از نگاه آمریکا و اسرائیل، مأموریت حافظ صلح به ابزاری برای فشار بر مقاومت و تغییر موازنه قدرت در جنوب لبنان تبدیل شده است
در روزهای اخیر پایان یا تمدید مأموریت نیروهای موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفل) به یکی از مهمترین مباحث دیپلماتیک در منطقه و عرصه بین‌المللی تبدیل شده است.
این نیروها که از سال ۱۹۷۸ به دنبال اشغال جنوب لبنان به دست ارتش صهیونیستی در این کشور مستقر شده‌اند، اکنون بار دیگر در آستانه پایان دوره مأموریت خود قرار گرفته‌اند.
بیشتر بدانید:
تهدیدهای رژیم صهیونی و پاسخ آتشین حزب الله؛ لبنانی ها در نقطه انفجار
ايراني ها تسليم نميشوند؛ روايت علي لاريجاني از جنگ ۱۲ روزه و انسجام ملي
هر ساله شورای امنیت سازمان ملل درباره تمدید یا اصلاح مأموریت این نیروها تصمیم‌گیری می‌کند، اما امسال فضای مذاکرات متفاوت است: اسرائیل و ایالات متحده آشکارا با ادامه حضور یونیفل به شکل فعلی مخالفت میکنند و در مقابل، لبنان با حمایت فرانسه و برخی کشورهای دیگر، بر ضرورت حفظ این نیروها به عنوان ستون ثبات در جنوب کشور تأکید دارد.
این کشمکش در واقع فراتر از یک تصمیم فنی درباره حضور نیروهای حافظ صلح است و به موضوعات بزرگ‌تری چون آینده حزب‌الله و توطئه گسترده برای خلع سلاح آن، روابط لبنان با غرب، و حتی معادلات منطقه‌ای پس از جنگ 12 روزه ایران و رژیم صهیونیستی گره خورده است.
فشار آمریکا و اسرائیل برای محدود کردن نقش یونیفل
مخالفت ایالات متحده و اسرائیل با تمدید کامل مأموریت یونیفل موضوعی تازه نیست. از سال‌ها پیش تل‌آویو نسبت به کارآمدی این نیروها تردید داشته و مدعی است که حضورشان مانع از گسترش فعالیت‌های حزب‌الله نشده است.
با این حال، در سال ۲۰۲۲ تغییر مهمی رخ داد: شورای امنیت با اصرار آمریکا و متحدانش اصلاحیه‌ای تصویب کرد که به یونیفل اجازه می‌داد بدون هماهنگی با ارتش لبنان در جنوب رودخانه لیتانی تحرک داشته باشد. این تغییر با اعتراض شدید حزب‌الله مواجه شد و حتی برخی جریان‌های سیاسی در لبنان آن را نقض حاکمیت ملی دانستند.
اکنون آمریکا و رژِیم صهیونی یک گام جلوتر رفته‌اند. آنها نه تنها نسبت به تمدید کامل مأموریت مخالفت دارند، بلکه تلاش میکنند زمان‌بندی خروج تدریجی نیروهای حافظ صلح نیز در قطعنامه جدید گنجانده شود.
به باور واشنگتن و تل‌آویو، اگر یونیفل ادامه یابد باید مأموریتی متفاوت داشته باشد: تسهیل روند خلع سلاح حزب‌الله در چارچوب توافق آتش‌بس اخیر و تضمین امنیت مرزها تحت کنترل ارتش لبنان، که در واقع با توجه به ضعف نظامی آشکار ارتش برای دفاع از تمامیت ارضی کشور در برابر تجاوزات رژیم، به معنای از دست رفتن کامل قابلیت‌های دفاعی لبنان و باز ماندن دست صهونیست‌ها برای تداوم و اشغال بیشتر اراضی لبنانی است.
این موضع به وضوح نشان می‌دهد که از نگاه آمریکا و اسرائیل، مأموریت حافظ صلح به ابزاری برای فشار بر مقاومت و تغییر موازنه قدرت در جنوب لبنان تبدیل شده است.
سناریوهای پیش رو برای لبنان و منطقه
با نزدیک شدن به تاریخ رأی‌گیری در شورای امنیت، چند سناریو قابل تصور است:
- تمدید کامل با تغییرات محدود
در این حالت، یونیفل برای یک سال دیگر تمدید می‌شود و اصلاحات پیشنهادی آمریکا و اسرائیل به طور کامل وارد متن قطعنامه نمی‌شود. این سناریو مطلوب لبنان، فرانسه، روسیه و چین است. پیامد آن ادامه ثبات نسبی در جنوب خواهد بود، هرچند فشارها بر حزب‌الله همچنان باقی می‌ماند اما معادله نظامی در جنوب همچنان طبق خواسته اسرائیل و آمریکا نخواهد بود و مقاومت قدرت نظامی و بازداندگی خود را حفط می‌کند.
- تمدید مشروط همراه با اشاره به خروج تدریجی
این همان چیزی است که در پیش‌نویس فرانسه دیده می‌شود. در این صورت، یونیفل تا سال ۲۰۲۶ باقی می‌ماند اما جدول زمانی خروجش در متن می‌آید. برای لبنان، این گزینه نگران‌کننده است زیرا ممکن است اسرائیل را به تشدید اقدامات نظامی در آینده نزدیک تشویق کند.
- عدم تمدید و خروج زودهنگام
احتمال ضعیف‌تر، اما محتمل در صورت استفاده آمریکا از ابزار فشار شدید. این سناریو می‌تواند خلأ امنیتی جدی ایجاد کند و راه را برای درگیری‌های جدید بین حزب‌الله و اسرائیل باز کند.