چشم انداز تقابل آمریکا و ترکیه در عفرین

سه شنبه 10 بهمن 1396 - 13:56:42
چشم انداز تقابل آمریکا و ترکیه در عفرین

کارشناس مسائل سیاسی می نویسد حمله نظامی ترکیه به منطقه عفرین در شمال سوریه که از چندی پیش آغاز شده و همچنان تداوم دارد، بیش از همه از نگرانی‌های امنیتی ترکیه ناشی می‌شود که بخشی از آن، به سیاست‌های آمریکا مربوط است. بدین معنا که سیاست آمریکا در چند سال اخیر به ویژه در یک سال گذشته و بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ، در حمایت از کردها باعث بروز تنش در روابط ترکیه و آمریکا شده است.

تهران- الکوثر:   شعیب بهمن افزوده است ،از نظر ترکیه، کردهای سوریه شاخه اقماری پ‌‌ک‌ک به شمار می‌آیند و به همین دلیل باید به عنوان یک گروه تروریستی مورد شناسایی قرار بگیرند. درحالی که آمریکایی‌ها تفاوتی را میان ی‌پ‌گ و پ‌ک‌ک قائل هستند و معتقدند که اساسا این دو گروه با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. به همین دلیل نه تنها ی‌پ‌گ را به عنوان یک گروه تروریستی مورد شناسایی قرار نمی‌دهند بلکه حمایت‌های تسلیحاتی نیز از این گروه می‌کنند. هدف اصلی آمریکا این است که بتواند از کردها به عنوان پیاده نظام خود در عرصه تحولات میدانی استفاده کند و همچنین در عرصه سیاسی نیز آنها را به برگه خودشان در پای میز مذاکرات سیاسی مبدل کنند. اما این مسئله مورد رضایت آنکارا نیست؛ به ویژه با توجه به اینکه قدرت‌گیری کردها در نوار مرزی ترکیه و سوریه می‌تواند به به‌هم پیوسته شدن سه کانتون کردی در داخل سوریه و درواقع دسترسی ژئوپلیتیکی آنها به آب‌های آزاد مدیترانه منتهی شود. این مسئله از نظر ترکیه می‌تواند ژئوپلیتیک کل منطقه را دستخوش تغییر کند و حتی شرایط برای تجزیه‌طلبی کردهای ترکیه بیش از گذشته مهیا کند.

به همین دلیل دولت ترکیه دست به این حمله و اقدام نظامی زد و به نظر می‌رسد بیش از هر چیز نیز نارضایتی خود را از آمریکا ابراز می‌کند.

در این میان در خصوص آینده تقابل غیرمستقیم آنکارا و واشنگتن در شمال سوریه چند سناریو را می‌توان متصور بود؛ نخست اینکه باید توجه داشت آینده این تقابل بیش از آنکه به ترکیه بستگی داشته باشد تاحد زیادی بستگی به آمریکا دارد؛ یک سناریو این است که با توجه به عضویت ترکیه در ناتو و اتحاد سنتی این کشور با آمریکا و بلوک غرب در منطقه، احتمالا واشنگتن قادر خواهد بود مواضع آنکارا را داخل سوریه مدیریت کند. در این سناریو مدیریت بحران در دست آمریکایی‌ها خواهد بود.

سناریوی دوم به تشدید درگیری و تنش میان آمریکا و ترکیه مربوط می‌شود؛ به این مفهوم که احتمال دارد تنش موجود بین ترکیه و آمریکا موجب تداوم درگیری‌ها شود و در این تداوم درگیری‌ها، تنش میان دو کشور افزایش پیدا کند.

یک سناریوی سوم هم می‌توان متصور بود مبنی بر اینکه سایر بازیگران از جمله روسیه در این مناقشه بین ترکیه و کردها به عنوان یک میانجی ظاهر شود. با توجه با روابط نسبتا مطلوبی که روسیه هم با ترکیه و هم با کردها در شمال سوریه دارد، این احتمال وجود دارد که کردها به عنوان یک میانجی وارد شوند و تلاش کنند تاحدی شرایط را به سمت آرامش پیش ببرند.

لذا این سه سناریو را می‌توان درباره آینده بازی ترکیه و آمریکا در سوریه متصور بود. اما آنچه که مشخص است خطر بهم پیوستگی کانتون‌های کردی و دسترسی آنها به دریای مدیترانه یعنی ایجاد کریدور کردی یک خطر جدی برای ترکیه محسوب می‌شود و آنکارا به رغم آنکه می‌داند اقدام نظامی در شمال سوریه دارای چه تبعات و پیامدهایی است و حتی می‌تواند روابط آنکارا با غرب را دستخوش تحول و دگرگونی کند، ناگزیر با هدف حفظ یکپارچگی جغرافیایی و حفظ تمامیت ارضی‌اش دست به این اقدام و عملیات زده است. در نتیجه چشم‌انداز این تحول بیشتر بستگی به بازی طرف ‌آمریکایی دارد. در این میان ترکیه تا به اهداف از پیش تعیین شده خود دست پیدا نکند، احتمالا عملیات در عفرین را متوقف نخواهد کرد. چرا که این عملیات هم به لحاظ وجهه و پرستیژ بین‌المللی برای ترکیه دارای تبعات زیادی است و هم می‌تواند به انجام اقدامات تروریستی از سوی کردها داخل این کشور منتهی شود. ولی هدف نهایی ترکیه این است که از بهم پیوستگی این کانتون‌های کردی و راه یافتن آنها به دریای مدیترانه جلوگیری کند و در ازای آن بتواند آوارگان و پناهندگانی که طی سال‌های گذشته از سوریه به ترکیه پناهنده شده‌اند بازگرداند و در مناطق مدنظر اسکان دهد.

ترکیه با این اقدامات هم از شکل‌گیری منطقه کردی جلوگیری کرده و هم می‌تواند یک منطقه تحت نفوذ در شمال سوریه برای خود ایجاد کند. در نتیجه ترکیه تا به این اهداف خود دست پیدا نکند این عملیات را با تمام مخاطرات ادامه خواهد داد.

منبع: شورای راهبردی روابط خارجی


برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید

کانال تلگرامی الکوثرفارسی اینجا


سه شنبه 10 بهمن 1396 - 13:47:27