بر مصیبت،
- صبر بر طاعت
- و صبر بر ترک معصیت.
وی تأکید کرد که مرتبه سوم، یعنی صبر بر ترک معصیت، بالاترین و والاترین درجه صبر به شمار می‌آید.
بیشتر بدانید:
چگونه تلاش و کسب روزی جایگاهی برتر از جهاد در راه خدا دارد؟ | ثامن الحجج ع
مودّت حقیقی؛ پیوندی ناگسستنی بر پایه ایمان و ولایت | ثامن الحجج ع
وی درباره صبر بر طاعت گفت برخی مؤمنان به دلیل طولانی بودن مسیر بندگی خدا، دچار خستگی و بی‌حوصلگی می‌شوند و ممکن است عبادت را دشوار یا انتظار نتیجه فوری داشته باشند. اگر آن نتیجه را نبینند، از مسیر طاعت بازمی‌گردند. در این شرایط، صبر نقش اساسی در پایداری بر عبادت و ادامه راه قرب الهی ایفا می‌کند.
اما بالاترین مرتبه صبر، صبر بر ترک معصیت است؛ موضوعی که الموسوی آن را نوعی جهاد پنهان دانست، به ویژه در زمانی که دسترسی به شهوات و تمایلات نفسانی بسیار آسان شده و زمینه‌های انحراف فراوان است. وی اظهار داشت: «در جوامعی که با هجمه‌های فرهنگی و اخلاقی مواجه‌اند، صبر بر ترک معصیت نیازمند اراده‌ای قوی و مجاهده نفس است و این بزرگ‌ترین مرتبه صبر است، زیرا انسان در برابر حرام قرار می‌گیرد و آن را به فرمان خدا رد می‌کند.»
ایشان به آیه‌ای از قرآن کریم استناد کرد:
«آیا گمان کردید وارد بهشت خواهید شد، در حالی که خداوند کسانی را که در میان شما جهاد کرده‌اند و صابران را می‌شناسد.» (آل عمران: ۱۴۲)
و تأکید کرد که پاداش بهشت، صبر در همه ابعاد و جلوه‌های آن است.
در پایان، الموسوی از جوانان خواست تا معانی صبر، به ویژه صبر بر ترک معصیت را در وجود خود تثبیت کنند، زیرا این صبر سد محکمی در برابر موج‌های انحراف و دوری از راه خداست و جوهره توحید عملی و راز نجات در دنیا و آخرت محسوب می‌شود.