تهران- الکوثر:  اولین نشست دبیران و مشاوران امنیت ملی کشور‌های منطقه صبح (چهارشنبه) چهارم مهرماه در تهران با حضور کشورهای ایران، روسیه، چین، هند و افغانستان تحت عنوان گفت و گوی امنیتی منطقه ای آغاز شد و در این نشست یک روزه دبیران و مشاوران امنیت ملی این کشورها سازوکارهای همکاری مشترک برای مقابله با تروریسم و جلوگیری از گسترش آن به حوزه آسیای مرکزی با تاکید برافغانستان را مورد بررسی قراردادند.

ایده تشکیل این اجلاس در سفر اردیبهشت ماه دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به سوچی در سفری که به منظور شرکت در اجلاس امنیتی روسیه و گفت وگو با مقامات امنیتی 5 کشور حاضر در نشست و در فاصله کوتاهی پس از طرح موضوع از سوی جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. با توجه به ضرورت افزایش هماهنگی میان کشورهای منطقه برای اتخاذ سازوکارهای مشترک در مقابله با تروریسم و همچنین شرایط حادی که در این زمینه کشور افغانستان با آن دست به گریبان است، برگزاری این نشست در شرایط کنونی منطقه ضروری به نظر می رسید.

امنیت پایدار مستلزم مشارکت همه کشورهای منطقه

اما حضور کشورهای مهم و تاثیر گذار منطقه در عالی ترین سطح در این نشست نشان دهنده اهمیت این رخداد و توانایی تاثیرگذاری در شکل گیری و جهت گیری های جدید امنیتی در منطقه توسط کشورهایی نظیر ایران، چین،افغانستان، روسیه و هند است. البته این اقدامات باید در سایه ارتقاء درک واحد نسبت به تهدیدات مشترک و اراده پنج کشور پایه گذار این نشست انجام گیرد. همچنین گفته می شود که این نشست در دوره های بعدی باید با حضور کشورهای بیشتری تشکیل و منشاء تاثیرات عمیق تری در منطقه باشد و با دستیابی به اهداف تعیین شده زمینه ساز کاهش چالش های امنیتی و بازگشت صلح و رفاه به کشورهای آسیب دیده از بحران تروریسم در منطقه شود.

کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی نسبت به رفتارها و کنش های غیر امنیتی برخی کشورهای منطقه که به ابزاری برای تحقق سیاست های سلطه جویانه قدرت های فرامنطقه ای تبدیل شده اند، می گوید" این گونه جریان های بازدارنده نه تنها سهمی واقعی در برقراری امنیت در منطقه ندارند، بلکه عملا با حمایت مالی و تسلیحاتی از جریان های تروریستی به بخشی از مشکلات امنیتی منطقه تبدیل شده اند." خسروی در این مصاحبه به به صورت تلویحی به واقعیت حمایت کشورهای مرتجع حاشیه خلیج فارس اشاره می کند که همواره با اقدامات خصمانه خود امنیت منطقه را به مخاطره می اندازند.

آمریکا و ابزاری سودمند به نام تروریسم

آمریکا  به عنوان مدعی اصلی مبارزه با تروریسم در جهان، نه تنها هیچ اراده جدی برای حذف داعش از خود نشان نداده ، بلکه با اتخاذ معیارهای دوگانه در مواجهه با تروریسم، استفاده ابزاری از آن، حمایت مالی، سیاسی و لجستیکی، تولید و اشاعه مبانی اعتقادی انحرافی و تکفیری و همچنین دخالت در امور داخلی کشورها همچنین اشغالگری به بهانه مبارزه با تروریسم را به خوبی اثبات کرده و واقعیت داشتن استانداردهای دوگانه ایالات متحده در قبال تروریسم را به نمایش گذاشته است، درهمین راستا مستندات و اطلاعات نشان می دهد که هواپیماهای آمریکایی به طور مداوم و باوجود داشتن اطلاعات دقیق از حضور تروریست‌ها در مناطق مشخص حاضر به انجام عملیات هوایی علیه آنها نشدند و در مواردی برای تروریست ها کمک رسانی داشته و یا سران داعش را از محاصره ارتش‌های سوریه و عراق نجات دادند.

دبیر شورای عالی امنیت، اما به تشریح ضرورت و اهمیت برگزاری این نشست می پردازد و معتقد است" تهدید تروریسم هنوز هم جدی و رو به گسترش است، به طوری که همچنان هزاران تروریست در سوریه و دیگر کشورها باقی ماندند و آینده و ثبات منطقه را در صورت عدم مقابله جدی با مخاطره مواجه خواهند کرد." دریابان علی شمخانی همچنین قطع مسیرهای تامین مالی تروریست ها و استفاده از ظرفیت های اطلاعاتی و امنیتی مشترک برای ایجاد هم افزایی و اثرگذاری بیشتر را امری ضروری می داند و تاکید می کند" معماری امنیتی منطقه باید بر اساس منافع مشترک کشورهای منطقه و به دست خود آنان تعریف و تبیین شود تا امکان قطع دخالت قدرت های خارجی و مقابله با یکجانبه گرایی فراهم شود."

تروریسم، دشمنی مشترک برای دوستان مشترک

نیکلای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه  ابتکار جمهوری اسلامی ایران در برگزاری نشست گفت وگوی امنیتی منطقه ای را گامی تاثیر گذار در افزایش هماهنگی منطقه ای در زمینه مقابله با تهدید تروریسم و برقراری امنیت پایدار می داند و معتقد است"تروریسم دشمن مشترک ماست و باید تمام تلاش خود را برای مقابله با آن در تعامل با یکدیگر و نهادهای بین المللی متمرکز کنیم. پاتروشف با استقبال از ایجاد دبیرخانه دائمی اجلاس دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه و برگزاری سالانه این نشست، آمادگی فدراسیون روسیه برای کمک به ایجاد سازوکارهای مشترک در این زمینه را اعلام کرد. وی همچنین بیان کرد " حضور نظامی آمریکا در افغانستان نه تنها تاثیری در ایجاد ثبات و امنیت نداشته بلکه موجب پیچیده تر شدن بحران امنیتی در این کشور شده است."

اهمیت و ضرورت برگزاری این نشست در سخنان دیگر حاضران و شرکت کنندگان در این اجلاس بیان شد، به طوری که حمد الله محب مشاور امنیت ملی افغانستان با تاکید بر ضرورت تداوم برگزاری نشست هایی از این دست گفت که ایجاد کارگروه مشترک برای دستیابی به سازوکارهای منطقه ای برای مقابله با تهدیدات ناشی از تروریسم از الزاماتی است که باید از سوی مقامات امنیتی کشورهای منطقه مورد توجه و اقدام قرار بگیرد. وی همچنین تاکید داشت"افغانستان در کنار ایران در خط مقدم مقابله با تروریسم قرار دارد.ولی تا زمانی که گروه های تروریستی در افغانستان از حمایت مالی و تسلیحاتی خارجی برخوردارند امکان برخورد موثر با آنها وجود ندارد.

آجیت دوال مشاور امنیت ملی نخست وزیر هند هم دیگر شرکت کننده نشست گفت وگوی امنیتی منطقه ای بود که برگزاری این نشست را در تقویت درک مشترک نسبت به تهدیدات و اتخاذ راهکارهای مقابله ای بسیار مفید دانست. او براین باور است که "تروریست ها در آسیای میانه با اتکا به منابع حاصل از تجارت مواد مخدر خود را تقویت می کنند و لازم است در طراحی سازوکارهای جلوگیری از توسعه فعالیت و نفوذ تروریسم موضوع مسدود سازی کانال های تامین مالی گروه های تروریستی به صورت جدی مدنظر قرار بگیرد."

چینی ها هم در این نشست بر ضرورت همکاری های عمیق تر برای مبارزه با پدیده تروریسم تاکید داشتند، به طوری که دانگ جینگ وی مقام امنیت ملی چین هم خواستار تلاش اعضای این نشست به منظور تدوین سازوکار های ایجاد امنیت منطقه ای و اشتراک گذاری بانک اطلاعاتی عناصر تروریست ها برای تسهیل مقابله مشترک شد،  همچنین آمادگی پکن را برای فعال سازی ظرفیت سازمان همکاری شانگهای برای مقابله با تهدیدات جریان تروریسم و تقویت توانمندی های مقابله با گروه های افراطی خشونت گرا اعلام کرد.

اوضاع امنیتی امروز منطقه ضرورت برگزاری این نشست برای هم افزایی و همکاری گسترده‌تر کشور‌ها در جهت تامین امنیت منطقه را بیشتر نمایان می‌کند، به طوری که حمله تروریستی اهواز نشان دهنده تلاش سازمان‌یافته جریان تروریسم برای ایجاد ناامنی بود و این حادثه بار دیگر معضل برخورد دوگانه برخی از مدعیان دروغین مبارزه با تروریسم را به تصویر کشاند و واقعیت عریان پشتیبانان و حامیان تروریست‌ها را که حتی حاضر به محکوم کردن این جنایت هم نشدند، در معرض نگاه جهانیان قرار داد و تداوم گفت وگو‌های سازنده به طور حتم نقشی مهمی در ایجاد امنیت، صلح و رفاه برای منطقه خواهد داشت.