تهران- الکوثر:  این سوره را به این مناسبت نَبَأ‌ می‌نامند که آیه دوم آن از «نبأ عظیم» سخن می‌گوید. سوره نبأ درباره روز قیامت و حوادث آن سخن می‌گوید و جایگاه و حالات گنهکاران و نیکوکاران در آن روز را توصیف می‌کند. از آیات مشهور آن، آیات ۳۱ به بعد است که سرگذشت «متقین» را در قیامت بیان می‌کند. در روایات، مراد از متقین در این آیه امیرالمؤمنین(ع) معرفی شده است.

در فضیلت تلاوت سوره نبأ آمده است هر کس آن را بخواند و حفظ کند، حساب او در قیامت [چنان سریع انجام می‌شود که] به مقدار خواندن یک نماز خواهد بود.

آموزش سوره نباء برای کودکان
 

علت نامگذاری
این سوره را به این مناسبت نَبَأ‌ می‌نامند که آیه دوم آن از «نبأ عظیم» سخن می‌گوید. نبأ به معنای خبر یا خبر مفید است. نام‌های دیگر آن عَمَّ‌ (به معنای از چه چیزی) و تَسائُل‌ (از یکدیگر پرسیدن) است؛ زیرا با «‌عم یتسائلون‌» آغاز می‌شود. نام چهارم آن مُعصِرات‌ (به معنای ابرهای متراکم) است؛ زیرا این کلمه در آیه چهاردهم این سوره، به کار رفته است.

محل و ترتیب نزول

سوره نبأ از سوره‌های مکی قرآن است. این سوره در ترتیب نزول، هشتادمین سوره‌‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مصحف، هفتاد و هشتمین سوره است و در آغاز جزء سی‌ام یعنی آخرین جزء قرآن قرار دارد. به همین جهت این جزء با نام همین سوره یعنی «‌جزء عم‌» مشهور شده است.

تعداد آیات و کلمات

سوره نبأ ۴۰ آیه، ۱۷۴ کلمه و ۷۹۷ حرف دارد. این سوره جزو سوره‌های مفصلات (دارای آیات کوتاه) و از سوره‌های نسبتاً کوچک است.

محتوا

سوره نبأ درباره یک خبر و حادثه بزرگ یعنی قیامت سخن می‌گوید و بر حقیقت و تردیدناپذیری آن استدلال می‌کند. آغاز سوره چنین است که مردم از یکدیگر درباره خبر قیامت می‌پرسند. سپس خداوند با لحنی تهدیدآمیز می‌فرماید به‌زودی از آن اگاه می‌شوند.

در ادامهٔ سوره، برای اثبات حقانیت روز قیامت، آمده است عالم با تدبیر حکیمانه‌اش بهترین و روشن‌ترین دلیل است بر اینکه بعد از این دنیای فناپذیر، دنیایی ثابت و باقی خواهد بود و آن روز، روز جزاست نه عمل. سپس حوادث این روز توصیف شده است که مردم همگی در آن احضار می‌شوند و طغیان‌گران به سوی عذابی دردناک و پرهیزکاران به سوی نعمتی ماندگار منتقل می‌شوند.
 

شأن نزول

شیخ طوسی در تفسیر تبیان می‌نویسد: درباره سبب نزول این سوره گفته‌اند رسول خدا(ص) با قریش سخن می‌گفت و اخبار امت‌های گذشته را برایشان بازگو می‌کرد و آنان را پند می‌داد؛ اما آنان حضرت را مسخره می‌کردند. پس خداوند پیامبر(ص) را از سخن گفتن با آنان نهی کرد. [روزی] رسول خدا(ص) با اصحابش سخن می‌گفت که یکی از مشرکان جلو آمد و حضرت سکوت کرد. پس مشرکان جمع شدند و گفتند ای محمد! سخن تو عجیب است و ما دوست داریم سخن تو را بشنویم. اما پیامبر(ص) فرمود خداوند مرا از سخن گفتن با شما نهی کرده است. پس خداوند «عَمَّ يَتَساءَلُونَ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ» را نازل کرد.

تطبیقِ نبأ عظیم و متقین به حضرت علی

در تفسیر البرهان ده روایت ذیل آیه اول و دوم سوره نبأ آمده که «نبأ عظیم» را امیرالمؤمنین علی(ع) یا ولایت آن حضرت خوانده‌اند. همچنین قاضی نورالله شوشتری در کتاب احقاق الحق از حاکم حَسَکانی (عالم اهل سنت) نقل می‌کند، مراد از متقین در آیه ۳۱ «إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا» علی بن ابی‌طالب است.

آیات مشهور

«إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿٣١﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا...»

آیات ۳۱ تا ۴۰ سوره نبأ از آیات مشهور این سوره است. تلاوت مجلسی این آیات با صدای عبدالباسط (قاری مشهور مصری) در میان ایرانیان شناخته شده است. در این آیات خداوند عاقبت پرهیزکاران را در قیامت بیان می‌کند.

فضیلت و خواص

در تفسیر مجمع البیان درباره فضیلت تلاوت سوره نبأ از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس سوره عم یتسائلون را بخواند، خداوند از نوشیدنی خنک و گوارای بهشتی در قیامت سیرابش می‌کند. همچنین از امام صادق(ع) روایت شده است کسی که همه روزه سوره عم یتسائلون را قرائت کند، سال تمام نمی‌شود مگر اینکه خانه خدا را زیارت می‌کند.

در حديثی ديگر از رسول خدا(ص) آمده است هر کس آن را بخواند و حفظ کند، حساب او در قیامت [چنان سریع انجام می‌شود که] به مقدار خواندن یک نماز خواهد بود. همچنین در روایات آمده است پیامبر(ص) سوره نبأ را جزو سوره‌هایی خوانده که موی آن حضرت را سپید کردند.

متن و ترجمه سوره

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ ﴿١﴾ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿٢﴾ الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿٣﴾ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿٤﴾ ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿٥﴾ أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْ‌ضَ مِهَادًا ﴿٦﴾ وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا ﴿٧﴾ وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا ﴿٨﴾ وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿٩﴾ وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا ﴿١٠﴾ وَجَعَلْنَا النَّهَارَ‌ مَعَاشًا ﴿١١﴾ وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿١٢﴾ وَجَعَلْنَا سِرَ‌اجًا وَهَّاجًا ﴿١٣﴾ وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَ‌اتِ مَاءً ثَجَّاجًا ﴿١٤﴾ لِّنُخْرِ‌جَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا ﴿١٥﴾ وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا ﴿١٦﴾ إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا ﴿١٧﴾ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ‌ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا ﴿١٨﴾ وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا ﴿١٩﴾ وَسُيِّرَ‌تِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَ‌ابًا ﴿٢٠﴾ إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْ‌صَادًا ﴿٢١﴾ لِّلطَّاغِينَ مَآبًا ﴿٢٢﴾ لَّابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا ﴿٢٣﴾ لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْ‌دًا وَلَا شَرَ‌ابًا ﴿٢٤﴾ إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا ﴿٢٥﴾ جَزَاءً وِفَاقًا ﴿٢٦﴾ إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْ‌جُونَ حِسَابًا ﴿٢٧﴾ وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا ﴿٢٨﴾ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا ﴿٢٩﴾ فَذُوقُوا فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا ﴿٣٠﴾ إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿٣١﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا ﴿٣٢﴾ وَكَوَاعِبَ أَتْرَ‌ابًا ﴿٣٣﴾ وَكَأْسًا دِهَاقًا ﴿٣٤﴾ لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا ﴿٣٥﴾ جَزَاءً مِّن رَّ‌بِّكَ عَطَاءً حِسَابًا ﴿٣٦﴾ رَّ‌بِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّ‌حْمَـٰنِ ۖ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا ﴿٣٧﴾ يَوْمَ يَقُومُ الرُّ‌وحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا ۖ لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّ‌حْمَـٰنُ وَقَالَ صَوَابًا ﴿٣٨﴾ ذَٰلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ ۖ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَ‌بِّهِ مَآبًا ﴿٣٩﴾ إِنَّا أَنذَرْ‌نَاكُمْ عَذَابًا قَرِ‌يبًا يَوْمَ يَنظُرُ‌ الْمَرْ‌ءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ‌ يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَ‌ابًا ﴿٤٠﴾

به نام خداوند رحمتگر مهربان
درباره چه چيز از يكديگر مى‌پرسند؟ (۱) از آن خبر بزرگ، (۲) كه در باره آن با هم اختلاف دارند. (۳) نه چنان است، به زودى خواهند دانست. (۴) باز هم نه چنان است، بزودى خواهند دانست. (۵) آيا زمين را گهواره‌اى نگردانيديم؟ (۶) و كوهها را [چون‌] ميخهايى [نگذاشتيم‌]؟ (۷) و شما را جفت آفريديم. (۸) و خواب شما را [مايه‌] آسايش گردانيديم. (۹) و شب را [براى شما] پوششى قرار داديم. (۱۰) و روز را [براى‌] معاش [شما] نهاديم. (۱۱) و بر فراز شما هفت [آسمان‌] استوار بنا كرديم. (۱۲) و چراغى فروزان گذارديم. (۱۳) و از ابرهاى متراكم، آبى ريزان فرود آورديم، (۱۴) تا بدان دانه و گياه برويانيم، (۱۵) و باغهاى در هم پيچيده و انبوه. (۱۶) قطعاً وعدگاه [ما با شما] روز داورى است: (۱۷) روزى كه در «صور» دميده شود، و گروه گروه بياييد؛ (۱۸) و آسمان، گشوده و درهايى [پديد] شود؛ (۱۹) و كوهها را روان كنند، و [چون‌] سرابى گردند. (۲۰) [آرى،] جهنم [از دير باز] كمينگاهى بوده، (۲۱) [كه‌] براى سركشان، بازگشتگاهى است. (۲۲) روزگارى دراز در آن درنگ كنند. (۲۳) در آنجا نه خنكى چشند و نه شربتى، (۲۴) جز آب جوشان و چركابه‌اى. (۲۵) كيفرى مناسب [با جرم آنها]. (۲۶) آنان بودند كه به [روز] حساب اميد نداشتند؛ (۲۷) و آيات ما را سخت تكذيب مى‌كردند. (۲۸) و حال آنكه هر چيزى را برشمرده [به صورت‌] كتابى در آورده‌ايم. (۲۹) پس بچشيد كه جز عذاب، هرگز [چيزى‌] بر شما نمى‌افزاييم. (۳۰) مسلماً پرهيزگاران را رستگارى است: (۳۱) باغچه‌ها و تاكستانها، (۳۲) و دخترانى همسال با سينه‌هاى برجسته، (۳۳) و پياله‌هاى لبالب. (۳۴) در آنجا نه بيهوده‌اى شنوند، و نه [يكديگر را] تكذيب [كنند]. (۳۵) [اين است‌] پاداشى از پروردگار تو، عطايى از روى حساب. (۳۶) پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، بخشايشگرى كه كس را ياراى خطاب با او نيست. (۳۷) روزى كه «روح» و فرشتگان به صف مى‌ايستند، و [مردم‌] سخن نگويند، مگر كسى كه [خداى‌] رحمان به او رخصت دهد، و سخن راست گويد. (۳۸) آن [روز]، روز حق است؛ پس هر كه خواهد، راه بازگشتى به سوى پروردگار خود بجويد. (۳۹) ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم: روزى كه آدمى آنچه را با دست خويش پيش فرستاده است بنگرد؛ و كافر گويد: «كاش من خاك بودم.» (۴۰)
 

همچنین بخوانید:

مهربانترین آیه قرآن کدام است؟
امیدبخش ترین آیه قرآن کدام است؟
 پرخیرترین آیه قرآن
بهترین آیه قرآن چیست؟
محکم ترین آیه در قرآن کدام آیه است؟
عاشقانه ترین آیات قران
شدیدترین آیه قرآن کدام است؟
وسيع ترين آيه قرآن
پیچیده ترین آیه قرآن
 منحصر به فردترین آیه قرآن
بررسی آیات مهدوی قرآن کریم
نگاهی به آیه امن یجیب
 سوره ای که باچهارقسم آغاز می شود
 کدام آیه قرآن کریم به پشتیبانی خدا از پیامبر (ص) اختصاص دارد؟
 آیه ولایت دلیلی روشن بر امامت علی (ع)
 مراد از بقیه الله در قرآن کریم چه کسی است؟
 راز حروف مقطعه در ابتدای سوره‌های قرآن
صله رحم و رابطه با خویشاوندان در کدام آیات قرآن آمده است؟
کدام سوره های قرآن به نام پیامبران است؟
 آداب استخاره با قرآن
کدام سوره قرآن باعث معجزه در زندگی می‌شود؟

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید
صفحه آشپزی غذاهای عربی الکوثر فارسی