اعلام نتایج اولیه انتخابات عراق نشان داد که «چارچوب هماهنگی شیعیان» بار دیگر موفق شده است موقعیت سیاسی خود را در ساختار قدرت تثبیت کند. این نتیجه نه‌تنها تکرار الگوی انتخابات پیشین است، بلکه بیانگر تقویت انسجام درونی جریان‌های شیعی در برابر پراکندگی جریان‌های اهل سنت و ثبات نسبی احزاب اقلیم کردستان محسوب می‌شود. جریان‌های سیاسی شیعه در این دوره توانستند بیش از ۱۸۰ کرسی از مجموع ۳۲۹ کرسی مجلس را به دست آورند.
1. تثبیت جایگاه السودانی و محور دولت قانون
پیشتازی فهرست‌های وابسته به نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی و ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی، نشان‌دهنده رضایت نسبی بخش مهمی از جامعه شیعی از عملکرد این جریان‌هاست.
سیاست‌های آرام‌سازی فضای سیاسی، مدیریت نسبی بحران اقتصادی و رویکرد متعادل در روابط خارجی، باعث شد تا محور «الاعمار و التنمیه» به رهبری السودانی که طی یک دهه گذشته از چهره‌های نزدیک به دولت قانون بوده به عنوان گزینه‌ای قابل اعتماد برای ثبات کشور در نگاه رأی‌دهندگان مطرح شود.
2. تحکیم انسجام شیعی در برابر فشارها
تحریم انتخابات از سوی جریان مقتدی صدر، برخلاف تبلیغات گسترده مخالفان، نتوانست مشارکت جامعه شیعی را کاهش دهد. برعکس، میزان مشارکت از ۴۱٪ در سال ۲۰۲۱ به ۵۶٪ در انتخابات اخیر افزایش یافت و تعداد کرسی‌های شیعیان نیز نسبت به دوره قبل کاهش پیدا نکرد.
این امر نشان‌دهنده انسجام ملی، مقاومت اجتماعی و اعتماد جامعه شیعی به جریان‌های سیاسی خود است. حتی برخی جریان‌های شیعه که تحت تحریم‌های آمریکا قرار داشتند، همچنان با حمایت مردمی موفق به کسب رأی شدند.
بیشتر بدانید
مشارکت بیش از ۵۰ درصدی در انتخابات عراق، رکوردی در ۱۵ سال اخیر| مع المراسلین
الوحیلی: موفقیت انتخابات عراق، دستاورد ملت و همه احزاب سیاسی قلمداد شد| قضیة ساخنة
3. ثبات ساختاری در جغرافیای کردستان
در اقلیم کردستان، آرایش سیاسی تقریباً ثابت مانده است.
حزب دموکرات کردستان همچنان در اربیل، دهوک و موصل قدرت اول است.
اتحادیه میهنی کردستان نیز نفوذ خود را در سلیمانیه، کرکوک و بخش‌هایی از دیاله همانند سال‌های گذشته حفظ کرده است.
عدم شکل‌گیری پایگاه رأی جدید نشان می‌دهد که صحنه سیاسی کردستان با نوعی رکود و تکرار الگوی سنتی قدرت مواجه است.
4. افول جریان‌های اهل سنت و تعمیق شکاف داخلی
نتایج ضعیف‌تر از انتظار در مناطق اهل سنت، به‌ویژه دیاله و موصل، بیانگر تضعیف ساختار سنتی رهبری و بحران اعتماد در اردوگاه سنی است.
اختلافات درونی، درگیری‌های سیاسی، و حتی ترور برخی نامزدهای انتخاباتی موجب کاهش انسجام و نفوذ سیاسی آنان شد.
چهره‌های شناخته‌شده‌ای مانند:
محمود المشهدانی (رئیس کنونی مجلس)
سلیم الجبوری (رئیس اسبق)
نیز نتوانستند آرای لازم را به دست آورند.
5. افزایش قدرت محور مقاومت
افزایش قابل توجه کرسی‌های جریان‌های «محور مقاومت» – با بیش از ۸۵ کرسی یکی از مهم‌ترین تحولات انتخابات اخیر است.
این موضوع نشان‌دهنده تقویت گفتمان مقاومت، حاکمیت ملی و استقلال‌طلبی در میان رأی‌دهندگان شیعی است.
6. پیامدهای سیاسی و پارلمانی
با احتساب کرسی‌های چارچوب هماهنگی و دیگر گروه‌های شیعی، مشخص می‌شود که شیعیان اکنون از اکثریتی مطمئن با بیش از ۱۸۰ کرسی برخوردارند.
این ترکیب در صورت ايجاد توافق داخلى به آنان اجازه می‌دهد:
بدون نیاز به ائتلاف‌های شکننده با برخی جریانات اهل سنت یا حتی کردها، دولت آینده را تشکیل دهند.
با این حال، برای حفظ مشروعیت ملی و ثبات بلندمدت، انتظار می‌رود دولت آینده همچنان بر تشکیل دولتی فراگیر، متوازن و ملی تأکید کند تا از بازگشت شکاف‌های طایفه‌ای که می‌تواند بهانه‌ای برای دخالت آمریکا فراهم کند جلوگیری شود.
انتخابات اخیر عراق نشان داد:
شیعیان با انسجام و مقاومت سیاسی، موقعیت خود را تثبیت کرده‌اند.
کردها همچنان در چارچوب سنتی و پایدار قدرت باقی مانده‌اند.
اهل سنت به دلیل شکاف‌های داخلی و وابستگی به حمایت برخی کشورهای عربی و ترکیه، نفوذ گذشته را از دست داده‌اند.
این شرایط هرچند به سود چارچوب هماهنگی است، اما مسئولیت سنگینی بر دوش دولت آینده می‌گذارد تا با مدیریت گفت‌وگوهای ملی، از بازتولید تنش‌های قومیتی و طایفه‌ای جلوگیری کند.