تهران-الکوثر: نصرت الله تاجیک* :  در منطقه ای که امیر کویت در سفرش به آمریکا و برای برجسته کردن نقش خود به جای التیام تنش میان قطر و عربستان، به افزایش آن اقدام می کند یا صحبت تلفنی میان امیر قطر و ولیعهد عربستان که باید به کاهش تنش ها بیانجامد به افزایش آن منجر می شود، تصمیماتی که به پیچیده تر شدن این رخدادها بیانجامد به صلاح کشور نخواهد بود. لذا در چنین منطقه ایی با این مختصات، کوشش و تلاش دولتمردان ایرانی باید در راستای کسب منافع حداکثری و رعایت مصالح ملی و امنیتی کشور به روش های سیاسی و دنیاپسندی که به جلب افکار عمومی دنیا منجر می‌شود باشد.

باید برای همیشه به انزوا و ایران هراسی که توسط رژیم صهیونیستی کلید خورده خاتمه داد و از الگویی در سیاست خارجی منطقه بهره برد، که از ایجاد هراس در کشورهای منطقه جلوگیری کند، چراکه ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ در شرایطی که نتوانسته آنچه در خصوص برجام وعده داده بود عملی کند، فاز جدیدی از فشارها علیه ایران با محوریت روابط با اعراب را آغاز کرده است که می تواند در صورت اقدامات نابجای مقامات ایرانی چالش های کنونی را دوچندان کند. هم اکنون که کمتر وعده های انتخاباتی ترامپ جامه عمل و تحقق پوشیده است، وی به آخرین و تنها هنر خود، یعنی رونق کارخانجات تسلیحاتی برآمده و در پی آن است با افزایش فروش تسلیحات به کشورهای عربی همچون عربستان، کویت و بحرین به سامان دهی اقتصاد داخلی آمریکا از طریق جذب دلارهای نفتی اعراب، کاهش نارضایتی های داخلی با ایجاد اشتغال، خدمت به حامیان سنتی جمهوری خواهان یعنی صاحبان صنایع تسلیحاتی به وسیله رونق کسب و کار آنان و تحریک اعراب علیه ایران با دامن زدن به پروژه ایران هراسی دست بزند. مسئله ای که جز بهم ریختن بیشتر منطقه نتیجه ای در برنخواهد داشت.

اگرچه ترامپ در خصوص برجام دست روی دست نگذاشته و هر روز طرح جدیدی برای تحت فشار گذاشتن ایران و یا خروج احتمالی یک طرفه آمریکا از برجام صورت می دهد، اما این بار او تلاش دارد با تقویت تسلیحاتی کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس که روابط چندان خوبی با ایران ندارند همچون عربستان، بحرین ، امارات و کویت که روابط نسبتا بهتری نسبت به سایرین با تهران دارد به ایران هراسی در منطقه دامن بزند. البته باید توجه داشت تحولاتی که اخیرا مشاهده می‌شود چندان جدید نیست و درواقع پیگیری همان «سیاست‌های سنتی» ایالات متحده در منطقه است. در دوران دموکرات‌ها به دلیل سیاست‌ها و راهبردهای باراک اوباما که به نوعی قصد داشت با ایران به مصالحه دست یابد، در روابط میان آمریکا و اعراب فاصله افتاد. لذا آنچه امروز شاهدیم همان سیاست‌های سنتی آمریکاست که در گذشته دنبال می‌شد و بحث فروش تسلیحات به کشورهای عربی نیز از جمله سیاست‌های جمهوری خواهان است که مسئله جدیدی نیست.

همچنین سیاست‌هایی که در دوران ترامپ شاهدیم از مشکلات داخلی و بهم ریختگی دولت آمریکا و مشکلاتی که با ایران دارد، سر چشمه می گیرد که بخشی به برجام و بخشی به مسائل خاورمیانه باز می‌گردد. هر چه تحولات این منطقه به جلو می رود هم به پیچیدگی بیشتر شرایط می انجامد و هم مشکلات میان ایران و آمریکا تند و تیز تر می گردد. در این شرایط کشورهای عربی نیز راضی تر و از سیاست‌های سنتی آمریکا خشنودتر هستند، چراکه فاصله‌ای که در زمان اوباما در روابط طرفین ایجاد شده بود، خوشایند اعراب نبود. لذا اکنون فضای جدیدی برایشان ایجاد شده که هم می‌توانند به دنبال یارگیری باشند، یعنی از آمریکا پشتیبانی بگیرند به ویژه در خرید تسلیحات و هم تا اندازه ای مشکلات شان را از طریق آمریکا به جای رودررویی با ایران حل کنند و آمریکا را در مقابل ایران قرار دهند. 

درواقع اعراب به نوعی خود عامل و آتش بیار معرکه هستند و تلاش‌شان بر این است که آمریکا را تشویق نموده و به صحنه بکشانند. مشکل اعراب، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس با ایران، زمانی آغاز شد که تهران، برجام را با غرب به امضاء رساند و به موازات آنکه ما به طور نسبی مشکلات مان را با آمریکا در دوران دموکرا‌ت‌ها حل کردیم مشکلات‌مان با منطقه به دلیل حساسیت آن ها نسبت به روابط تهران با غرب بیشتر شد که این رویکرد همچنان ادامه خواهد داشت. این در حالی است که ایران نباید از این مسئله هراس داشته باشد، چراکه در شرایط کنونی مشکل اصلی، سیاست خود آمریکاست. ما با هیچ روش مستقیمی نباید وارد این دعوا شویم، بلکه باید با بلوک سازی، یارگیری و تعامل اقتصادی و ارتباط بیشتر با کشورهای مهم در عرصه بین‌الملل همچون اروپا، چین و روسیه با سیاست های آمریکا نسبت به منطقه و ایران مقابله کنیم.

سفیر سابق ایران در اردن *