راهبرد معاصرطرح «خاورمیانه جدید» نتانیاهو و تأثیرات آن بر تحولات سوریه و منطقه تحلیل کرد:
بازتعریف ژئوپلیتیک منطقه و تأکید بر حفظ امنیت رژیم صهیونیستی
طرح «خاورمیانه جدید» که توسط بنیامین نتانیاهو در سپتامبر ۲۰۲۴ به طور رسمی معرفی شد، با هدف بازطراحی جغرافیای سیاسی غرب آسیا به منظور تضمین امنیت رژیم اسرائیل است. این طرح مبتنی بر تشکیل کشورهای کوچک و دست‌نشانده‌ای است که امنیت این رژیم را نه تنها تضمین کنند، بلکه به عنوان مناطق حایل بین اسرائیل و تهدیدات بالقوه عمل نمایند. در سایه احاطه رژیم صهیونیستی توسط کشورهای عربی و فقدان عقبه راهبردی، این بازتعریف مرزها برای اسرائیل امری حیاتی و اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند.
تداعی دوباره مدل سایکس-پیکو و تقسیم سیاسی منطقه
نتانیاهو در اجرای این طرح، سعی در بازسازی و بازتعریف سناریویی مشابه توافق تاریخی سایکس-پیکو دارد که در جنگ جهانی اول توسط بریتانیا و فرانسه جهت تقسیم امپراتوری عثمانی به اجرا درآمد. به همین منظور، رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند از طریق بهره‌برداری از اختلافات فرقه‌ای و قومی در سوریه به ویژه در استان السویدا، مناطق تحت نفوذ خود را به مناطق دست‌نشانده تبدیل کرده و ضمن تضعیف دولت مرکزی سوریه، حلقه محاصره اطراف خود را مستحکم‌تر سازد.
بیشتر بدانید:
هشدار تجربه سوریه به لبنان و عراق: پیامدهای تضعیف مقاومت
عطوان: مصر بايد از «كما» بيدار شود و نقش تاريخي خود را بازيابد
سیاست بهره‌برداری از اقلیت‌ها و تقویت گروه‌های شبه‌نظامی محلی
یکی دیگر از ابعاد طرح نتانیاهو، استفاده از اقلیت‌هایی مانند دروزی‌های سوریه و ساکنان استان السویدا به عنوان سپر دفاعی احتمالی علیه تهدیدات آینده است. این سیاست که به نوعی تبدیل گروه‌های قومی-مذهبی به ابزارهای نظامی و سیاسی در راستای امنیت اسرائیل است، علاوه بر عمیق‌تر کردن اصطکاک‌های فرقه‌ای منطقه، می‌تواند زمینه‌های بحران و ناامنی‌های پایدار را فراهم آورد.
چشم‌انداز بازترسیم مرزها از عراق تا مدیترانه و پیامدهای منطقه‌ای آن
طرح خاورمیانه جدید، خود را نه تنها محدود به سوریه، بلکه در چارچوبی گسترده‌تر، از عراق تا سواحل شرقی مدیترانه تعریف می‌کند؛ جایی که بازترسیم مرزها به نفع رژیم صهیونیستی و ایجاد نواحی کوچک و وابسته در کشورهای عربی منطقه دنبال می‌شود. تحقق این نقشه می‌تواند موجب بروز تغییرات ژئوپلیتیک عمیق، کاهش توانمندی کشورهای منطقه در حفظ حاکمیت و افزایش بی‌ثباتی و تنش‌های فرقه‌ای شود.
اگر به طور کلی بخواهیم نتیجه‌گیری کنیم، طرح «خاورمیانه جدید» نتانیاهو که امروز در سایه حملات و تحولات سوریه به ویژه استان السویدا تجلی یافته، نشان‌دهنده تلاش استراتژیک این رژیم برای تثبیت نفوذ و گسترش حاکمیت خود در منطقه است. این پروژه که بر تقسیم جغرافیایی و بهره‌برداری از اختلافات قومی و فرقه‌ای استوار است، می‌تواند به تداوم بحران‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای دامن زند و امنیت ملی کشورهای همسایه را به خطر اندازد. مقابله با این چالش، نیازمند هوشیاری و همبستگی گسترده کشورهای منطقه و بازیگران بین‌المللی است تا از تحقق این طرح جلوگیری شود و ثبات و امنیت منطقه حفظ گردد.