سفر مدیرکل آژانس به ایران؛ فشار حداکثری یا تداوم تعاملات؟

دو شنبه 3 شهریور 1399 - 10:12:42
سفر مدیرکل آژانس به ایران؛ فشار حداکثری  یا تداوم تعاملات؟

تهران- الکوثر: «رافائل گروسی» ، مدیرکل آزانس بین المللی انرژی اتمی امروز دوشنبه برای اولین بار راهی تهران می‌شود تا درباره تداوم تعاملات و همکاری‌های اتمی ایران و آژانس با تهران رایزنی کند.

به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، گروسی  شنبه گذشته در توئیتی تائید کرد که برای پرداختن به سووالات باقی‌مانده در خصوص توافقات پادمانی راهی تهران خواهد شد. مدیر کل اژانس انجام این سفر را حیاتی توصیف و ابراز امیدواری کرد که از طریق گفت‌وگوی مستقیم، همکاری ‌های دو طرف تقویت شود.  

گروسی خرداد ماه گذشته با انتشار گزارشی به انجام بازرسی‌های بی‌سابقه آژانس از تأسیسات هسته‌ای اعلام‌ شده ایران اذعان اما اتهام‌هایی را درباره فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در مکان‌هایی در ایران مطرح کرد.

وی خواستار بازرسی از اماکنی شد که مدعی ست اوایل سال دوهزار میلادی پژوهش‌هایی در مقیاس کوچک بر روی مواد هسته‌ای انجام شده باشند.     

ایران اعلام کرده که درخواست آژانس مبتنی بر ادعاهای دشمنان جمهوری اسلامی طرح شده و به همین خاطر قلمرو خود را به روی بازرسان آژانس باز نخواهد کرد.

کاظم غریب آبادی سفیر ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی دو ماه پیش با ایراد سخنانی در نشست فصلی شورای حکام که با موضوع موافقتنامه پادمان ان‌پی‌تی(NTP) ایران برگزار شد از آژانس خواست اسناد و دلایل متقنی را برای بازدید از اماکن مورد اشاره ارائه کند. 

وی خاطر نشان کرد که از نگاه ایران، تعهدات کشورهای عضو آژانس، نامحدود نبوده و در چارچوب اسناد مربوطه تعریف شده‌اند. نماینده کشورمان تصریح کرد که حقوق آژانس و تعهدهای کشورهای عضو، دوطرف یک سکه‌اند که تقویت‌کننده یکدیگر هستند. «تضعیف حقوق آژانس» و  «تضعیف حقوق یک کشور عضو» نباید به عنوان یک گزینه مطرح شود.

غریب آباد همچنین گفته است که سفر گروسی به تهران ارتباط به مکانیسم ماشه ندارد.

همکاری‌های ایران برای پاسخ به سئوالات آژانس 

ایران در ماه‌های گذشته، تعامل سازنده خود با آژانس را با هدف حصول به یک درک مشترک روی جوانب مختلف درخواست‌ها ادامه داده تا مسیر برای یافتن یک راه‌حل هموار شود.

بر اساس این گزارش، در ۲۹ آوریل (۱۰ اردیبهشت) و ۱۶ می (۲۷ اردیبهشت) دو دور بحث و گفت‌وگو در تهران بین مقام‌های ذیربط جمهوری اسلامی ایران و هیات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرپرستی معاون مدیرکل در امور پادمان برگزار شد که طی آن، طرفین وارد بحث‌های محتوایی در مورد چگونگی رسیدگی به موضوع‌ها به شیوه‌ای حرفه‌ای و سودمند شدند.

ایران در این نشست‌ها به صراحت دو ابهام و نگرانی اصلی خود را مطرح کرد که کاملاً قانونی و مشروع هستند و مطابق با مفاد موافقت‌نامه پادمان و پروتکل الحاقی‌اند.

به گفته سفیر کشورمان در آژانس؛ درخواست‌های این سازمان مبتنی بر اطلاعات غیرمعتبر و بی‌ارتباط با پادمان است که چنین اطلاعاتی نه در دسترس عموم بوده (اطلاعات منابع باز) و نه معتبر و قابل راستی‌آزمایی هستند. 

او می‌گوید؛ هر اطلاعاتی که ادعا می‌شود از طریق به اصطلاح عملیات مخفی یا فعالیت‌های اطلاعاتی بدست آمده نباید در فرآیند فعالیت‌های راستی‌آزمایی جایگاهی داشته باشد و به طور طبیعی هیچ تعهدی نیز برای ایران ایجاد نمی‌کنند. 

تصویب قطعنامه غیر ضروری ضد ایرانی در شورای حکام

در ۳۰ خرداد گذشته، سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه، تحت تاثیر فشارهای آمریکا، قطعنامه‌ای را در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روی میز گذاشتند که در آن از ایران خواسته‌ شده به ممانعت از دسترسی بازرسان آژانس به ۲ سایت هسته‌ای کشور پایان دهد و با آنها به طور کامل همکاری کند.

این قطعنامه به رغم مخالفت جدی چین و روسیه در آژانس به تصویب رسید.

کارشناسان معتقدند که صدور قطعنامه ضد ایرانی در بحبوحه فشارهای آمریکا برای نابودی برجام، اقدامی غیر ضروری بود.

«پیتر جنکینز» سفیر پیشین انگلیس در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، مسیر گفت‌وگو با ایران را مناسب‌تر از صدور قطعنامه توصیف کرد و گفت؛ آژانس می‌توانست ایران را به همکاری بیشتر با این سازمان تشویق و از طریق لابی با سایر اعضای آنها را به انعکاس همین رویکرد در بیانیه‌های خود ترغیب کنند.

در همین حال، سفیر کشورمان در آژانس متذکر شد که قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام فاقد جنبه الزام آوری در حقوق بین الملل است و لازم الاجرا نیست. 

وی عنوان کرد؛ سه کشور اروپایی به ما گفتند که هدفشان از ارائه قطعنامه این است که ایران با آژانس همکاری کند و به هیچ وجه بحث شورای امنیت در میان نیست. آنها قصدشان این است که در چارچوب آژانس به این موضوع رسیدگی شود و قطعنامه ملایمی هست و نرم است.

غریب آبادی افزود؛ بارها گفته‌ایم که برای ما محتوای قطعنامه مهم نیست و این کار آنها یک اقدام مخرب و غیرسازنده است. چرا که جمهوری اسلامی تنها کشوری است که بیشترین بازرسی‌های آژانس را می پذیرد، بیشترین شفافیت را در همکاری با آژانس دارد و نفس اینکه بخواهند به خاطر دو دسترسی که مربوط به ادعاهای دو دهه قبل است و هیچ کدام ثابت نشده و از سوی دشمن ما رژیم صهیونیستی ارائه شده، قطعنامه صادر کنند قابل پذیرش نیست.

سفیر کشورمان با بیان اینکه «این یک دام آمریکایی و اسرائیلی است و صرفاً تحرک سه کشور اروپایی نیست» افزود: هدف آنها این است که زمینه را برای تخریب کامل برجام و سوء استفاده در محافل دیگر فراهم و ضربه های دیگری را به چندجانبه‌گرایی در وین وارد کنند.  

سفر مدیرکل آژانس در اوج فشارها علیه برجام

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی به تهران سفر می‌کند که ایالات متحده آمریکا در اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران در چهار سال گذشته ناکام مانده و اینک در اوج انزوای جهانی قرار گرفته است.

دونالد ترامپ پس از نزدیک به ۲ سال خروج از برجام و کارزارهای تبلیغاتی ناموفق جنگ با ایران، مدعی شده همچنان عضوی از توافق هسته‌ای است و می‌تواند از سازوکارهای موجود در این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ مرتبط با آن، علیه ایران استفاده کند. به همین منظور جمعه دو هفته پیش (۲۴ مرداد) قطعنامه‌ای ۴ بندی به شورای امنیت ارائه داد که تنها توانست یک رای مثبت جمهوری دومینیکن را با خود داشته باشد و به اعتراف کارشناسان و مقامات فعلی و سابق آمریکا، شکست مفتضحانه‌ای را متحمل شد.

به دنبال آن، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا پنج‌شنبه گذشته با حضور در سازمان ملل متحد به طور رسمی درخواست داد تا قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، بر اساس مکانیسم ماشه علیه ایران بازگردانده شود.

به دنبال این درخواست، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آلمان و بلژیک در نامه‌هایی به شورای امنیت تصریح کردند اقدام آمریکا پایه قانونی ندارد و نباید معتبر دانسته شود. همچنین هفت عضو غیر دائم شورای امنیت نیز به صراحت با درخواست آمریکا مخالفت کرده‌اند.

در واکنش به این تحولات، پمپئو متحدان اروپایی آمریکا را به "جانبداری از آیت الله ها" متهم کرد و گفت: "هیچ کشوری به جز ایالات متحده جرات و باور لازم را برای طرح یک قطعنامه نداشت. آنها در عوض تصمیم گرفتند از آیت الله ها جانبداری کنند."

باید در نظر داشت که بازیگری طرف‌های باقی‌مانده در برجام و نهادهای بین‌المللی در هفته‌های حساس پیش‌رو مهم و سرنوشت‌ساز است.

برهمین اساس انتظار می‌رود که مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در سفر به ایران فضای کلی روابط و همکاری‌های سازنده سال‌های اخیر با ایران را در نظر قرارداده و فارغ از فشارهای سیاسی خارجی به وظایف حرفه‌ای خود عمل کرده و از ایجاد بحران غیرضروری، پرهیز کند.


دو شنبه 3 شهریور 1399 - 9:5:3