تهران- الکوثر: مسجد جامع دهلی یا جامع مسجد یا مسجد جهان‌نما، از مهمترین مساجد هندوستان و از بزرگترین و زیباترین مساجد عالم اسلام است که در دهلی پایتخت هند واقع شده است. این مسجد از نوادر روزگار است و از ماسه سنگ ساخته شده و دارای دو منار و سه گنبد مرمرین می‌باشد. این مسجد عنوان بزرگترین مسجد جهان را کسب کرده‌است و روزگاری بزرگترین آنها هم بوده‌است.

ابن بطوطه در سفرنامه خود این مسجد را به عنوان بزرگترین مسجد جهانتوصیف واز نوادر روزگار دانسته است. حیاط بیرونی مسجد از ماسه سنگ قرمز و دیوارها از سنگ قرمز و مرمر سیاه و سفید ساخته شده و دارای دو منار و سه گنبد مرمرین اصلی و چند گنبد و مناره کوچکتر می‌باشد.

بنا بر نوشته کتاب نقش پارسی بر احجار هند مسجد جامع دهلی بین سال‌های ۱۶۵۰ تا ۱۶۵۶ میلادی/ ۱۰۶۰ تا ۱۰۶۶ هجری قمری به دستور شاه جهان پنجمین امپراتور گورکانی هند و سازنده تاج محل ساخته شده و روز عید فطر 1066 ق مورد بهره برداری قرار گرفته است است. این مسجد روبروی قلعه سرخ، در قسمت دهلی قدیم قرار دارد و یکی از مراکز مهم مسلمانان در هند به شمار می‌رود.

شاه‌جهان افزون بر بناهای مهمی چون تاج محل و قلعه سرخ دهلی، چندین مسجد مهم دیگری را در آگرا، اجمر و لاهور ساخته‌است. طرح طبقات مسجد جامع بسیار به موتی مسجد یا مسجد مروارید در آگرا شباهت دارد، اما مسجد جامع بزرگتر از آن بوده و دارای دو طبقه است. قسمت اعظم این مسجد به علت وسعت زیربنایی که شاه‌جهان برای آن برگزید بعدها به آن اضافه شد.

امروزه از پله‌های خارجی مسجد برای جایگیری دکه‌های غذایی و فروشگاه‌ها هنرمندان خیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصر هنگام در شرقی مسجد به بازار فروش مرغ و ماکیان تبدیل می‌شود. پیش از جنگ ۱۸۵۷ استقلال هندوستاننزدیک در جنوبی مسجد یک مدرسه اسلامی قرار داشت که طی جنگ استقلال هندوستان کاملاً تخریب شد. بازار بزرگ چندی چوک به معنای میدان نقره در قسمت شمالی این مجسد قرار داشت که توسط جهان آرا بیگم دختر شاه جهان ساخته شد و یادآور هنر و تمدن عصر گورکانیان هند است

مسجد جامع دهلی بین سال‌های 1650 تا 1656 میلادی/ 1060 تا 1066 هجری قمری به دستور شاه جهان پنجمین امپراتور گورکانی هند و سازنده تاج محل ساخته شده‌است. این مسجد روبروی قلعه سرخ، در قسمت دهلی قدیم قرار دارد و یکی از مراکز مهم مسلمانان در هند به شمار می‌رود.

شاه‌جهان افزون بر بناهای مهمی چون تاج محل و قلعه سرخ دهلی، چندین مسجد مهم دیگری را در آگرا، اجمر و لاهور ساخته‌است. طرح طبقات مسجد جامع بسیار به موتی مسجد یا مسجد مروارید در آگرا شباهت دارد، اما مسجد جامع بزرگتر از آن بوده و دارای دو طبقه‌ است. قسمت اعظم این مسجد به علت وسعت زیربنایی که شاه‌جهان برای آن برگزید بعدها به آن اضافه شد.

امروزه از پله‌های خارجی مسجد برای جایگیری دکه‌های غذایی و فروشگاه‌ها هنرمندان خیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصر هنگام در شرقی مسجد به بازار فروش مرغ و ماکیان تبدیل می‌شود. پیش از جنگ 1857 استقلال هندوستان نزدیک در جنوبی مسجد یک مدرسه اسلامی قرار داشت که طی جنگ استقلال هندوستان کاملا تخریب شد. بازار بزرگ چندی چوک به معنای میدان نقره در قسمت شمالی این مجسد قرار داشت که توسط جهان آرا بیگم دختر شاه جهان ساخته شد و یادآور هنر و تمدن عصر گورکانیان هند است.

مسجد جامع دهلی دارای دو محراب باشکوه و حیاط وسیعی است که تحسین هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزد. مسجد رو به سمت غرب دارد و هر سه طرف آن با ایوانهای طاقدار قوسی شکل پوشانده شده که درگاه برج مانند آن رو به مرکز مسجد قرار دارد. این مسجد حدود 80 متر طول و 27 متر عرض دارد و سقف آن با سه گنبد پوشانده شده‌است. هر کدام از گنبدهای این مسجد با مرمرهای سیاه و سفید کار شده اما گنبد بالایی آن با طلا پوشانده شده‌ است. برای ساخت این مسجد 5000 کارگر به مدت بیش از 6 سال کار کرده‌اند.

دو مناره این مسجد دارای 40 متر ارتفاع هستند که 130 پله‌ دارند و با مرمر سفید و سنگ ماسه قرمز فرش شده‌اند. در محوطه پشتی این مسجد نیز چهار مناره کوچک که به مناره‌های جلویی شباهت دارد قرار گرفته‌ است.

زیر گنبدهای مسجد سالنی قرار گرفته که هفت ورودی قوس‌دار آن رو به سمت غرب است و دیوارهای مسجد تا ارتفاع کمر با مرمر پوشانده شده‌اند. غیر از این سالن نیز، شبستان اقامه نماز دیگری در مسجد قرار دارد که حدود 61 در 27 متر مربع است و هفت ورودی قوس دار دارد. در بالای هر کدام از این ورودی‌های قوسی شکل کتیبه‌هایی از مرمر سفید قرار داد که 2/1 متر طول و 76 سانتی متر عرض دارد که روی آن با مرمر سیاه حکاکی شده‌است.

روی این کتیبه‌ها تاریخ ساخت مسجد حک و از فضائل و سلطنت شاه‌جهان نقل شده‌ است. جالب اینکه این کتیبه‌ها به زبان فارسی و خط ثلث نورالله احمد است که در سال 1060 ه‍.ق به روش معرق سنگ اجرا شده است.ازجمله اشیاء باستانی که در این مسجد نگهداری می‌شود، قرآنی قدیمی است که روی پوست آهو نوشته شده‌است.

از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید
از کانال تلگرام الکوثر فارسی دیدن کنید