برگزاری مذاکرات میان هیئتهای ایرانی و آمریکایی در مسقط، بهعنوان یکی از تحولات دیپلماتیک منطقه، به سرعت با واکنشهایی از سوی رسانههای غربی همراه شد. این واکنشها بار دیگر موضوع خلع سلاح گروههای مقاومت، از جمله الحشد الشعبی در عراق، را مطرح کردند. رسانههای غربی، بهویژه در مواقع حساس، معمولاً از ابزار جنگ روانی برای تأثیرگذاری بر معادلات داخلی و منطقهای استفاده میکنند. این موضوع نشان میدهد که غرب همچنان نقش محوری گروههای مقاومت در حفظ امنیت منطقه را تهدیدی برای اهداف استراتژیک خود میداند و به دنبال تضعیف این نیروهاست.
قانون الحشد الشعبی؛ گامی به سوی تثبیت جایگاه
تصویب قانون الحشد الشعبی در دولت و ارجاع آن به پارلمان عراق نشاندهنده تلاش این کشور برای ساختارمند کردن یکی از مهمترین نیروهای مسلح ضدتروریستی است. این قانون میتواند نقش الحشد الشعبی را در ساختار نظامی عراق تقویت کند و در عین حال فشارهای بینالمللی برای خلع سلاح این گروه را مدیریت کند. تبدیل الحشد الشعبی به یک نهاد رسمی و ایجاد آکادمی نظامی ویژه برای این گروه، میتواند مسیر جدیدی برای حفظ این نیرو در چارچوب قانون و تحت نظارت دولت باشد.
بیشتر بدانید:
حملات موشکی و خمپارهای مقاومت فلسطین به مواضع رژیم صهیونی
تظاهرات عمانی ها در حمایت از مردم غزه
چرایی اهمیت قانونی شدن الحشد الشعبی
از زمان تشکیل الحشد الشعبی، این گروه بهعنوان یکی از ارکان اصلی مبارزه با داعش نقش بیبدیلی ایفا کرده است. وجود این قانون نهتنها به معنی پذیرش رسمی جایگاه آن در نیروهای مسلح عراق است، بلکه پاسخی به فشارهای داخلی و خارجی برای انحلال یا تضعیف این گروه خواهد بود. قانون جدید میتواند به تثبیت الحشد الشعبی و همچنین همگرایی این نهاد با ارتش عراق کمک کند. این تطابق همچنین بستری برای کاهش حساسیتها و انتقادات جامعه بینالمللی فراهم میآورد.
حشد الشعبی و سناریوی انحلال؛ چرا ناممکن است؟
انحلال یا خلع سلاح حشدالشعبی، همانطور که دولتهای پیشین عراق تجربه کردند، پیامدهای امنیتی و سیاسی جدی دارد. این نیرو با بیش از 220 هزار عضو، بخشی از ساختار امنیتی و نظامی کشور محسوب میشود و حذف آن میتواند به بیثباتی و گسترش فعالیت گروههای تروریستی منجر شود. مقاومت گسترده نیروهای الحشد الشعبی در برابر انحلال، از جمله مخالفت 60 درصدی با این طرح، نشاندهنده نقش عمیق این نهاد در عراق است. تضعیف الحشد الشعبی، بهویژه در شرایط تهدیدات خارجی، برای بغداد گزینهای دشوار و خطرناک محسوب میشود.
پیامدهای خلع سلاح حشد الشعبی برای امنیت عراق
خلع سلاح حشد الشعبی میتواند به معنای چراغ سبز برای نفوذ دوباره گروههای تروریستی مانند داعش باشد. مرزهای سوریه، بهدلیل فعالیت گروههای شورشی و جغرافیای ناامن، همچنان یکی از اصلیترین تهدیدات برای عراق محسوب میشوند. این تهدیدات، دولت عراق را ملزم میکنند تا از حضور الحشد الشعبی بهعنوان یکی از نیروهای اصلی امنیتی کشور محافظت کند. از این منظر، قانونی کردن این گروه و ادغام آن با ارتش، میتواند پاسخی به فشارهای خارجی باشد و در عین حال از تهدیدات بالقوه داخلی جلوگیری کند.
نقش حشد الشعبی در مقابله با تهدیدات منطقهای
فراتر از عراق، الحشد الشعبی یکی از ارکان مهم محور مقاومت در منطقه است. ارتباط نزدیک این گروه با دیگر نهادهای مقاومت، از جمله حزبالله لبنان و انصارالله یمن، نشاندهنده جایگاه استراتژیک آن در مواجهه با تهدیدات اسرائیل و آمریکا است. انحلال یا تضعیف این گروه نهتنها بر امنیت عراق، بلکه بر معادلات منطقهای نیز تأثیرگذار خواهد بود. این نقش منطقهای، الحشد الشعبی را به یکی از عوامل کلیدی در معادلات قدرت در غرب آسیا تبدیل کرده است.
الحشد الشعبی و چالشهای سیاسی داخلی
تصویب قانون الحشد الشعبی در چارچوب نیروهای مسلح عراق، میتواند به کاهش تنشهای سیاسی داخلی کمک کند. این اقدام، گروههای مقاومت را از حالت شبهنظامی خارج کرده و بهعنوان بخشی از ساختار رسمی نظامی کشور تعریف میکند. با این حال، این ادغام مستلزم حفظ استقلال نسبی فرماندهان این گروه و مدیریت هوشمندانه تنشهای داخلی است. چنین رویکردی میتواند به کاهش تنشهای سیاسی میان جناحهای مختلف و تقویت اتحاد داخلی کمک کند.
رابطه قانون الحشد الشعبی و دیپلماسی خارجی عراق
قانون الحشد الشعبی، میتواند ابزار مهمی برای دولت عراق در مدیریت فشارهای بینالمللی باشد. بغداد با قانونی کردن این گروه، فشارهای آمریکا و کشورهای غربی برای خلع سلاح حشد الشعبی را به شکلی مدیریتشده پاسخ میدهد. همچنین، این قانون به عراق کمک میکند تا روابط دیپلماتیک خود را در برابر تهدیدات خارجی حفظ کرده و از ایجاد تنشهای غیرضروری جلوگیری کند.
چالشهای پیش روی دولت عراق در اجرای قانون
با وجود تصویب قانون، دولت عراق همچنان با چالشهای متعددی در مسیر قانونی کردن الحشد الشعبی مواجه است. یکی از این چالشها، اطمینان از همگرایی میان فرماندهان این گروه و رهبری نظامی عراق است. دیگر چالش مهم، مدیریت فشارهای داخلی و خارجی برای حفظ نقش مستقل الحشد الشعبی در برابر تهدیدات امنیتی است. دولت عراق باید با اتخاذ سیاستهای واقعبینانه و مدیریت هوشمندانه، این چالشها را به فرصتهایی برای تقویت اتحاد داخلی و قدرت نظامی کشور تبدیل کند.
الحشد الشعبی
ستون اصلی امنیت و سیاست عراق الحشد الشعبی در طول سالهای گذشته به یکی از ستونهای اصلی امنیت عراق تبدیل شده است. نقش این نهاد در شکست داعش و حفظ تمامیت ارضی کشور، از آن یک عامل حیاتی در سیاست داخلی و خارجی عراق ساخته است. قانونی کردن این گروه، نهتنها به معنی پذیرش رسمی جایگاه آن در ساختار نظامی کشور است، بلکه به دولت عراق این امکان را میدهد تا در برابر فشارهای خارجی و تهدیدات امنیتی داخلی، موضع قویتری اتخاذ کند.
بهره سخن
موضوعات مرتبط با خلع سلاح و قانونی شدن الحشد الشعبی در عراق، در مرکز توجه دیپلماسی داخلی و خارجی این کشور قرار دارد. فشارهای داخلی و خارجی برای تضعیف این نیروها نشاندهنده اهمیت استراتژیک آنها در معادلات امنیتی و سیاسی عراق و منطقه است. تصویب قانون الحشد الشعبی میتواند گامی حیاتی برای تقویت جایگاه این گروه مقاومت، پاسخ به فشارها و همچنین مدیریت چالشهای داخلی و بینالمللی باشد. از طرف دیگر، انحلال یا تضعیف این سازمان، پیامدهای امنیتی گستردهای برای عراق خواهد داشت. مسیر پیش رو مستلزم سیاستگذاری هوشمندانهای است که هم به تقویت این نیروها و هم به ثبات منطقه کمک کند. این تحولات آیندهای پیچیده اما امیدوارکننده را برای نقش الحشد الشعبی در ساختار نظامی و سیاسی عراق ترسیم میکند.
سه شنبه 26 فروردین 1404 - 9:46:51