تهران- الکوثر:  فاطمه صالحی، کارشناس مسائل سیاسی در یادداشتی می نویسد : اردن طی روزهای اخیر شاهد اعتراضات و درگیری های گسترده ای بوده که به زد و خورد میان تظاهرات کنندگان و نیروهای امنیتی این کشور نیز انجامیده است.

در پی همین اعتراضات بود که دولت اردن استعفا داده و کابینه جدیدی بر سر کار آمد؛ کابینه ای که اخیرا اعلام کرده که پس از ادای مراسم سوگند پیش نویس قانون جنجالی مالیات بر درآمد را لغو خواهد کرد. این در حالی است که فایل های ویدئویی منتشر شده از این اعتراضات نشان می دهد که علاوه بر آنکه معترضین شعارهایی علیه افزایش مالیاتها و قیمتها سر می دهند شعارهایی علیه شخص پادشاه نیز به گوش می رسد.

ملک عبدالله دوم به تازگی دریافته که نباید تمام تخم مرغهایش را در سبد آمریکا و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می گذاشت و باید برخی از آنها را به سبد روسیه و سوریه منتقل کند. بسیاری از تحلیل گران معتقدند که اوضاع جاری در اردن تنها حاصل اعتراض به شرایط بد اقتصادی آن نیست بلکه یک پوشش برای متشنج کردن اوضاع کشور از سوی طرفهای خارجی محسوب میشود.

اردن پیشتر اعلام کرده بود که قصد دارد روابط سیاسی خود را با دمشق از سر بگیرد و این مسأله ترس و وحشت عربستان و آمریکا را برانگیخته بود. ریاض می خواهد تا امان هم چنان حیات خلوت و اتاق عملیات تروریستها باقی بماند و آمریکا نیز علاقه ای به از سر گیری این روابط ندارد چرا که سوریه از اردن می خواهد تا پایگاه التنف را که محلی برای آموزش تروریستها توسط نظامیان آمریکایی است ببندد.

حمد بن جاسم آل ثانی، نخست وزیر سابق قطر پیشتر در پستهای توئیتری خود با اشاره به نوشته بود: امیدوارم که آنچه که اردن در حال حاضر شاهد آن است از سوی کشورهای نزدیک به آن برنامه ریزی نشده باشد تا بدین وسیله بر اردن برای پذیرش معامله قرن فشار آورند.

مخالفت اردن با معامله قرن باعث ایجاد دردسر برای عربستان می شود چرا که نقشه این کشور را برای اعلام عادی سازی روابط کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و به صورت کلی اعراب با رژیم صهیونیستی با مشکل مواجه می سازد. هدف اصلی این معامله در واقع ایجاد یک ائتلاف عربی در کنار رژیم صهیونیستی علیه ایران است.

عربستان و آمریکا با همکاری یکدیگر متن این توافق را آماده کرده اند و قرار است بر اساس آن بخشی از خاک اردن در اختیار فلسطینی ها قرار بگیرد و در مقابل پادشاه این کشور سالانه کمک های مالی دائمی دریافت کند که البته با مخالفت عبدالله دوم رو به رو شده است.

در سایه این تحولات گمانه زنی ها و بحث و جدل ها در خصوص کشیده شدن اردن به محور سوریه و روسیه برای رویارویی با تنش ها و ناآرامی های داخلی افزایش یافته است. چنانچه اردن به درخواستهای آمریکا و عربستان در خصوص معامله قرن و عدم از سر گیری روابط با سوریه که صد البته منافع اقتصادی بسیاری برای آن دارد پاسخ مثبت دهد درواقع به ریاض و واشنگتن چراغ سبز نشان داده تا هر زمان و سر هر معامله و مسأله ای که بخواهند بر اردن فشار آورده و از اهرم تظاهرات و اعتراضات در این کشور سوء استفاده کنند.

اردن از طریق رایزنی با مقامات سوریه می تواند از تجربیات این کشور که سالهای گذشته را در مبارزه با نقشه های عربی عبری و غربی برای براندازی نظام حاکم و از بین بردن محور مقاومت پشت سر گذرانده استفاده کند. علاوه بر آن نخست وزیر سابق اردن صراحتا اعلام کرده بود که از سر گیری روابط با سوریه منافع اقتصادی سرشاری برای این کشور دارد و می تواند اوضاع اقتصادی نا به سامان آن را بهبود بخشد.

از سوی دیگر یک منبع دیپلمات به تازگی اعلام کرده که مقامات اردن با ارسال پیامهایی به رهبران عرب تاکید کردند که کمک های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به اردن به جز کویت طی ۲ سال اخیر بسیار کاهش یافته است.

بنا به گفته این منبع آگاه، مضمون پیام های اردن به رهبران عرب این بود که اعتراضات اقتصادی در اردن به دلیل اوضاع بد معیشتی مردم به وجود آمده است و دولت گذشته و جدید اردن تمام تلاش خود را برای کاهش هزینه ها از جمله لغو جشنهای ملی سفارتخانه های خارجی به کار گرفته است.

وخیم شدن اوضاع در اردن تأثیر منفی بر امنیت کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد داشت چرا که اردن به مثابه سدی در مرزهای مشترک با عراق و سوریه عمل می کند. دربار پادشاهی عربستان نیز سریعا با صدور بیانیه ای اعلام کرد: ملک سلمان پادشاه عربستان با تاکید بر بررسی مسائل کشورهای عربی و امنیت و ثبات آنها بحران اقتصادی در کشور اردن را زیر نظر گرفته و تماسهایی با عبدالله دوم پادشاه این کشور و صباح الاحمد الصباح امیر کویت و محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابوظبی برقرار کرد.

در ادامه این بیانیه آمده است: در جریان تماسهای صورت گرفته بر سر برگزاری یک نشست با حضور نمایندگان چهار کشور مذکور در شهر مکه در تاریخ ۱۱ ژوئن برای بررسی راه های حمایت از کشور اردن و خروج از بحران اقتصادی آن توافق به عمل آمد.

این اقدام عربستان و در رأس آن پادشاه این کشور که شخصا وارد عمل شده نشان دهنده آن است که ریاض به شدت از احتمال خروج اردن از محور و اردوگاه خود و پیوستن به محور روسیه و سوریه در منطقه وحشت داشته و تلاش می کند تا با دادن امتیازهایی و چه بسا کمک های مالی بیشتر نظر امان را جلب کند.

آمریکا اجرای مفاد معامله قرن را حتی قبل از اعلام آن از طریق انتقال سفارت خانه اش از تل آویو به قدس اشغالی به عنوان به اصطلاح مرکز رژیم صهیونیستی آغاز کرده است. دسیسه چینی برای متشنج کردن اوضاع در اردن و تلاش برای برکناری پادشاه این کشور نیز بنا به اذعان تحلیل گران صهیونیست با این هدف صورت می گیرد که دیگر بندهای معامله قرن از جمله تحویل دادن خاک این کشور به فلسطینی ها و اعطای حاکمیت بر کرانه باختری به رژیم صهیونیستی اجرایی شود.

بر اساس این طرح و نقشه تمام فلسطینی های آواره در جهان باید به اردن رفته و تابعیت این کشور را دریافت کنند و آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز در عوض با اعطای کمک مالی به اردن در ایجاد یک شهر جدید در این کشور مساعدت خواهند کرد. بعد از آن صهیونیستها به راحتی کنترل کرانه باختری را در دست خواهند گرفت.

البته این نخستین باری نیست که اردن به عنوان یک کشور جایگزین برای فلسطینی ها مطرح می شود و مقامات صهیونیست در سال ۱۹۷۸ نیز این مسأله را مطرح و مخالفت خود را با تشکیل کشور فلسطین اعلام کرده بودند.

در هر صورت به نظر می رسد که اردن در مرحله کنونی از تاریخ تحولات خود به یک دو راهی برای انتخاب رسیده و باید میان رژیم آل سعود و آمریکا و رژیم صهیونیستی از یک سو و محور ضد آنها و حامی فلسطینی ها از سوی دیگر یکی را انتخاب کند.

اخبار فلسطین را اینجا پیگیری کنید

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید