تهران- الکوثر:  سوره قیامت از حتمیت وقوع معاد و احوال آن روز سخن می‌گوید و انسان‌ها را در قیامت به دو گروه شاد و نورانی و غمگین و ترش رو توصیف می‌کند و به این نکته تأکید دارد که انسان بر نفس خود بصیر و بر کردارش داناست.

از آیات مشهور این سوره، آیه ۳ و ۴ است که می‌گوید خداوند نه تنها قادر است استخوان‌های پوسیده را در قیامت بازسازی کند، بلکه تواناست سرانگشتان را دوباره بیافریند؛ آیه‌ای که گفته شده اشاره به اثر انگشت و شناخت هر فرد با آن دارد.

در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر(ص) نقل شده هر كس سوره قیامت را بخواند، من و جبرئیل برای او در روز قیامت گواهی می‌دهیم که به آن روز ایمان داشته و آن روز صورتش از دیگر آفریدگان درخشنده‌تر است.

علت نامگذاری

این سوره را سوره قیامت یا سوره لااُقسِمُ نامیده‌اند. این دو نام از آیه اول گرفته شده است که خداوند در آن به روز قیامت سوگند یاد می‌کند.

ترتیب و محل نزول

سوره قیامت جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، سی و یکمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، هفتاد و پنجمین سوره است و در جزء ۲۹ قرآن جای دارد.

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره قیامت ۴۰ آیه، ۱۶۴ کلمه و ۶۷۶ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مُفَصَّلات (دارای آیات کوتاه) است.

محتوا

سوره قیامت، حتمی‌بودنِ وقوع معاد و اوضاع و احوال روز قیامت را بیان می‌کند و انسان‌ها را در جهان آخرت در دو گروه توصیف می‌کند: گروهی تازه‌رو و نورانی، و گروهی با قیافه‌های غمگین و ترش‌رو. این سوره سپس یادآور می‌شود که آدمی دنیای نقد را می‌گیرد و آخرت را فراموش می‌کند و در آن روز حسرت می‌خورد؛ همچنین به این نکته اشاره می‌کند که انسان بر نَفْس خود بصیر و بر کردارش داناست؛ اگرچه عذر بتراشد و انکار پیشه کند. در پایان به منکران می‌گوید خدایی که انسان را از نیستی صِرف، به شکل نطفه و سپس خونِ بسته آفرید، آیا توانا نیست که مردگان را زنده کند؟

آیات مشهور

«أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ بَلَىٰ قَادِرِ‌ينَ عَلَىٰ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ» (آیه ۳ـ۴)

ترجمه: آيا انسان مى‌پندارد كه هرگز استخوان‌هاى او را جمع نخواهيم كرد؟! آرى قادريم كه (حتى خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب كنيم.

بنابر روایات، این آیات هنگامی نازل شدند که یکی از همسایگان پیامبر(ص) از روز قیامت سؤال کرد و گفت چگونه خداوند استخوان‌های مردگان را جمع می‌کند و [در آخرت] دوباره انسان را می‌آفریند. قرآن در پاسخ به این انکار می‌گوید خداوند نه تنها استخوان‌ها، بلکه قادر است سرانگشتان را بازسازی کند. گفته شده است این آیات اشاره لطیفی به اثر انگشت و شناسایی هر فرد با سرانگشتانش دارد. امروزه مسئله «انگشت‌نگاری» کاملا علمی شده و دانشمندان ثابت کرده‌اند کمتر کسی یافت می‌شود که اثر انگشتش با دیگری یکی باشد.

لَا تُحَرِّ‌كْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْ‌آنَهُ (آیه ۱۶ـ۱۷)

ترجمه: (ای پیامبر) زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن (قرآن‌) حركت مده، چرا كه جمع‌كردن و خواندن آن بر عهده ماست.

در روایات آمده است پیامبر به سبب عشق و علاقه‌اش به دریافت و حفظ قرآن، در هنگام دریافت وحی، آن را با عجله تکرار می‌کرد؛ پس آیات بالا نازل شد. اما در تفسیری دیگر آمده است پیامبر پیش از تمام شدن وحی، آن را جلو جلو می‌خواند و این نشان می‌دهد قرآن پیش از آن یک بار به صورت دفعی بر پیامبر(ص) نازل شده بود. در پاسخ به این شُبهه که فقط معانی قرآن از طرف خداوند است نه الفاظ آن، به آیات بالا و واژه «قرآنه» استدلال شده است اینکه «قرآنه» به معنای خواندن است و صریحا بر این دلالت دارد که الفاظ قرآن نیز از طرف خداوند است نه کس دیگری.

فضیلت و خواص

در فضیلت این سوره از پیامبراسلام (ص) نقل شده هر كس سوره قیامت را قرائت كند در روز قیامت من و جبرئیل شهادت می‌دهیم كه او به قیامت ایمان داشته و در حالی وارد محشر می‌شود كه چهره‌اش درخشان‌تر از دیگر آفریدگان خداست. از امام باقر(ع) نیز آمده هر كس در قرائت سوره قیامت مداومت داشته باشد و به آیات آن عمل كند، خداوند او را به بهترین شكل با پیامبر محشور می‌كند، در حالی كه چهره‌اش شاد و خندان است تا اینكه از پل صراط و میزان می‌گذرد.

در تفسیر برهان برای این سوره خواصی چون افزایش روزی و امنیت و محبوبیت در بین مردم، تقویت عفاف و پاكدامنی و همچنین رفع ضعف و ناتوانی ذکر شده است.

متن و ترجمه سوره

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ ﴿١﴾ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿٢﴾ أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿٣﴾ بَلَىٰ قَادِرِ‌ينَ عَلَىٰ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿٤﴾ بَلْ يُرِ‌يدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ‌ أَمَامَهُ ﴿٥﴾ يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ ﴿٦﴾ فَإِذَا بَرِ‌قَ الْبَصَرُ‌ ﴿٧﴾ وَخَسَفَ الْقَمَرُ‌ ﴿٨﴾ وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ‌ ﴿٩﴾ يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ‌ ﴿١٠﴾ كَلَّا لَا وَزَرَ‌ ﴿١١﴾ إِلَىٰ رَ‌بِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ‌ ﴿١٢﴾ يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ‌ ﴿١٣﴾ بَلِ الْإِنسَانُ عَلَىٰ نَفْسِهِ بَصِيرَ‌ةٌ ﴿١٤﴾ وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِيرَ‌هُ ﴿١٥﴾ لَا تُحَرِّ‌كْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿١٦﴾ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْ‌آنَهُ ﴿١٧﴾ فَإِذَا قَرَ‌أْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْ‌آنَهُ ﴿١٨﴾ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ ﴿١٩﴾ كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ ﴿٢٠﴾ وَتَذَرُ‌ونَ الْآخِرَ‌ةَ ﴿٢١﴾ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَ‌ةٌ ﴿٢٢﴾ إِلَىٰ رَ‌بِّهَا نَاظِرَ‌ةٌ ﴿٢٣﴾ وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَ‌ةٌ ﴿٢٤﴾ تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَ‌ةٌ ﴿٢٥﴾ كَلَّا إِذَا بَلَغَتِ التَّرَ‌اقِيَ ﴿٢٦﴾ وَقِيلَ مَنْ ۜ رَ‌اقٍ ﴿٢٧﴾ وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَ‌اقُ ﴿٢٨﴾ وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ﴿٢٩﴾ إِلَىٰ رَ‌بِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ ﴿٣٠﴾ فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ ﴿٣١﴾ وَلَـٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ﴿٣٢﴾ ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰ أَهْلِهِ يَتَمَطَّىٰ ﴿٣٣﴾ أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰ ﴿٣٤﴾ ثُمَّ أَوْلَىٰ لَكَ فَأَوْلَىٰ ﴿٣٥﴾ أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَ‌كَ سُدًى ﴿٣٦﴾ أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَىٰ ﴿٣٧﴾ ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ ﴿٣٨﴾ فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ‌ وَالْأُنثَىٰ ﴿٣٩﴾ أَلَيْسَ ذَٰلِكَ بِقَادِرٍ‌ عَلَىٰ أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَىٰ ﴿٤٠﴾

به نام خداوند رحمتگر مهربان

سوگند به روز قيامت، (۱) و سوگند به (نفس لوّامه و) وجدان بيدار و ملامتگر (كه رستاخيز حقّ است)! (۲) آيا انسان مى‌پندارد كه هرگز استخوانهاى او را جمع نخواهيم كرد؟! (۳) آرى قادريم كه (حتى خطوط سر) انگشتان او را موزون و مرتّب كنيم! (۴) (انسان شك در معاد ندارد) بلكه او مى‌خواهد (آزاد باشد و بدون ترس از دادگاه قيامت) در تمام عمر گناه كند! (۵) (از اين‌رو) مى‌پرسد: «قيامت كى خواهد بود»! (۶) (بگو:) در آن هنگام كه چشمها از شدّت وحشت به گردش در آيد، (۷) و ماه بى‌نور گردد، (۸) و خورشيد و ماه يك جا جمع شوند، (۹) آن روز انسان مى‌گويد: «راه فرار كجاست؟!» (۱۰) هرگز چنين نيست، راه فرار و پناهگاهى وجود ندارد! (۱۱) آن روز قرارگاه نهايى تنها بسوى پروردگار تو است؛ (۱۲) و در آن روز انسان را از تمام كارهايى كه از پيش يا پس فرستاده آگاه مى‌كنند! (۱۳) بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است، (۱۴) هر چند (در ظاهر) براى خود عذرهايى بتراشد! (۱۵) زبانت را بخاطر عجله براى خواندن آن [قرآن‌] حركت مده، (۱۶) چرا كه جمع‌كردن و خواندن آن بر عهده ماست! (۱۷) پس هر گاه آن را خوانديم، از خواندن آن پيروى كن! (۱۸) سپس بيان (و توضيح) آن (نيز) بر عهده ماست! (۱۹) چنين نيست كه شما مى‌پنداريد (و دلايل معاد را كافى نمى‌دانيد)؛ بلكه شما دنياى زودگذر را دوست داريد (و هوسرانى بى‌قيد و شرط را)! (۲۰) و آخرت را رها مى‌كنيد! (۲۱) (آرى) در آن روز صورتهايى شاداب و مسرور است، (۲۲) و به پروردگارش مى‌نگرد! (۲۳) و در آن روز صورتهايى عبوس و در هم كشيده است، (۲۴) زيرا مى‌داند عذابى در پيش دارد كه پشت را در هم مى‌شكند! (۲۵) چنين نيست (كه انسان مى‌پندارد! او ايمان نمى‌آورد) تا موقعى كه جان به گلوگاهش رسد، (۲۶) و گفته شود: «آيا كسى هست كه(اين بيمار را از مرگ) نجات دهد؟!» (۲۷) و به جدائى از دنيا يقين پيدا كند، (۲۸) و ساق پاها (از سختى جان دادن) به هم بپيچد! (۲۹) (آرى) در آن روز مسير همه بسوى (دادگاه) پروردگارت خواهد بود! (۳۰) (در آن روز گفته مى‌شود:) او هرگز ايمان نياورد و نماز نخواند، (۳۱) بلكه تكذيب كرد و روى‌گردان شد، (۳۲) سپس بسوى خانواده خود باز گشت در حالى كه متكبّرانه قدم برمى‌داشت! (۳۳) (با اين اعمال) عذاب الهى براى تو شايسته‌تر است، شايسته‌تر! (۳۴) سپس عذاب الهى براى تو شايسته‌تر است، شايسته‌تر! (۳۵) آيا انسان گمان مى‌كند بى‌هدف رها مى‌شود؟! (۳۶) آيا او نطفه‌اى از منى كه در رحم ريخته مى‌شود نبود؟! (۳۷) سپس بصورت خون‌بسته در آمد، و خداوند او را آفريد و موزون ساخت، (۳۸) و از او دو زوج مرد و زن آفريد! (۳۹) آيا چنين كسى قادر نيست كه مردگان را زنده كند؟! (۴۰)

همچنین بخوانید:
قلم ، سوره ای که با حروف مقطعه و سوگند آغاز می‌شود
فضیلت تلاوت سوره جن
انسان ؛ سوره ای در وصف ابرار
کافرون؛ سوره ای در وصف کافران و بت پرستان
سرانجام مال اندوزان و عیب جویان در سوره همزه
نصر؛ سوره ای که مومن را از آتش جهنم بیمه می کند
ناس؛ سوره ای محبوب‌نزد خداوند
نبأ؛ سوره ای که سرگذشت «متقین» را در قیامت بیان می‌کند

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید
صفحه آشپزی غذاهای عربی الکوثر فارسی