تهران- الکوثر:  شیخ طوسی، نویسنده تفسیر التبیان، و فضل بن حسن طبرسی، نویسنده تفسیر مجمع البیان، منظور از مؤمنان در آیه نصر را انصار و آن را نظر اکثر مفسران دانسته‌اند؛ ولی علامه طباطبایی، نویسنده المیزان مقصود از مؤمنان در این آیه را همه مهاجرین و انصار دانسته که پیامبر(ص) را یاری دادند. به نظر آیت الله ناصر مکارم شیرازی، شأن نزول آیه نصر، انحصاری نیست و هر مؤمنی که رسول اکرم(ص) را یاری کرده، مشمول آن است؛ ولی تردیدی نیست که کاملترین مصداق مؤمنان در این آیه، حضرت علی(ع) است. از آیه نصر برای اثبات ولایت و امامت امام علی(ع) استفاده شده است.
 

متن و ترجمه آیه

«وَإِن يُرِيدُواْ أَن يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللّهُ هُوَ الَّذِيَ أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ»

به آیه ۶۲ سوره انفال که در آن، تأیید و تقویت رسول اکرم(ص) با نصر و یاری خدای متعال و مؤمنان آمده، آیه نصر و نیز آیه نُصرت گفته شده است. 
 

محتوا

آیه نصر پس از نزول آیه صُلْح (انفال: ۶۱)، به رسول اکرم(ص) این اطمینان را می‌دهد که چنانچه شرایط صلح پیشنهادی دشمنان را پذیرفت، بر خدا، توکل كند؛ زيرا او هر گفتگویى را می‌‏شنود و از نيت‌های همگان آگاه است و اگر با امضاى پيمان صلح، احتمال فریب و خیانتی از طرف دشمنان وجود داشت، خدا او را با امداد غیبی و با یاوری مؤمنان در برابر خدعه‌های دشمنان تقویت می‌کند و پیروز می‌گرداند. آیه بعد (انفال: ۶٣) نیز یادآور شده که سابقه زندگى پیامبر(ص) شاهدی بر اين حقيقت است که خدا همواره او را با یارى خود و به وسیله مؤمنان پاک، تقويت كرده است.

مراد از مؤمنان در آیه

شیخ طوسی، در تفسیر التبیان، مراد از مؤمنان در آیه نصر را انصار (اوس و خزرج) دانسته و دشمنی و مقاتله در بین اوس و خزرج را یادآور شده است. وی این نظر را نظر امام باقر(ع) دانسته است. فضل بن حسن طبرسی، نویسنده مجمع البیان، این نظر را برگزیده و از آن به عنوان نظر اکثر مفسران یاد کرده است. علامه طباطبایی، نویسنده تفسیر المیزان، منظور از مؤمنان در این آیه را همه مهاجران و انصار دانسته که پیامبر(ص) را یاری کردند. به نظر ناصر مکارم شیرازی، مفسر معاصر، شأن نزول آیه ۶۲ سوره انفال، انحصاری نیست و هر مؤمنی که رسول اکرم(ص) را یاری کرده، مشمول آن است؛ ولی تردیدی نیست که مصداق أکمل و فرد شاخص مؤمنان در این آیه، حضرت علی(ع) است. 

بر پایه روایتی از پیامبر اسلام(ص)، بر عرش الهی نوشته شده است: هیچ خدایی جز الله نیست و محمد رسول خدا است. او را به وسیله علی(ع) تقویت و یاری کردم و این، همان سخن خداست که «او همان كسى است كه تو را، با يارى خود و مؤمنان تقويت كرد».] این روایت را انس بن مالک ابوهریره، عبدالله بن عباس، جابر، از صحابه پیامبر(ص)، نقل كرده‏‌اند و در بسیاری از منابع اهل سنت، همچون مناقب خوارزمى، كفاية الطّالب، ذخائر العقبى، فرائد السمطین و الدّرّ المنثور آمده است.

به گفته آیت الله مکارم شیرازی، نوشته شدن نام امام علی(ع) بر عرش الهی، نشانه اهميت آن و دليل بر اين است كه على(ع) از جهت نصرت و يارى پيامبر(ص)، برترين مسلمان بود و خدا، بهترين مسلمان را برای جانشينى پيامبرش انتخاب می‌كند.

بهره‌گیری از آیه برای اثبات امامت و ولایت امام علی(ع)

به گفته آیت الله مکارم شیرازی، آيه نُصرت، از آيات مربوط به فضيلت امام علی(ع) است. از نظر وی، این آیه، هرچند به صورت مستقیم به امامت و ولایت امام علی(ع) دلالت ندارد؛ اما با ضمیمه کردن یک مقدمه عقلی به آن، می‌توان از این آیه برای اثبات ولایت و امامت آن امام استفاده کرد

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی