شیعیان زیدی ساکنان اصلی استان صعده، در شمال غربی یمن و همچنین دیگر مناطق این کشور، شیعه پنج امامی و معتقد به امامت زید بن علی بن الحسین (ع) بن علی بن ابیطالب (ع) هستند. حضرت زید بن علی که فرزند امام سجاد (ع) بود، خود را امام نمیدانست اما به خونخواهی مظلومان عاشورا قیام کرد و اکنون، پیروانش، وی را بهعنوان امام پنجم میشناسند و به همین دلیل «زیدیه» نامیده میشوند. عقاید خاص حضرت زید بن علی (ع) ازجمله قیام و خروج علیه ظالمان در هر شرایطی و امکان قیام علیه ظلم بدون برخورداری از علم غیب و عصمت، سبب شد بااینکه خود مدعی امامت نباشد، اما پیروانش او را امام بدانند. «جارودیه»، «سلیمانیه» و «صالحیه» سهشاخه اصلی زیدیه هستند که از آن شاخههای دیگری مانند «هادویه» و «قاسمیه» در یمن شکل گرفتند که همه این شاخهها از نزدیکترین شاخهها به شیعیان دوازدهامامی به شمار میآیند و خاندان الحوثی از پیروان شاخه جارودیه هستند که البته برخی از آنان به مذهب دوازدهامامی گرویدهاند.
باورهای زیدیان
چند باور مشترک بین تمامی فرقههای زیدیه (جارودیه، سلیمانیه، صالحیه و …) دیده میشود که عبارتاند از: «باور به عدل الهی، باور به اختیار انسان و نفی جبر، تأکید بر اصل امربهمعروف و نهی از منکر، اعتقاد به امامت امامان علی (ع)، حسن (ع) و حسین (ع)، امامت پس از امام حسین (ع)، در فرزندان امام حسن (ع) یا امام حسین (ع) است، دعوت و قیام، از شرایط «امام» است (علاوه بر شرایط عمومی چنان: عدالت، دانایی دینی و …). این نکته، از اصول بسیار مهم در تفکر سیاسی زیدیه است، باور به ظهور مهدی (ع)، نفی تقیه (کتمان مذهب و باور دینی).»
فعالیتهای فرهنگی زیدیان مانعی برای گسترش تفکر سلفی
شیعیان زیدیه در این دوران در حوزههای علمیه تنها به فعالیتهای فکری و فرهنگی مشغول شدند. البته این خصوصیت عام حاکم بر شیعه اثناعشری بود که در طول تاریخ اکثراً به فعالیت فکری و فرهنگی مشغول بود تا در عصر حاضر «امام خمینی» (ره) با انقلاب خود در ایران و تشکیل حکومت اسلامی شیعیان اثناعشری را دوباره در عرصه سیاست مطرح کرد. بههرروی بااینکه در این دوره شیعیان زیدی در یمن بر فعالیتهای فکری و فرهنگی تمرکز داشتند، اما همین فعالیتها مانع گسترش تفکر سنی و وهابی سعودی در این کشور شد و درواقع اگر این فعالیتها نبود، یمن اکنون تحت نفوذ سیاسی و تسلط عربستان به سر میبرد…
تشکیل حکومت زیدیه در یمن
اولین حکومت زیدیه در یمن توسط «یحیی بن حسین» رهبر فرقه «هادویه» در سال ۲۸۴ هـ. ق در صعده یمن و پس از ترویج و اشاعه مذهب هادویه در این استان تشکیل شد. حکومت زیدیها با تسلط عثمانیها بر یمن با افتوخیزهای بسیاری مواجه شد اما با سقوط عثمانیها، زمینه برای حاکمیت مجدد زیدیها در یمن بدون دغدغه و نگرانی فراهم شد و تا سال ۱۹۶۴ میلادی حکومت در دست زیدیها بود تا اینکه در این سال در یمن اعلام جمهوری شد. از حیث اعتقادات، زیدیها در بسیاری از معتقدات دینی و مذهبی با شیعیان دوازدهامامی مشترک هستند و مراسم عاشورا و جشنهای عید غدیر را بهطور گسترده برگزار کرده و گرامی میدارند. «سید بدرالدین الحوثی» از فقهای برجسته زیدیه یمن به شمار میآید که فرزند بزرگش شهید «سید حسین الحوثی»، بنیانگذار جنبش «انصار الله» در سال ۲۰۰۴ میلادی در مبارزه با ارتش یمن به شهادت رسید. حوثیها را باید شاخه نظامی شیعیان مظلوم استان شیعهنشین صعده دانست که در برابر حملات دولت مرکزی از آنها دفاع میکنند. سخنرانی سید عبدالملک الحوثی به مناسبت سالگرد شهادت حضرت زید بن علی (ع) در نوامبر سال گذشته میلادی ایراد کرد، درواقع دیدگاههای خود و حامیان جنبش انصار الله را بیان کرد، دیدگاههایی که درواقع نقشه راه نجات کشور به ساحل امنیت و ثبات و استقرار است.
حفظ وحدت و یکپارچگی یمن
سید عبدالملک الحوثی در سخنرانی خود بیش و پیش از هر چیز از وضعیت داخلی یمن سخن گفت و تأکید کرد که حفظ وحدت و یکپارچگی یمن و سیادت ملی آن، خط قرمز انصار الله است، بهویژه آنکه به عینه مشاهدهشده از سوی برخی طرفهای منطقهای ازجمله عربستان سعودی و برخی طرفهای بینالمللی مانند آمریکا توطئههایی علیه یمن تدارک دیده است. به همین منظور تحقق اهداف انقلاب مردمی سال ۲۰۱۱ یمن، حل قضیه جنوبی، حل قضیه صعده و بنای دولتی جدید بر پایه حفظ وحدت و یکپارچگی یمن ازجمله موضوعات و قضایای مورد تأکید از سوی سید عبدالملک الحوثی بود. وی بار دیگر تأکید کرد که استان شیعهنشین صعده جزئی از خاک یمن است و انصار الله بههیچوجه قصد جدایی آن از دولت مرکزی را ندارند. مسئله دیگری که ما و زیدیه را ازنظر سیاسی گره میزند، نگاه به حکومت و تأسیس یک حکومت دینی است که باید حکومت صالحی را در جامعه به وجود آورد. این اصول، زیدیهای اصیل را وادار میکند که از شخصیتهایی چون امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری، سید حسن نصرالله و آیتالله سیستانی حمایت کنند. پرچم زیدیها و شعارهایی آنها که روی یکپارچه سفید حکشده، مورد اشتراک ما و آنها است.
افزایش جمعیت ۵۰۰ برابری حوثیها
جمعیت حوثیها از فاصله زمانی ۱۹۸۲ تا امروز از ۲۰۰ نفر به دهها هزار نفر نیروی تربیتیافته رسیده است. شافعیها برخلاف زیدیها نسبت به تأسیس حکومت شافعی تمایلی نشان نمیدهند و درنتیجه زیدیها رقیب جدی برای تشکیل حکومت در یمن ندارند. در خصوص اینکه آیا زیدیها قصد تشکیل حکومت دارند یا نه اطلاعاتی در دست نیست و تابهحال نیز مشخص نبوده، اما باید گفت که جنبش مردمی الحوثی موضوعی نیست که با برخوردهای نظامی هرچند گسترده و با جنگ افزارهای پیشرفته از بین برود و یا حتی ضربه سختی دریافت کند.
اویس خمینی؛ حسین بدرالدین الحوثی
شهید حسین بدرالدین الحوثی رهبر جنبش الحق یمن بود که در سال ۲۰۰۴ سالها پس از تلاش برای ایجاد اصلاح در رژیم علی عبدالله صالح و انتقادها به دخالت آمریکا و عربستان و تلاش برای احقاق حق شیعیان یمن در نخستین جنگ شمال یمن به شهادت رسید. جنبش حوثیها، توسط «حسین الحوثی» آغاز و اکنون توسط «عبدالملک الحوثی» برادرش رهبری میشود. آن دو از فرزندان «بدرالدین الحوثی» اند که عالم نامدار زیدی یمن است.
حجتالاسلام غریب رضا، مدیر موسسه گفتوگوی دینی و از فعالان عرصه جهان اسلام در مقدمه این کتاب مینویسد: «مبالغه نیست اگر جنبش پُرتکاپو و دامنهدار شیعیان یمن را «حزبالله دوم» منطقه بنامیم و سلسلهجنبان این حرکت، یعنی شهید سید حسین بدرالدین الحوثی را «اویس خمینی» بدانیم. اویس قرنی مردی از سرزمین «ایمان و حکمت»، یعنی یمن بود که سید تابعان شد و یار باوفای امیرمومنان (ع). اویس به عشق دیدار پیامبر (ص) به مدینه رفت، اما موفق به دیدار یار نشد و به وطن بازگشت. وقتی پیامبر (ص) قضیه را شنید، او را «نفَسُ الرحمن» خواند. هرازگاهی هم با اشاره به مسیر یمن میفرمود: «از سوی یمن بوی خدا به مشامم میرسد.» همچنان که درباره ایشان فرمود: «در یمن شخصی است به نام اویس قرنی که در روز قیامت محشور میشود و جمعیت بسیاری را به تعداد افراد و قبیله پُرجمعیتِ ربیعه و مُضر شفاعت میکند.» حسین الحوثی بعد از رحلت امام خمینی (ره) مدت کوتاهی را در ایران به سر برد. او چنان شیفته و متأثر از اندیشه و آثار امام بود که در تمامی سخنرانیهایش، نام و یاد ایشان را احیا کرد.
شهید حسین الحوثی: امام خمینی (ره) کلمه «شیطان بزرگ» را بر مسمای درستی نهاد
شهید حسین الحوثی معتقد بود: «امام خمینی (ره) آمریکا را «شیطان بزرگ» نامید چراکه او [آمریکا] ورای همه شرور است چون آنکه بر آمریکا حکم میراند و بر آمریکا مسلط است یهود است و یهود همانی است که خدا در قرآن کریم از آن در آیات بسیاری حکایت کرده است. همین است که امام خمینی (ره) میگوید «افتخار میکنیم که دشمنی چون آمریکا داریم چراکه این بر بصیرت ما میافزاید» چه اینکه میگوید: «اگر ببینم آمریکا به من به چشم دوست مینگرد در خودم شک میکنم.»
شهید حسین الحوثی: امام خمینی (ره) امامی عادل و متقی بود
وی دریکی از مهمترین سخنرانیهایش درباره امام خمینی میگوید: «همهکسانی که علیه انقلاب اسلامی ایران در زمان امام خمینی (ره) ایستادند را میبینیم که حکومتی پس از حکومتی دیگر چشیدند… آنان که همراه با عراق و علیه جمهوری اسلامی که همچنان دشمنترین دشمن آمریکا و اسرائیل است چون امام خمینی (ره) بهواقع میخواست اعراب را از هیمنه آمریکا و کشورهای غرب آزاد کند و بر اسرائیل غلبه کند اما همه در برابر او ایستادند و میبینیم که همه آنها که ایستادند چگونه توسط کسانی که حمایتشان کردند ضربه خوردند…
کویت ضربه خورد؛ عراق ضربه خورد؛ آیا اینگونه نیست؟ و عربستان از سوی عراق ضربه خورد و ضربه اقتصادی سنگینی از سوی آمریکا دید؛ یمن نیز با تعداد زیادی از ارتشیان خود به جنگ ایران رفت تا با انقلاب اسلامی مبارزه کند. امام خمینی (ره) امامی عادل و متقی بود و همانگونه که در حدیث آمده دعوتش رد کردنی نیست و توقع میرود رئیسجمهور یمن (علی عبدالله صالح) و ارتش آن عقوبت این عمل خود (جنگ با انقلاب اسلامی) را ببینند.»
امام خمینی کسی که حج را به معنای قرآنی و کامل آن معرفی کرد
الحوثی در سخنرانی دیگری با عنوان «لاعذر للجمیع أمام الله» (در پیشگاه خدا هیچ عذری پذیرفته نیست) میگوید: «الإمام الخمینی الذی عرف الحج بمعناه القرآنی الکامل هو من عرف کیف یتعامل مع الحج، فوجه الإیرانیین إلی أن یرفعوا شعار البراءة من أمریکا، البراءة من المشرکین، البراءة من الإسرائیل…» امام خمینی کسی که حج را به معنای قرآنی و کامل آن معرفی کرد و طریقه ادای حج را روشن ساخت، به ایرانیان آموخت شعار برائت از آمریکا، برائت از مشرکان، برائت از اسرائیل را سردهند.
سید عبدالملک الحوثی رهبر انقلاب دوم یمن
سید عبدالملک الحوثی فرزند سید بدرالدین الحوثی و برادر کوچک شهید سید حسین الحوثی و متولد سال ۱۹۸۲ میلادی است که پس از شهادت برادرش که بنیانگذار جنبش «انصار الله» بود رهبری این جنبش را از ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۴ میلادی و در دور دوم جنگهای رژیم مخلوع ژنرال علی عبدالله صالح با رزمندگان شیعه صعده، در دست گرفت. سید عبدالملک تا سال ۲۰۰۶ میلادی و آغاز دور سوم جنگهای رزمندگان شیعه یمن با رژیم مخلوع ژنرال علی عبدالله صالح، هیچگاه بهعنوان یک رهبر شناخته نمیشد و تا این مدت کمتر در انظار عمومی ظاهر شد.
سید عبدالملک در مصاحبهای که در نوامبر سال ۲۰۰۸ میلادی با روزنامه لبنانی «الدیار» داشت در پاسخ به درخواست مصاحبهکننده برای معرفی خود، گفت: «هماکنون (سال ۲۰۰۸ میلادی) ۲۸ سال دارم. آموزشهای دینی و مذهبی خود را در مدارس دینی و مذهبی زادگاهم فراگرفتم و در خانوادهای کمدرآمد، اما آرام، نشو و نما یافتم و همانند خانوادهام به امور و مسائل منطقهای و بینالمللی توجه بسیاری داشتم و آنها را پیگیری میکردم. متأهل و دارای فرزندانی هستم. بخشی از دوره کودکی خود را در منطقه «مران» از توابع استان «صعده» در شمال غربی یمن و بخش دیگر این دوره را در منطقه «جمعه بن فاصل» از توابع ناحیه «حیدان» در صعده سپری کردم و دوره جوانیام نیز در همین منطقه گذشت.»
سید عبدالملک الحوثی، رهبر فعلی جنبش انصار الله، به دلیل دارا بودن شخصیت قوی، پس از شهادت برادرش حسین، بهرغم حضور برادر بزرگترش یعنی سید یحیی، به رهبری این جنبش برگزیده شد و از سال ۲۰۰۴ تاکنون توانسته است با کمک برخی از همفکران برادرش در جنبش «الشباب المؤمن»، جنبش بزرگ «انصار الله» را هدایت و رهبری کند.
علی عبدالله صالح، رئیسجمهور یمن، در سال ۲۰۰۴ حسین الحوثی را برای گفتوگو و دیدار دعوت میکند، حسین الحوثی این دعوت را نمیپذیرد؛ چون مشخص بود که حکومت یمن قصد اجرای مطالبات جریان حوثی را نداشت و به خاطر اعتراضات آنها ارتباطات خود را با آمریکا قطع نمیکرد. این جلسه یا برای تهدید بود یا تطمیع و کسی که راه شهادت را انتخاب کرده باشد، در مقابل این روشها سر خم نمیکند.
حکومت یمن فعالیتهای متنوعی را برای سرکوب الحوثی انجام داد، ولی نتوانست حوثیها را سرکوب کند و بهناچار وارد فاز نظامی شد. دولت یمن هیجده شاخه نظامی را برای دستگیری الحوثی میفرستد و حسین الحوثی و یارانش را محاصره میکند، ولی آنها در کوهستانها، نود روز مقاومت جانانه میکنند و دستآخر حسین گونه به شهادت میرسند. شعله اندیشههای انقلابی شهید الحوثی اما با شهادتش خاموش نشد، بلکه این شعله فروزانتر و آشکارتر گردید.
رد وابستگی به جمهوری اسلامی ایران
سید عبدالملک الحوثی، رهبر فعلی انصار الله همچون برادرش سید حسین الحوثی و پدر بزرگوارش بارها بر این موضوع تأکید کرده است که از سوی هیچ کشوری ازجمله جمهوری اسلامی ایران حمایت نمیشود و به آن وابستگی ندارد. درواقع تحولات فکری زیدیها باعث شده است که آنها در افکار و عقاید بسیاری با شیعه دوازدهامامی احساس نزدیکی کنند و همین موضوع بهعنوان نقطه اتهام آنها بهعنوان وابستگی به جمهوری اسلامی ایران بیانشده است. درحالیکه انصار الله اختلاف دیدگاه سیاسی با حکومت مرکزی بر سر برخی قضایا مانند رابطه با آمریکا و موجودیت رژیم صهیونیستی در منطقه و اشغال فلسطین توسط این رژیم و در کل قضیه فلسطینی و رابطه با عربستان سعودی در عرصه سیاست خارجی و بیتوجهی دولت مرکزی به وضعیت استان صعده و عدم عمل به وعدههای دادهشده به اهالی این استان، در عرصه سیاست داخلی را از مهمترین دلایل مخالفت خود با دولت مرکزی یمن بیان کردهاند.
آمریکا: مدرکی درباره دخالت ایران در یمن نداریم
بعد از اظهارات بیاساس علیه جمهوری اسلامی ایران و نقش آن در تحولات یمن جفری فلتمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا با اشاره به نگرانی ابرازشده بهوسیله کشورهای عربی منطقه خلیجفارس از حمایت ایران از حوثیهای شیعه در یمن، گفت: «اطلاعات مستقلی برای تأیید این سخنان وجود ندارد.» آقای فلتمن که در یک اجلاس امنیت منطقهای در بحرین صحبت میکرد، گفت: «بسیاری از دوستان و شرکای ما درباره احتمال حمایت خارجی از حوثیها (شورشیان شیعه) صحبت کردهاند و نظریات مربوط به حمایتهای ایران از آنها را شنیدهایم. صادقانه بگویم، ما دراینباره اطلاعات مستقلی را در اختیار نداریم.»
حمایت از مقاومت اسلامی لبنان و حزبالله
سید عبدالملک الحوثی، رهبر جنبش انصار الله یمن در سخنرانی خود که به مناسبت مراسم میلاد مبارک رسول رحمت، حضرت محمد مصطفی صلیالله علیه و اله و سلم برگزار شد، به حمایت تمامعیار از جنبش مقاومت اسلامی حزبالله لبنان پرداخت و تأکید کرد که «حزبالله» با مبارزه خود علیه رژیم صهیونیستی، به همه اعراب، امت اسلامی، مقاومت و لبنان خدمت میکند. درباره میزان ارادت سید عبدالملک الحوثی به حزبالله همینقدر کافی است که به این صحنه اشاره شود که وقتی مجری مصاحبه روزنامه الدیار لبنان با سید عبدالملک الحوثی از وی سؤال کرد که آیا صحت دارد، با «سید حسن نصرالله»، دبیر کل حزبالله لبنان ارتباط دارید؛ وی با رد اخبار منتشره در این خصوص و البته در آن برهه زمانی تأکید کرد که حتی هم اگر خبر رابطه انصار الله با سید حسن نصرالله صحت داشته باشد، این افتخار بزرگی برای او و برای انصار الله است.
جنبش الحوثی صراحتاً آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران را امام خطاب میکند و ایشان را امام خود میدانند و همین نگاه را نیز نسبت به امام خمینی (ره) داشتهاند. بهاینترتیب میتوان این جنبش را یکی از پتانسیلهای بالقوه انقلاب اسلامی در مناطق دوردست جنوب یمن دانست. لازم به ذکر است علما و بزرگان زیدی یمن در دیدار با دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی دکتر علیاکبر ولایتی تأکید کردند: «آیتالله خامنهای تنها رهبر ایران نبوده بلکه رهبر جهان اسلام هستند.»
حمایت از فلسطین
همچون حمایت از مقاومت اسلامی در لبنان، سید عبدالملک الحوثی از قضیه فلسطینی حمایتی تام دارد و همواره تأکید میکند که با توجه به افزایش و تشدید سرسپردگی حکومتهای عربی که به سرحد توطئه علیه فلسطینیها و مشارکت در محاصره نوار غزه و هماکنون حمایت از تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان نوار غزه و قتلعام و کشتار آنها رسیده، به نظر نمیرسد که شرایط مساعدی پیش روی قضیه فلسطینی وجود داشته باشد، مگر آنکه حکومتهای عربی بار دیگر به آگاهی و بیداری گذشته خود بازگردند و با چشم دل ببینند که بر سر مهمترین قضیه آنها و جهان اسلام چه میگذرد، موضوعی که درباره عراق و سوریه نیز صدق میکند.
حوادث جاری در منطقه و ظهور گروه تکفیری داعش
سید عبدالملک بدر الدین الحوثی درباره تغییر و تحولات جاری در منطقه و ظهور گروه تروریستی تکفیری به نام «داعش» در آن تأکید میکند که آمریکا در پس تمام این رخدادها قرار دارد و یکی از مهمترین اهداف آن هدف قرار دادن عربستان سعودی جهت انزوای این کشور در عرصه منطقه است. وی بابیان اینکه آنچه در عراق جریان دارد، ناقوس خطر را برای منطقه به صدا درآورده است، گفت: آمریکا از طریق حمایت از گروههای تروریستی تکفیری ازجمله «داعش» و باهدف ایجاد هرجومرج در منطقه در پس حوادث عراق قرارگرفته است.
رهبر جنبش انصار الله یمن در بخش دیگری از سخنان خود بابیان اینکه فعالیتهای زیادی در جهان اسلام تحت عنوان دین جریان دارد که درصدد تثبیت و ارائه بدترین و زشتترین چهره از اسلام است، افزود: پروژه آمریکایی صهیونیستی در حال اقدام برای انتشار هرجومرج و تنش در خاورمیانه از طریق تحرکات تکفیریها تحت عنوان دین و باهدف تحقق اهداف خود است.
ارتباط رهبر حوثیهای یمن با آیتالله خامنهای، مثل ارتباط نصرالله است
دکتر عصام العماد اصالتی یمنی دارد و یک وهابی بوده که به گفته خودش با تحقیق و مطالعه به شیعه جعفری رویآور ده است. او از شاگردان رهبر جنبش، سید حسین حوثی است، عصام در گفتگو با نشریه مثلث میگوید: «اندیشههای حوثیها را شما میتوانید از سید حسین بفهمید نه از عبدالملک. عبدالملک خیلی محتاطانه حرف میزند چون الآن زمان جنگ است. والا اگر میخواستید اندیشههای عبدالملک را بشناسید خودش گفت که ایدئولوژی حرکت ما کتب برادرم است. حسین حوثی یک کتاب دارد به نام تأثیر اندیشههای امام خمینی (ره) بر حسین حوثی. یک کتاب کامل و خیلی جالب است. ایشان مرید امام خمینی (ره) است و ارتباط حسین حوثی با امام خمینی (ره) مثل ارتباط سید حسن نصرالله با آیتالله خامنهای است.
ارتباط حسین حوثی با آیتالله خامنهای مثل ارتباط سید حسن نصرالله با آیتالله خامنهای است. یکی از مسائلی هم که امروز حکومت یمن آن را دنبال میکند. حرفهای سید حسین حوثی در مورد ایران است. الآن این حرفها را عبدالملک نمیگوید، ولی نمیتواند بگوید حرف برادرم اینگونه نیست؛ یعنی سید حسین حوثی پسازاینکه به ایران آمده و کتب امام خمینی (ره) را مطالعه کرده و میگوید که کتابهای امام (ره) مقدس است. علناً میگوید که شخصیت امام خمینی (ره) یک شخصیت مقدس است.»
شنبه 14 مرداد 1396 - 10:45:56