معرفی ناوشکن ارتقایافته «سهند» و ناوبندر «کردستان» را باید نقطه عطفی در تاریخ نوسازی توان رزمی و مهندسی دریایی ایران دانست. بازسازی ناوشکنی که سال گذشته غرق شده بود و اکنون با بدنه کشیدهتر، سامانههای ارتقایافته و ظرفیت موشکی بیشتر به خدمت بازمیگردد، نهتنها نماد اراده صنعتی و نظامی کشور، بلکه نشانه ورود ایران به مرحله جدیدی از خودکفایی در فناوریهای دریایی پیچیده است. همزمان، الحاق ناوبندر «کردستان» در کنار شناورهای «مکران»، «شهید مهدوی» و «شهید باقری» بیانگر تثبیت راهبرد حضور فرامرزی و توسعه بازدارندگی دریایی جمهوری اسلامی ایران است.
۱. بازسازی «سهند»؛ نمایش بیسابقه ظرفیت مهندسی دریایی ایران
عملیات خارجسازی و بازسازی ناوشکن سهند، که با حضور بیش از ۲۰۰ متخصص و طی ۳۵۰ ساعت کار فنی و مهندسی بیوقفه انجام شد، یکی از دشوارترین اقدامات تعمیراتی و احیا در تاریخ نیروی دریایی منطقه محسوب میشود. این عملیات نه تنها از نظر فنی، بلکه از نظر راهبردی، پیام روشنی برای منتقدان توان صنعتی کشور دارد: ایران قادر است زیانهای ناشی از حوادث دریایی را با تکیه بر دانش بومی جبران کند. ارتقای ساختار بدنه، افزایش طول شناور و بازآرایی سامانههای دفاعی و اطلاعاتی، سطح دریانوردی این ناوشکن را به کلاس بالاتری منتقل کرده است—نشانهای که از بلوغ صنایع زیرساختی دفاع دریایی ایران خبر میدهد.
بیشتر بدانید
تأکید مقاومت لبنان: حق پاسخگویی در قبال ترور شهید طباطبایی محفوظ است| مع المراسلین
طرح جدید آمریکا برای غزه؛ «مهندسی جمعیتی تحمیلی» در سایه بازسازی| فلسطین الصمود
۲. ارتقای سامانههای رزمی و اطلاعاتی؛ تمرکز بر دفاع نزدیک و درگیری هوایی
نسخه جدید سهند مجهز به توان افزایشیافته در پدافند هوایی میانبرد و درگیری با اهداف ارتفاعپست است. ظرفیت شلیک ۱۸ موشک و بهروز شدن سیستمهای جنگ الکترونیک و اطلاعاتی، نشاندهنده تحول در فلسفه طراحی ناوشکنهای ایرانی است—حرکتی از دفاع ساحلی به سمت دفاع منطقهای و شبکهای. این رویکرد با مأموریتهای فرامرزی و رزمایشهای مشترک کشور همراستا است و قدرت ایران را برای واکنش سریع، شناسایی تهدیدات و پوشش هوایی کشتیهای تجاری یا نفتی افزایش میدهد. در واقع، سهند ارتقایافته تبدیل به پلتفرمی چندمنظوره شده است که هم در مأموریتهای رزمی، و هم در اسکورت و حفاظت راهبردی خطوط مواصلاتی نقشآفرینی میکند.
۳. شبکۀ ناوبندرها و پشتیبانی لجستیکی فرامرزی؛ گسترش عمق عملیاتی
ناوبندرهای ایران—مکران، کردستان، شهید مهدوی و شهید باقری—پایههای اصلی حضور مستمر دریایی کشور در آبهای دوردست هستند. طراحی ناوبندر کردستان با قابلیت پذیرش پهپادهای انتحاری کیان، موشکهای کروز قدیر و قادر، و سامانه دفاع هوایی نواب، ایران را به یکی از معدود کشورهایی تبدیل میکند که میتواند ترکیبی از توان رزمی، پشتیبانی، و خودکفایی لجستیکی را در مأموریتهای طولانی ارائه دهد. این شناورها نقش بیمارستان شناور، تعمیرگاه دریایی و اسکورت عملیاتی را همزمان ایفا کرده و بازدارندگی ایران را در اقیانوس هند و دریای عمان تثبیت میکنند.
۴. جایگاه ایران در میان قدرتهای سازنده ناوشکن؛ از تقلید تا استقلال فناوری
تولید یا بازسازی ناوشکنهای متوسط و سنگین، حوزهای است که تنها چند کشور پیشرفته در آن توانایی فنی دارند. اگرچه ایران هنوز در مرحله طراحی ناوشکنهای سنگین اقیانوسپیما قرار دارد، اما برتری آن در ساخت شناورهای سبک تا متوسط، ناوبندرهای چندمنظوره و سامانههای موشکی دریایی نشان از عبور از مرحله تقلید و ورود به مرحله استقلال فناورانه دارد. با توجه به گفتههای فرماندهان نیروی دریایی، ایران اکنون جزو معدود کشورهایی است که قادر به ساخت مستقل ناوشکن است. ترکیب این توان با پیشرفت در حوزه پهپادهای دریایی و زیردریاییهای نیمهسنگین، جایگاه ایران را در سطح منطقه به عنوان قدرت دریایی راهبردی تثبیت کرده است.
۵. بازدارندگی دریایی در حفاظت از خطوط حیاتی و منافع ملی
تحولات اخیر جنگهای منطقهای بارها اهمیت حضور پایدار در دریا را آشکار کردهاند. برای کشوری مثل ایران، که بخش عمدهای از صادرات و امنیت انرژیاش به مسیرهای دریایی وابسته است، ناوبندرها و ناوشکنها نه فقط ابزار نظامی بلکه سد راه تهدیدات اقتصادی محسوب میشوند. حضور مستمر ناوگروههای ایرانی در آبهای آزاد ضمن حفاظت از نفتکشها و تجاریها، اعتبار و نفوذ سیاسی کشور را در عرصه بینالمللی تقویت میکند. سامانههای دفاعی نواب، موشکهای دوربرد و پهپادهای کیان، بهطور همافزا، ساختاری بازدارنده ایجاد کردهاند که هرگونه تهدید به امنیت دریایی ایران را پرهزینه میسازد.
بهره سخن
بازسازی ناوشکن سهند و الحاق ناوبندر کردستان، بیش از یک تحول فنی است؛ این رویداد نماد پیوند قدرت دریایی، مهندسی بومی و راهبرد ملی ایران برای حضور فرامرزی است. با توسعه شبکه ناوبندرها، ارتقای سامانههای رزمی و تثبیت مأموریتهای دوربرد، جمهوری اسلامی ایران عملاً وارد مرحلهای شده است که میتوان آن را تحقق معنای کامل «نیروی دریایی راهبردی» دانست—نیرویی که نه فقط از سواحل ایران دفاع میکند، بلکه در حمایت از تجارت، امنیت انرژی و اعتبار ملی، نقش فعال در منطقه و آبهای آزاد جهانی برعهده دارد.