بشیر اسماعیلی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی؛ در یادداشتی اختصاصی نوشت: آمریکا خودش را به عنوان یک ابرقدرت با موقعیت هژمون و رهبر جهان آزاد در دنیا تعریف کرده است. هرچند نسبت به جایگاه هژمونیک آمریکا و درباره ماهیت جهان آزاد تردید جدی وجود دارد، اما تمام تلاش آمریکا بر این است که همچنان عنوان بزرگترین قدرت جهان را برای خودش حفظ کند. 

کشور هژمون مجبور است در تمام نقاط راهبردی جهان حضور داشته باشد تا با مهندسی تحولات آن مناطق به سود منافع و اهداف سیاست خارجی خود، بیشترین نفوذ و استیلا را اعمال نماید. با وجود این، نه فقط آمریکا، بلکه هیچ کشوری در حال حاضر چنین قدرتی ندارد که در همه مناطق دنیا حضور حداکثری داشته باشد.

بیشتر بدانید:

بحران انسانی در نوار غزه؛ بازداشت گسترده کادر درمانی غزه

عواقب همکاری حکومت جولانی با آمریکا برای آرمان فلسطین و ملت سوریه

آمریکا به دلیل هزینه‌های بالای حضور نظامی و وضعیت نابسامان اقتصادی، قادر به مدیریت هم‌زمان تمامی نقاط جهان نیست. بنابراین، اولویت‌بندی مناطق مهم و تنظیم حضور و نفوذ خود بر اساس این اولویت‌ها، بخشی از سیاست‌های راهبردی واشنگتن است.

در اسناد راهبرد امنیت ملی آمریکا، چین به‌عنوان مهم‌ترین رقیب راهبردی معرفی شده است، لذا تمرکز اصلی سیاست‌های آمریکا بر مهار چین قرار دارد و این امر باعث کاهش تمرکز واشنگتن در سایر مناطق جهان شده است.

پس از چین، آمریکای شمالی همچنان در اولویت سیاست‌های آمریکا قرار دارد؛ منابع انرژی کانادا، کانال پاناما و موقعیت مکزیک در همسایگی جنوبی ایالات متحده، اهداف مهمی برای گسترش نفوذ آمریکا هستند. آمریکا همچنین به دنبال کنترل گرینلند به‌دلیل منابع انرژی آن و خارج کردن آن از سیطره دانمارک است.

اروپا، به‌ویژه پس از جنگ اوکراین، اهمیت بسیاری در سیاست‌های آمریکا دارد. واشنگتن تلاش می‌کند نفوذ روسیه را مهار کند و در عین حال، اتحادیه اروپا را که یک رقیب بالقوه محسوب می‌شود، تحت کنترل خود نگه دارد.

غرب آسیا همچنان از سه جنبه کلیدی برای آمریکا حائز اهمیت است: انرژی، جلوگیری از نفوذ رقبا، و حفظ امنیت رژیم صهیونیستی. در گذشته، خلیج فارس به دلیل منابع انرژی، اولویت سیاست خارجی آمریکا بود و حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ با هدف تسلط بر منابع نفتی این کشور انجام شد.

با این حال، تولید نفت آمریکا از سال ۲۰۰۹ با فناوری‌های نوین استخراج، افزایش یافته و وابستگی به نفت خلیج فارس کاهش پیدا کرده است. طبق گزارش‌ها، آمریکا در سال ۲۰۲۳ برای ششمین سال متوالی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان بود و تولید آن به ۱۲.۸ میلیون بشکه در روز رسید.

با این تغییرات، اهمیت خلیج فارس برای آمریکا به‌عنوان منبع تأمین انرژی کاهش یافته است، اما این منطقه همچنان در سیاست‌های راهبردی واشنگتن نقش دارد.

هرچند برخی تحلیل‌گران آمریکایی هنوز بر اهمیت سنتی غرب آسیا تأکید دارند، اما واقعیت‌های جدید نشان می‌دهد که تمرکز آمریکا به‌سمت تهدیدات اقتصادی و ژئوپلیتیکی چین معطوف شده است و نقش سایر مناطق، ازجمله خلیج فارس، نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است.