به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، مرکز دموکراسی اسرائیل(IDI) نهادی است که بیش از ۲۰ سال است به طور متداوم به بررسی افکارسنجی ساکنین سرزمین‌های اشغالی با تفکیک‌بندی‌ یهودی، عربی، مذهبی، سکولار، حریدی، ملی گرا و…. می‌پردازد. در هفته ابتدایی سال ۲۰۲۳ این مرکز گزارشی را براساس روال سالانه به رئیس رژیم صهیونیستی ارائه کرده است.
این مرکز خلاصه‌ای از گزارش نگرش ساکنین سرزمین‌های اشغالی در سال ۲۰۲۲ را که به اسحاق هرتزوگ رئیس کنونی رژیم صهیونیستی تحویل داده است را بر روی وبسایت خود منتشر کرده که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

20 سال پس از انتشار شاخص های مرکز دموکراسی اسرائیل

مرکز دموکراسی از سال ۲۰۰۳ با مدیریت خانم پرفسور Tamar Hermann گزارش سالانه‌ای با تفکیکی مشخص و روشی تقریباً یکسان برای سنجش موضوعات مختلف منتشر می‌کند. بواسطه تداوم و استمرار مسیر از یک مرکز با یک نوع تفکیک‌بندی جامعه آماری، حداقل مقایسه داده‌ها در ۲۰ سال گذشته می‌تواند ما را به نتایج قابل قبول و قابل اتکایی برساند تا بتوان جامعه صهیونیستی را قضاوت کرد.

مرکز دموکراسی اسرائیل به دنبال سنجش میزان باور به دموکراسی، احترام و مقبولیت نسبت به نهاد‌های حاکمیتی، اعتماد به رسانه و … است.
 

وضعیت کلی اسرائیل را چگونه می بینید؟

یکی از سوالات ثابت مرکز IDI نگرش به وضعیت کلی رژیم و پاسخ در قالب خوب و خیلی خوب، متوسط و بد و خیلی بد است. نمودار زیر تغییرات پاسخ ها را از سال 2003 تا ماه های پایانی 2022 را نشان می دهد.

هیچ سالی برای صهیونیست ها در 20 سال اخیر بدتر از 2003 و در میانه انتفاضه دوم فلسطین نبوده است. سال هایی که به این سادگی ها تکرار نخواهد شد. بیش از 60 درصد شرایط را بد و خیلی بد میدانستند وتنها 10 درصد راضی از شرایط بوده اند.

احساس رضایت از شرایط اسرائیل از سوی شهروندانش بعد از سال 2007 تقریبا مسیر صعودی دارد، البته به جز افت سال 2016 و تا سال 2018 و 2019 به حدود 55 درصد می رسد.

اما از آن سال باز با آغاز بحران های داخلی، کرونا و تشدید تنش در کرانه و مرزهای اشغالی، مسیر کاهشی قابل توجهی اتفاق میافتد و اکنون میزان رضایت خوب و خیلی خوب به 26 درصد رسیده است. و در مقابل 30 درصد گزینه بد و خیلی بد را برای توصیف شرایط کنونی رژیم انتخاب و 42 درصد هم متوسط را انتخاب کرده اند.
 

به اسرائیلی بودنم افتخار می کنم

یکی از چالش‌های درونی رژیم صهیونیستی شکل‌گیری هویت “اسرئیلی” و تقدم آن بر دیگر هویت‌های موجود متأثر از جامعه موزائیکی و مهاجر صهیونیستی است.

نمودار زیر نشان می‌دهد میزان افتخار به اسرائیلی بودن و قبول داشتن یک هویت “اسرائیلی” در میان‌یهودیان در دو دهه اخیر تفاوت چندانی نکرده است و با میانگین ۸۵ درصد ثابت مانده است، اما در میان اعراب اسرائیلی قضیه کاملاً متفاوت است و در حال سقوط آزاد است؛ هرچند که در ۲۰۲۲ بخشی از سقوط را جبران کرده است. شاید بتوان یک دلیل آنرا حضور ائتلافی از اعراب در کابینه ائتلافی بنت-لاپید برای نخستین بار دانست. چیزی که احتمالاً در سال ۲۰۲۳ و با روی کار آمدن کابینه تندرو کنونی سقوط دیگری را تجربه کند.

میزان اعتماد به نهادهای حاکمیتی

یکی از سؤالات مورد توجه مرکز دموکراسی اسرائیل که هر سال پس از انتشار بازتاب‌های زیادی هم به دنبال دارد، سنجش اعتماد به نهاد‌های دولتی رژیم صهیونیستی است.

اعتماد به ارتش در سرزمین‌های اشغالی همواره جزء آمار خیره‌کننده همه نظرسنجی هاست. چیزی که در وهله اول برآمده از ماهیت نظامی موجودیت و وجود کنونی رژیم صهیونیستی است. در وهله دوم اهمیت ارتش، حضور در سربازی و دروازه بانی اخبار به صورت رسمی و ساختاری در خصوص ارتش موجب شده نگرش و اعتماد خوبی به ارتش شکل بگیرد. علاوه بر این مساله، دهه‌ها نبرد میان صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها یکی دیگر از دلایل بالا بودن اعتماد به ارتش در ساکنین سرزمین‌های اشغالی است. با این حال در سال ۲۰۲۲ اعتماد به ارتش از میانگین ۲۰ سال گذشته کمتر است.

در سال ۲۰۲۲ پس از ارتش، اعتماد به رئیس رژیم صهیونیستی با ۶۲ درصد، دادگاه عالی با ۴۲ درصد، پلیس با ۳۵ درصد، دولت با ۲۴ درصد، رسانه‌ها با ۲۳ درصد، کنست با ۱۸ درصد و سپس احزاب با ۸. ۵ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

رسانه‌ها و کنست دو نهادی‌اند که نسبت به میانگین بیست ساله با سقوط اعتماد عمومی جدی ای روبرو شده‌اند. مرکز دموکراسی اسرائیل در گزارشش صراحتاً تأکید کرده است که در همه مؤلفه‌های مورد سنجش نمودار بالا، نسبت به سال گذشته با کاهش اعتماد روبرو بوده‌اند.
 

امنیت و رفاه شما تامین شده است؟

در نتایج مرکز دموکراسی اسرائیل صراحتاً آمده است همواره شهروندان رژیم معتقد بوده‌اند که ساختار سیاسی در تأمین امنیت بیش از  تأمین رفاه موفق بوده است. نمودار زیر پاسخ به میزان تأمین امنیت و رفاه در ۴ سال اخیر را نشان می‌دهد. ( آبی امنیت، سبز رفاه)

کاهش میزان رضایت از وضعیت رفاه در سال ۲۰۲۲ به ۱۸ درصد نشان می‌دهد که شرایط تورم، جنگ اوکراین و ناتوانی لاپید در مدیریت اوضاع به شدت صهیونیست‌ها را اذیت کرده است و تحلیل‌هایی مبنی بر تأثیر جدی مؤلفه اقتصاد بر بازگشت نتانیاهو به قدرت دور از واقعیت نیست.

در سوی مقابل تنها ۴۸ درصد موافق تأمین شدن امنیت بوده‌اند که آمار قابل قبولی برای رژیم صهیونیستی هم نیست.
 

راست گرایی، رو به افزایش و مقبولیت

یکی از موضوعات داغ سرزمین‌های اشغالی، افزایش جمعیت حامی و پیرو راست گرایی یا صهیونیسم‌های مذهبی تندرو است. برخلاف دهه‌های اولیه شکل‌گیری جعلی رژیم که اداره آن در اختیار چپ‌ها بود، در دو دهه اخیر بیشتر، احزاب راست گرا و تندرو قدرت را در دست گرفته‌اند. در انتخابات اخیر افزایش کرسی تندرو‌ها و ورود احزابی چون صهیونیسم مذهبی به لیست احزاب برتر انتخابات، این مسأله را گوشزد کرد که جامعه اسرائیلی روز به روز راست گرا‌تر می‌شود. نتایج و مقایسه مرکز دموکراسی اسرائیل بر این مسأله صحت می‌گذارد.

بنفش: راست گرایی آبی: گروه های میانه سبز: چپ گرایی

براساس نتایج بدست آمده اگر در سال ۲۰۰۳، ۵۰ درصد خود را راست گرا میدانستند، اکنون ۶۲ درصد خود را راست گرا و تنها ۱۱ درصد خود را چپ گرا می‌دانند. نکته مهم دیگر این می‌باشد که هر چه میانگین سنی کمتر می‌شود، درصد راستگرایی افزایش می‌یابد، چیزی که نشان می‌دهد راست گرایی در سرزمین‌های اشغالی در آغاز مسیر صعودی خود است.
 

نزاع و تنش اصلی شکاف اجتماعی کجاست؟

یکی از موضوعات چالشی صهیونیست ها در دهه های اخیر نزاع های مختلف درون جامعه موزائیکی و مهاجر بوده است؛ نزاع هایی از جمله راست و چپ، عرب و یهودی، مذهبی و سکولار، فقیر و غنی و در نهایت  اشکنازی و میرزایی.

جدول زیر انتخاب ساکنان سرزمین های اشغالی در خصوص اینکه کدام نزاع جدی ترین و شدیدترین نزاع بوده است را نشان می دهد.

بیشترین انتخاب از ۲۰۱۲ به این سو نزاع میان اعراب و‌یهودی‌ها بوده است. اما نزاع راست و چپ اسرائیل در سال‌های مختلف فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. در برخی سال‌ها هم سهم نبرد میان سکولار‌ها و مذهبی‌ها هم جای تامل جدی‌تری دارد. در سال ۲۰۱۸ نزاع مذهبی سکولار‌ها به ۲۵ درصد می‌رسد و به دیگر نزاع‌ها یعنی اعراب و‌ یهودی‌ها با ۳۰ درصد و نزاع راست و چپ با ۳۲ درصد نزدیک می‌شود.

یکی دیگر از نتایجی که می‌توان با صراحت از نمودار زیر استخراج کرد، به حاشیه رفتن نزاع میان اشکنازی‌ها و میرزایی‌ها یعنی نزاع میان نژاد‌های اروپایی و غیر اروپایی در سرزمین‌های اشغالی است.
 

تفکیک قوا رعایت می شود؟

تظاهرات اخیر سرزمین های اشغالی مشخصا بر سر اقدامات نتانیاهو برای تلاش در خصوص تغییر اختیارات دیوان عالی به عنوان رکن قوه قضائیه بود و تن دادن یا ندادن نتانیاهو به حکم دیوان عالی در عدم صلاحیت اریه درعی یکی از وزرای کابینه اش بدلیل سوابق فساد و دارا بودن پرونده محکومیت در سرزمین‌های اشغالی حاشیه ساز شد؛ چیزی که نشان از نگرانی استقلال قدرت قوای دیگر در مقابل دولت است.

در سوالی پرسیده شده که تفکیک قوا تا چه میزان در رژیم صهیونیستی  رعایت می شود؟ نمودار فوق نشان می دهد که 46 درصد خیلی کم، 31 درصد مناسب و تنها 11 درصد خیلی زیاد را انتخاب کره اند. چیزی که اثبات میکند چالش قدرت و اختیارات دیوان عالی بسیار بحث برانگیز است.
 

دموکراسی در خطر است؟

در سال 2022، 80 درصد اعراب اسرائیلی، دموکراسی در اسرائیل را در خطر جدی میدانستند، این رقم در میان یهودی ها 55 درصد بوده است. این ارقام نشان از نگرانی جدی جامعه صهیونیستی از برخی تبعیض ها در جامعه عربی و بی ثباتی سیاسی پیاپی در ساختار است. این رقم با توجه به اتفاقات اخیر پس از بازگشت نتانیاهو به قدرت و تلاش های نتانیاهو برای تغییر قوانین و اختیارات دیوان عالی قضائی انتظار می رود که افزایش هم یابد.

اما از سوی دیگر نگرانی از وضعیت دموکراسی در رژیم در میان چپ ها نسبت به راست گرایان یهودی هم تفاوت جدی ای دارد؛ به گونه ای که در دسامبر 2022، 80 درصد چپ ها نگران دموکراسی بودند اما بواسطه سقوط کابینه بنت و رای آوردن نتانیاهو در انتخابات، این نگرانی در میان راست گرایان به 30 درصد کاهش یافته است.

جمع بندی

بررسی گزارش منتشر شده نشان می دهد برخی نگرانی ها در سرزمین های اشغالی مانند کاهش اعتماد به نهادها، بحران هویتی و یا نگرانی از دموکراسی کاملا بجا است. مرکز دموکراسی اسرائیل (IDI) در جمع بندی خود میگوید جامعه اسرائیلی همانند برگزاری 5 انتخابات در 4 سال گذشته به سمت تشدید اختلاف در هویت، نگرش ها و نگاه به نهادها پیش میرود.

نویسنده و پژوهشگر : محسن فائضی 
منبع : سایت تحلیلی خبری شعوبا

آخرین اخبار جهان اسلام را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
ویژه‌های الکوثر را اینجا دنبال کنید