وبگردی – الکوثر: زمین لرزه زمانی اتفاق میافتد که دو بلوک زمین (یا دیواره گسل) به طور ناگهانی در کنار یکدیگر میلغزند. سطحی که در آن میلغزند، گسل یا صفحه گسل نامیده میشود. به نقطهای زیر سطح زمین که زلزله در آن شروع میشود، هایپوسنتر یا مرکز زلزله، گفته و به مکانی که مستقیماً بالای آن روی سطح زمین قرار دارد، کانون زلزله میگویند.
گاهی اوقات زلزله دارای پیش لرزه است؛ زمین لرزههای کوچکتری که در همان مکان زلزله بزرگتر بعدی اتفاق میافتد. دانشمندان نمیتوانند بگویند که زلزله ای، پیش لرزه است تا زمانی که زلزله بزرگتر اتفاق بیفتد. بزرگترین و اصلیترین زمین لرزه را شوک اصلی مینامند. زلزلههای اصلی همیشه پس لرزههایی دارند که به دنبال آن میآیند. اینها زمین لرزههای کوچک تری هستند که پس از آن در همان محل زلزله اصلی رخ میدهند. بسته به اندازه زلزله اصلی، پس لرزهها میتوانند هفته ها، ماهها و حتی سالها پس از زلزله اصلی ادامه داشته باشند.
چرا زلزله اتفاق میافتد؟
زمین چهار لایه اصلی دارد: هسته داخلی، هسته خارجی، گوشته و پوسته. پوسته، که بالای گوشته قرار دارد؛ پوست نازکی است که سطح سیاره ما را تشکیل میدهد. اما این پوسته، یک تکه نیست و مانند پازلی که سطح زمین را میپوشاند از قطعات زیادی تشکیل شده است. افزون بر آن، این قطعات پازل به آرامی حرکت میکنند، از کنار یکدیگر میلغزند و به یکدیگر برخورد میکنند. این قطعات پازل را صفحات تکتونیک مینامیم و لبههای صفحات را مرز صفحه مینامند. صفحات تکتونیکی پوسته زمین همیشه به آرامی در حال حرکت هستند. زمین لرزهها در امتداد مرزهای این صفحات متمرکز میشوند.
مرزهای صفحه از گسلهای زیادی تشکیل شده است و بیشتر زمین لرزهها در سراسر جهان بر روی این گسلها رخ میدهند. از آنجایی که لبههای صفحات ناهموار هستند، هنگامی که بقیه صفحات به حرکت خود ادامه میدهند، لبهها به هم گیر میکنند. در نهایت وقتی صفحه به اندازه کافی دور شد، لبههای آن روی یکی از گسلها باز میشود و زلزله رخ میدهد.
چرا در زمستان زلزله بیشتر است؟
چرا در زمستان زلزله بیشتر است؟ آیا با سرد شدن هوا احتمال وقوع زلزله بیشتر میشود؟ شاید این سوال، شما هم باشد. در حقیقت چیزی به نام تاثیر آب و هوایی بر زلزله وجود ندارد. از نظر آماری، توزیع تقریباً برابری از زمین لرزهها در هوای سرد، هوای گرم، هوای بارانی و ... وجود دارد.
اگرچه تغییرات بسیار زیاد کم فشار مرتبط با سیستمهای طوفانی بزرگ، باعث ایجاد دورههای لغزش گسل در پوسته زمین میشود و همچنین ممکن است در ایجاد برخی زمین لرزههای مخرب نقش داشته باشد؛ با این حال، اعداد کوچک هستند و از نظر آماری معنی دار نیستند.
یکی از این پدیدههایی که نقش تحریک کننده در وقوع زلزلهها دارد اثر جاذبه گرانشی بین ماه و خورشید است. نقش جاذبه ماه و خورشید در وقوع زلزله از گذشته تا به حال، مورد علاقه همه محققان علوم زمین شناسی و توپوگرافی بوده است.
لرزهشناسان دریافتهاند: وقتی ماه به زمین نزدیکتر میشود و همچنین زمانی که ماه کامل است، تعداد زمینلرزهها به طور پیوسته افزایش مییابد. دانشمندان همچنین دریافتهاند که تعداد بیشتری از زمینلرزههای بزرگ، زمانی اتفاق می افتند که نزدیکی ماه به زمین با ماه کامل و ماه نو منطبق باشد.
همچنین نشان داده شده است که بیشتر دادههای کاتالوگ زلزلههای جهانی هنگامی که به طور سیستماتیک مورد بررسی قرار میگیرند، تغییرات لرزهخیزی را با زمان محلی در طول ۲۴ ساعت نشان میدهند و مشاهده میکنند که وقوع زلزله در طول شب بیشتر از روز است. تعداد زلزله در طول روز کاهش مییابد و در بعدازظهر به حداقل میرسد (بین ساعت ۱۵ تا ۱۶) و سپس به طور پیوسته تا نیمه شب افزایش مییابد.
آخرین اخبار جهان اسلام را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
ویژههای الکوثر را اینجا دنبال کنید
چهار شنبه 19 بهمن 1401 - 11:43:13