به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، در این مقاله به قلم پل هینل آمده است: چین تلاش کرده است روابط خود را با آمریکا با دقت مدیریت کند، در حالی که قدرت اقتصادی و نظامی خود را در سراسر جهان گسترش می‌داد. شیوع ویروس کرونا سبب تیره شدن بیش از پیش روابط چین با آمریکا و ایجاد سوالاتی در ارتباط با نقش جهانی پکن شد.

در حالی که شیوع ویروس کرونا گسترش یافته، بی اعتمادی بین آمریکا و چین نیز سبب آسیب رسیدن به همکاری‌های بین المللی در زمان وقوع چنین بحران جهانی شده است. هر دو کشور به سبب ناکامی در همکاری با یکدیگر مسئولند. نبود شفافیت در طرف چینی در ارتباط با سطح واقعی شیوع این بحران –به سبب الزامات و ضرورت‌های سیاسی و نگرانی‌های اقتصادی- سبب تشدید شک و تردید‌ها از همان ابتدا شد. قبل از شیوع ویروس کرونا، در آمریکا، واشنگتن پیشنهاد کمک مطرح کرد که چین تمایلی به پذیرش آن نداشت، اما کارشناسان بهداشتی در آمریکا در نهایت اجازه یافتند به هیئت سازمان جهانی بهداشت بپیوندند که اجازه یافت به چین سفر کند. سپس، پکن از آمریکا به سبب اعمال محدودیت‌هایی بر ورود مسافران از چین انتقاد کرد.

در همین حال، دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا سیاست‌هایی دنبال کرد که در راستای رد تعامل بود و سبب شد آمریکا در جایگاهی ضعیفی برای واکنش نشان دادن به این همه گیری قرار بگیرد. تحت دولت‌های قبلی، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا حضور خود را در چین حفظ کرده بود. کارشناسان بهداشت عمومی در آمریکا روابطی را با همتایان چینی خود برقرار کردند و فرآیندی در پیش گرفتند که بر اساس آن، زمانی که طی سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۳ سندروم سارس در چین شیوع پیدا کرد، آن‌ها با چینی‌ها در این زمینه همکاری کردند. دولت ترامپ سبب از بین رفتن حضور کارشناسان بهداشتی آمریکا در چین شد.

دلایل کمی برای پیش بینی در این باره وجود دارد که این پویایی تغییر خواهد کرد، زیرا در حال حاضر به نظر می‌رسد چین در حال مهار کردن این ویروس است و این در حالی است که این ویروس با سرعت در آمریکا در حال گسترش است. در ماه فوریه، سناتور تام کاتن ادعا کرد این ویروس از یک آزمایشگاه در چین به عنوان یک سلاح بیولوژیکی نشأت می‌گیرد. ماشین تبلیغاتی چین در حال اعتبار بخشی به حزب کمونیست این کشور و همچنین نظام سیاسی آن است، زیرا سبب مهار این تهدید جهانی شده است. وزارت امور خارجه چین حتی ادعا کرده است این ویروس نشأت گرفته از چین نیست.

دشوار است بتوان گفت این ویروس چه تأثیری بر توافقنامه مرحله یک تجاری خواهد گذاشت که در ماه فوریه بین دو کشور حاصل شد. پکن اخیرا قصد خود را برای پیگیری این توافقنامه تأیید کرد. اما نگرانی‌هایی در این باره وجود دارد که پکن شاید نتواند به تعهداتش برای خریدن اقلام آمریکایی به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار ظرف دو سال عمل کند، زیرا چین متعهد شده است در سال ۲۰۲۰ اقلامی به ارزش ۷۵ میلیارد دلار از آمریکا بخرد. اگر پکن با دشواری‌هایی مواجه شود می‌تواند بند ماژور این توافق نامه را اجرایی کند، همان گونه که شرکت ملی نفت فلات قاره چین بر اساس همین بد چندین قرارداد مرتبط با گاز طبیعی مایع را لغو کرده است.
دولت ترامپ هم به نوبه خود پیام‌های درهم و برهمی در خصوص این توافقنامه ارسال کرده است. لری کیدلو مشاور اقتصادی کاخ سفید اعلام کرد این ویروس می‌تواند سبب به تأخیر افتادن خرید‌ها از بخش کشاورزی و دیگر ابعاد این توافقنامه شود. رابرت لاتیزر نماینده تجاری آمریکا و سونی پردو وزیر کشاورزی این کشور اظهارات کیدلو را رد کردند. در عوض آن‌ها با صدور بیانیه‌ای مشترک تأیید کردند که چین در حال رسیدن به پیشرفت‌هایی در زمینه اجرای تعهداتش در بخش خرید‌ها از بخش کشاورزی و همچنین تعدیل دیگر محدودیت‌ها در بخش تجاری است. پردو اعلام کرد آن‌ها "به طور کامل انتظار اجرای همه مولفه‌های این توافق نامه را دارند. "
استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا هم در روز بیست و سوم ماه فوریه اعلام کرد انتظار ندارد شیوع ویروس کرونا تأثیری بر این توافقنامه داشته باشد، اما او به این موضوع اشاره کرد که کووید نوزده می‌تواند سبب به تأخیر افتادن مذاکرات در ارتباط با مرحله دوم این توافقنامه شود. اما او در روز سوم ماه مارس در پاسخ به سوالی در این باره که آیا دولت تعویق اعمال تعرفه‌های گمرکی را بر چین و اروپا مد نظر دارد، اذعان کرد دولت به سبب تأثیر اقتصادی ویروس کرونا, "همه گزینه‌ها را مورد بررسی خواهد داد. " روزنامه گلوبال تایمز هم سریعا اعلام کرد تعویق تعرفه‌های گمرکی یک نقطه عطف در این جنگ اقتصادی محسوب می‌شود.
اگر هر یک از طرف‌ها برای اجرای تعهداتش مشکل داشته باشد، ویروس کرونا می‌تواند سبب ایجاد بهانه‌ای برای عدم اجرای این تعهدات باشد. با شدن گرفتن رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، احتمالا دونالد ترامپ هر چه در توان دارد برای ممانعت از فروپاشی این توافقنامه انجام خواهد داد. پکن هم به همین میزان مشتاق حفظ این توافقنامه است تا مانع از بازگشت به دوران اعمال تعرفه‌های گمرکی شدید و افزایش ابهامات به ویژه در بحبوحه تلاش‌ها برای احیای اقتصاد چین شود.
گزارش‌هایی در این باره منتشر شده است که اجرای طرح‌های زیرساختی مرتبط با ابتکار عمل یک کمربند یک جاده در بنگلادش، اندونزی، نپال و سریلانکا به سبب شیوع ویروس کرونا با تأخیر‌هایی مواجه شده است. اعمال محدودیت‌های سفر مانع از بازگشت کارگران چینی به محل‌های کار خود شده و این در حالی است که تعطیلی کارخانه‌های چینی که ماشین آلات و مواد خام را برای این طرح‌های زیرساختی تأمین می‌کنند سبب ایجاد اختلال در روند پیشرفت این طرح‌ها شده است. این تأخیر‌ها می‌تواند سبب ایجاد فشار‌هایی بر کشور‌هایی شود که در حال حاضر نیز وام‌های سنگینی دارند.
علاوه بر این، رکود اقتصادی چین در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ بی تردید واکنش دولت این کشور را در پی خواهد داشت و احتمالا پکن نرخ بهره را کاهش و وام‌ها را افزایش خواهد داد و مجموعه‌ای از بسته‌های مالی را ارائه خواهد کرد. حتی اگر اقتصاد بهبود یابد، دولت همچنان با فشار‌هایی برای سرمایه گذاری منابع در داخل و نه خارج از این کشور مواجه خواهد بود.
با وجود این دشواری ها، بعید به نظر می‌رسد پکن بخواهد به این زودی‌ها از ابتکار عمل یک کمربند یک جاده دست بکشد. درست همان گونه که توافقنامه تجاری امری محوری برای دستورالعمل‌های ترامپ محسوب می‌شود، ابتکار عمل یک کمربند یک جاده نیز نماد ظهور چین به عنوان یک قدرت بزرگ است و در واقع میراث شی جین پینگ رئیس جمهور چین محسوب می‌شود. بانک توسعه چین اخیرا با صدور بیانیه‌ای از طرح‌هایی برای حمایت از شرکت‌های حاضر در این طرح خبر داد که تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته اند.
کشور‌هایی همانند کامبوج که از فرصت‌های سرمایه گذاری و توسعه ناشی از اجرای طرح یک کمربند یک جاده سود می‌بردند طی دوره شیوع این ویروس از چین حمایت کرده اند. هون سن نخست وزیر کامبوج نخستین رهبر خارجی بود که در پی شیوع این ویروس به پکن سفر و از دیگر کشور‌ها به سبب اعمال محدودیت‌های سخت گیرانه بر مسافران از چین انتقاد کرد و به حفظ مرز‌های باز خود با چین ادامه داد. در واکنش به این اقدام، شی جین پینگ هم به نخست وزیر کامبوج گفت: "یک دوست به دوست نیاز دارد. "
زمانی که ویروس کرونا تحت کنترل در آید، کشور‌ها همچنان برای مقابله با شوک‌های اقتصادی مرتبط با این بحران تلاش خواهند کرد و از این بحران به عنوان بهانه‌ای برای دست کشیدن از طرح‌های غیر محبوب یا ناموفق سیاسی استفاده می‌کنند. برعکس، چین شاید فرصت‌هایی جدید برای گسترش ابتکار عمل یک کمربند یک جاده در کشور‌هایی پیدا کند که در تلاش برای بهبود توسعه اقتصادی خود هستند.
در ادامه این مقاله آمده است: پکن به صورت فزآینده‌ای در ارتباط با خسارت‌های دائمی وارد شده به اقتصاد چین و نقش محوری این کشور در چرخه تهیه و تدارک جهانی نگران است. رهبران چین در تلاش برای ایجاد توازنی بین از سر گیری فعالیت‌های اقتصادی و خودداری از افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس با بازگشت افراد بر سر کارهایشان هستند. در حالی که اقتصاددانان در ارتباط با یک رکود جهانی هشدار می‌دهند، سیاستگذاران اقتصادی و بانک‌های مرکزی شروع به نشان دادن پاسخی هماهنگ کرده اند. اما اگر تنش‌ها بین چین و آمریکا مانع از همکاری نزدیک بین دو کشور همانند دوران بحران مالی سال ۲۰۰۸ شود، تأثیرات ناشی از هر گونه واکنش جهانی می‌تواند به شدت محدود باشد.
در آمریکا، شیوع ویروس کرونا سبب افزایش درخواست‌ها برای دوری جستن از چین شده است. شیوع این بیماری به نگرانی‌ها در ارتباط با همکاری‌های چند ملیتی مرتبط با چرخه تهیه و تدارک مستقر در چین افزوده است که شمار زیادی از آن‌ها به واسطه فقدان شفافیت از سوی پکن و در پیش گرفتن اقدامات شدید و سریعا اعمال شده چین، شاید کاهش فعالیت‌های کسب و کار‌های خود بوده اند. شرکت‌هایی که به سبب جنگ تجاری آمریکا و چین در تلاش برای متنوع کردن چرخه تهیه و تدارک خود بوده اند، احتمالا شاهد تسریع طرح‌های خود خواهند بود. برای مثال، شرکت اپل اعلام کرد قصد دارد برخی از کارخانه‌های تولید کننده خود (همانند آیپد و اپل واچ) را به سبب شیوع این بیماری به تایوان منتقل کند و این شرکت خواستار کاهش اتکای آمریکا به چین در ارتباط با دارو‌های تجویزی، تجهیزات پزشکی و دیگر منابع حیاتی شد.
شیوع ویروس کرونا سبب افزایش نگرانی‌ها در آمریکا و دیگر کشور‌های غربی بر سر نفوذ فزآینده پکن در نهاد‌های حاکمیتی کلیدی جهانی شد. فقدان شفافیت در پکن در آغاز شیوع این ویروس می‌تواند سبب بروز سوالاتی در ارتباط با نقش جهانی چین بر اساس دستورالعمل‌های شی جین پینگ شود.
بحران بهداشتی قبلی همانند سارس، ابولا و جنون گاوی سازمان جهانی بهداشت را مجبور کرد تا با کشور‌هایی مخالفت کند در تلاش برای ایجاد توازن در نگرانی‌های بهداشتی با پیامد‌های اقتصادی و سیاسی بودند. رشد نفوذ چین در نهاد‌های بین المللی سبب تقویت این نگرانی‌ها و ایجاد سوالاتی در این باره شده است که آیا سازمان جهانی بهداشت در زمان وقوع می‌تواند به درستی نقش یک میانجی بی طرف را ایفا کند یا خیر.
در مراحل اولیه شیوع ویروس کرونا، ناظران از سازمان جهانی بهداشت به سبب تأخیر در اعلام شرایط اضطراری بهداشتی انتقاد کردند، تصمیمی که برخی از دیپلمات‌ها آن را به فشار‌های ناشی از پکن ربط می‌دهند. علاوه بر این، تایوان اجازه نیافت تا در نشست‌های اضطراری سازمان جهانی بهداشت در ارتباط با این ویروس حضور یابد. این بحران همچنین سبب افزایش نیاز‌های پکن برای تداوم روند ایجاد نهاد‌های حاکمیتی موازی در سطح جهانی شد.

بر اساس گزارش موسسه آکسیوس، موسسات مطالعاتی چینی در حال ارائه ایده ایجاد "سازمان بهداشتی جهانی تحت هدایت پکن هستند که با سازمان جهانی بهداشت رقابت خواهد کرد. "
با این حال، شیوع ویروس کرونا همچنان ادامه دارد و واضح است که ایجاد شرایط اضطراری بهداشتی بیش از پیش سبب تیره شدن روابط بین آمریکا و چین گردیده است. این بحران همچنین سبب تأکید بر سوالات در ارتباط با جایگاه چین در جهانی شده است که بیش از پیش به یکدیگر وابسته و در هم تنیده شده است. 

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید

از صفحه ندای نور الکوثر فارسی هم دیدن کنید