در حالی که دولت نتانیاهو با حملات مداوم به غزه و کارشکنی در ورود کمکهای بشردوستانه، آشکارا مفاد مرحله اول توافق آتشبس را نقض میکند، شاهد هستیم که طرفهای میانجی بینالمللی به جای تمرکز بر اجرای تعهدات گذشته، در حال زمینهسازی برای پیشبرد مرحله دوم با محوریت استقرار یک «کمیته نظامی بینالمللی» در غزه هستند. این تحول، که توسط گزارش وبسایت آکسیوس و آغاز اقدام آمریکا در شورای امنیت برای صدور قطعنامهای با هدف تشکیل این نیرو با اختیارات گسترده تأیید شده، نشاندهنده اولویتدهی جامعه جهانی به مدیریت پس از درگیری به جای توقف فوری نقض عهد است.
اختيارات گسترده و ابهامات امنیتی در پیشنویس آمریکا
پیشنویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا، اختیارات بیسابقهای را به این کشور و کشورهای مشارکتکننده برای اداره، تأمین امنیت و حتی نابودی زیرساختهای نظامی در غزه اعطا میکند. مأموریتهایی چون تأمین امنیت مرزها، حفاظت از غیرنظامیان، و خلع سلاح گروههای مقاومت، در کنار حفظ ساختاری به نام «شورای صلح» تا پایان ۲۰۲۷، نشان میدهد که هدف از این ساختار بیش از آنکه صرفاً حافظ صلح باشد، ایجاد یک ساختار حکمرانی موقت تحت نظارت خارجی است. این رویکرد، حتی حضور نظامی رژیم صهیونیستی تحت عنوان «پشتیبانی از توافق آتشبس» را نیز توجیه میکند، که این خود ابهامات جدی در مورد استقلال آینده غزه ایجاد میکند.
بیشتر بدانید
دکتر رضوان قاسم: هدف پشت پرده آتشبس امریکا در سودان، تسلط بر منطقه است| قضیة ساخنة
اهمیت راهبردی انتخابات آتی عراق؛ پیشبینی مشارکت بالا علیرغم عدم حضور جریان صدر| مع المراسلین
مقاومت و فلسطینیان: رد مشروعیت کنترل خارجی
بزرگترین مانع پیش روی این طرح، مخالفت قاطعانه ساکنان غزه و گروههای مقاومت است که چنین سازوکاری را وسیلهای برای اعمال کنترل سیاسی و امنیتی بازیگران خارجی میدانند، نه راهی برای صلح. رهبران مقاومت فلسطین پیشتر اعلام کردهاند که تصمیمگیری درباره ساختارهای سیاسی و امنیتی غزه باید منحصراً در اختیار نهادهای داخلی فلسطینی باشد تا استقلال و مشروعیت مدیریت حفظ شود. این دیدگاه، طرح را از نظر سیاسی از مشروعیت لازم برای اجرا ساقط میسازد، زیرا هر نیرویی بدون رضایت طرف اصلی درگیری، صرفاً به یک نیروی اشغالگر ثانویه بدل خواهد شد.
سد بزرگ تلآویو: تضاد منافع با واشنگتن
نقطه عطف تحلیل، مخالفت آشکار کابینه نتانیاهو با استقرار این نیروی بینالمللی است، حتی با وجود اینکه جزئیات قطعنامه به نفع اسرائیل طراحی شده است. تلآویو این حضور را مغایر با سیاستهای خود میداند؛ چرا که استقرار نیروهای بیطرف، آزادی عمل ارتش اسرائیل در عملیاتهای آتی، نظارت بینالمللی بر اقدامات نظامی و محدودیت در مدیریت مستقیم تحولات (به ویژه طرح کوچاندن اهالی) را به همراه خواهد داشت. از دیدگاه اسرائیل، این امر میتواند به معنای بهرسمیتشناختن غیرمستقیم جایگاه سیاسی حماس و افزایش فشارهای حقوقی بینالمللی تلقی شود، به ویژه با احتمال مشارکت کشورهایی مانند ترکیه و مصر که منافع آنها با طرحهای اسرائیل در تضاد است.
بهره سخن: چشمانداز شکست در غیاب اراده واقعی
تجربه نیروهای حافظ صلح، نظیر یونیفل در لبنان، نشان داده است که در غیاب یک توافق پایدار و اراده واقعی طرفهای درگیر برای صلح، نیروهای بینالمللی اغلب به ساختارهای نمادین و کماثر تبدیل میشوند. با توجه به مخالفت دو طرف اصلی (مقاومت و کابینه نتانیاهو)، و تمرکز اصلی طرح بر «خلع سلاح» مقاومت به جای «پایان اشغالگری»، این ابتکار آمریکایی بعید است موفقیتآمیز باشد. در نهایت، این طرح بیشتر به تلاشی برای تثبیت کنترل خارجی و فراهم کردن پوششی برای ادامه مداخلات اسرائیلی تحت عنوان «پشتیبانی از مأموریت بینالمللی» شباهت دارد تا یک گام مؤثر به سوی حل ریشهای مناقشه و تحقق حقوق واقعی مردم فلسطین.