تهران- الکوثر:جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل خاورمیانه دریادداشتی می نویسد:  مذاکرات کردهای سوریه با دولت دمشق با هدف دست یافتن به توافقی سیاسی در شرایطی پیگیری می‌شود که اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، فضای جدیدی را پیش روی کردها قرار داده است. در حال حاضر اولویت اصلی کرد‌های سوریه، دفع حمله احتمالی ترکیه است که یگان‌های مدافع خلق را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند.

باید توجه داشت که طی سال‌های اخیر کردهای سوریه دچار مظلومیت‌های مضاعفی شده‌اند؛ از یک طرف حملات داعش، آنها را در یک فشار فوق‌العاده قرار داد و از طرف دیگر حضور نیروهای آمریکایی در این منطقه برای ایجاد پایگاه و پیشبرد یک سری سیاست‌های تجزیه‌طلبانه کردهای سوری را در یک وادی ناخواسته قرار داده و سبب شده که کردها از مسیر زندگی طبیعی‌شان خارج شوند. لذا کردها در مسیر تندباد حوادثی قرار گرفته‌اند که ناشی از سیاست‌های بین‌المللی و همچنین اغراض ارتجاعی است.

کردها طی مدت 8 سال گذشته که جنگ داخلی در سوریه جریان داشت، بر سر دوراهی‌های تعیین کننده‌ای قرار گرفته بودند که انتخاب هر کدام از این مسیرها، برای آنها هزینه‌ها و پیامدهای مختلفی داشت. متاسفانه برخی از وعده‌های پررنگ و لعاب آمریکایی‌ها آنها را ناگزیر به انتخاب راهی کرد که در نهایت چیزی جز خسران بیشتر برایشان درپی نداشت.

همچنین کردهای سوریه بسیاری از نیروهای جوان و پرتوان خود را در اختیار نیروهای آمریکایی قرار دادند تا با آموزش نظامی از سوی آمریکا بتوانند از توانایی‌شان به نفع دفاع از قوم کرد و حرکت به سمت یک شرایط بهتر بهره‌برداری کنند، اما متاسفانه آمریکایی‌ها در این تعامل بیشترین جفا را در حق مردم کرد روا داشتند. درواقع واشنگتن از نیروهای کردی بهره‌برداری سوء کردند و در معادلات سیاسی و نظامی منطقه‌ای تلاش کردند که آنها را دستمایه اغراض خود قرار دهند. در نهایت نیز در یک تصمیم ناگهانی و غیرقابل انتظار به پشتیبانی‌هایشان از کردها پایان دادند.

کردهای سوریه از سوی کشورهایی با اقلیت کردنشین در منطقه نیز پیام های بدی دریافت کردند. درواقع تحرکات درون عراق آن هم در حوزه مناطق کردنشین تاثیرات مخربی بر روند زندگی عادی کردهای سوریه بر جای گذاشت و دولت ترکیه هم پیوسته از طریق مداخلات نظامی و حرکت‌های خشونت‌بار علیه کردها، فضای تیره و تاری را برای آنها فراهم می‌کرد.

شاید بعد از گذشت 7 سال در مقطع فعلی کردها در مقایسه با سال‌های گذشته در شرایط اطمینان بخش‌تری قرار گرفته‌اند و این بار برخلاف گذشته به پیوندهای‌شان با دولت بشار اسد می‌اندیشند؛ پیوندهایی که موجب حفظ تمامیت ارضی سوریه و به معنای اعاده شرایط گذشته است که پیش از جنگ داخلی در سوریه حاکم بود.

در حال حاضر عمده‌ترین امید کردها به آغاز دور جدیدی از تعاملات با دولت دمشق است و امیدوار هستند که از این طریق بتوانند مجموعه ضررها و زیان‌های گذشته را جبران کنند.

می‌توان گفت که دور جدید با اعلام خروج نیروهای آمریکایی از جانب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا آغاز شد. البته موضع‌گیری ترامپ در خصوص خروج نیروهایشان از سوریه در ابتدا نگرانی‌های زیادی را در میان کردها ایجاد کرد. به‌ویژه که با خروج نیروهای آمریکایی، موانع موجود بر سر راه ارتش ترکیه برای اجرای عملیات نظامی در مناطق کردنشین برداشته شد و خطر خونریزی‌ها و قلع و قمع گروه‌های کرد از سوی آنکارا به صورت جدی‌تری مطرح شد. ترکیه از حدود سه ماه پیش پیوسته از اجرای یک عملیات بزرگ نظامی در شمال سوریه سخن می‌گفت و موضوع تحرکات گروهک‌های کرد مخالف در مناطق شمالی سوریه را بهانه اصلی تجاوز جدید نظامی خود عنوان می‌کرد.

در عین حال تجارب کردها در شهرهای مختلف شمال سوریه از جمله عفرین حاکی از وجود تهدیداتی بود که آنها را به چاره‌جویی وا می‌داشت و لذا بر این اساس کردها تعاملات و گفتگوهای خود را با دولت سوریه آغاز کردند و برخلاف انتظار آنکارا توانستند در یک راه حل عاقلانه همکاری‌های خود را با دولت دمشق آغاز کنند؛ همکاری‌هایی که در مقایسه با همکاری‌های قبلی آنها با طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، قاعدتا نتایج و پیامدهای مثبتی را به دنبال خواهد داشت.

اگرچه که همزمان موجبات خشم و نگرانی ترکیه، آمریکا و همچنین برخی دولت‌های عربی منطقه را نیز فراهم کرده‌ است.

در این بین از جمله احتمالات و سناریوهایی که برای آینده گفتگوهای کردها و دولت سوریه مطرح شده باقی ماندن بخشی از نیروهای آمریکایی در مناطق شمالی سوریه است که در این صورت باز هم اقوام کرد بر سر یک دوراهی تازه قرار خواهند گرفت؛ یعنی دوراهی ادامه همکاری‌های قبلی با آمریکا و  یا استمرار همکاری‌های جدید با دولت سوریه. وجود این دوراهی می‌تواند بازهم اختلافاتی را درون گروه‌های کرد ایجاد کند و آنها را از پیمودن راه صحیح باز دارد.

گزینه دیگر افزایش حضور نظامی ترکیه در مناطق کردنشین سوریه و ایجاد مزاحمت‌های تازه و خشونت‌بار علیه کردها خواهد بود که بدون شک موجب التزام بیشتر پیوندهای میان کردها و دولت سوریه خواهد شد. این بار گروه‌های مسلح کرد در کنار ارتش سوریه می‌کوشند تا از مناطق سکونت خود دفاع کنند.

البته حضور نظامی ترکیه سبب ایجاد فاصله میان کردهای این کشور و کردهای سوریه خواهد شد و آنچه را که پیش از این موجب یک سلسله تعاملات میان اقوام مختلف کرد شده بود را پایان خواهد داد و یا با مانع مواجه خواهد ساخت. این به مفهوم پررنگ شدن مرزهای میان ترکیه و سوریه و ارجحیت آن بر پیوندهای قومی خواهد بود.