ياران اندك و دشمنان بسيار؛ تحليلي بر شرايط روز عاشورا| أنوار الإباء

در برنامه «انوار الاباء»، شیخ سید عبدالصاحب هاشمی به مسئله کم‌بودن یاران امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا و تعدد دشمنان ایشان در کربلا پرداختند.

ایشان بیان داشتند که اندک بودن یاران امام حسین علیه‌السلام ناشی از یک عامل واحد نبوده، بلکه نتیجه مجموعه عواملی است که بخشی از آن به عصر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله برمی‌گردد. وقتی پرسیده می‌شود چرا یاران امام حسین علیه‌السلام، با وجود اینکه ایشان فرزند دختر پیامبر رحمت است، کم بودند، پاسخ این سؤال را باید از دوران پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم جستجو کرد. آیا پیامبر صلی‌الله علیه و آله از تعداد بالایی از یاران صادق برخوردار بود که برای او از جان و مال خود ایثار کنند؟

متأسفانه پاسخ منفی است. پیامبر صلی‌الله علیه و آله، با وجود شمار کثیر مسلمانان پیرامون خود، با همراهانی روبرو بود که در حد مسئولیت پایدار نبودند. آنان همواره در جنگ‌ها از پای می‌نشستند و پیامبر را در میدان نبرد تنها می‌گذاشتند.

بیشتر بدانید:

دو عامل اصلي جاودانگي شهداي امت از نگاه سيد محمد الشوكي| أنوار الإباء

لزوم بازنگري در رفتارهاي روزمره و عدم كم‌اهميت شمردن گناهان| القرآن و الحياة الطيبة

ایشان به جنگ احد اشاره کردند و آن شکست بزرگ مسلمانان که ناشی از فرار یاران و ترک مواضعی بود که پیامبر صلی‌الله علیه و آله تعیین کرده بود. وضعیت یاران در دیگر غزوات نیز بهتر نبود. حتی در آخرین غزوه پیامبر صلی‌الله علیه و آله، یعنی غزوه تبوک، خداوند در قرآن می‌فرماید: «لو كان عرضًا قريبًا وسفرًا قاصدًا لاتبعوك، ولكن بعدت عليهم الشقة»، به این معنا که یاران واقعی آماده فداکاری نبودند، بلکه در اغلب موارد فرار می‌کردند و در صورت حضور، انگیزه‌ی بسیاری از آنان کسب غنائم بود و نه جهاد در راه خدا.

آیت‌الله هاشمی ادامه دادند که مشکل امام حسین علیه‌السلام، مسئله تازه‌ای نبوده، بلکه امتدادی از مشکلی است که جد بزرگوارشان، پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله با آن مواجه بوده است. تفاوت اصلی در این است که پیامبر صلی‌الله علیه و آله با یارانی اندک اما دشمنی کم‌شمار روبرو بود، در حالی که امام حسین علیه‌السلام یارانی اندک و دشمنانی بسیار داشت، به گونه‌ای که بر اساس کمترین نقل‌ها، تعداد سپاه دشمن در روز عاشورا به حدود سی هزار نفر می‌رسید.

بدین ترتیب، می‌توان دریافت که کم‌بودن یاران امام حسین علیه‌السلام مسئله‌ای گذرا و مقطعی نبود، بلکه نتیجه روند طولانی ترک مسئولیت و بی‌توجهی به آرمان‌های دین، از دوره پیامبر تا روز کربلا بود.