با وجود تداخل بحرانها، تلاقی منافع عمده، پیامدها و تحولات پس از عملیات «طوفان الاقصی»، ایران در بحبوحه تحریمها و فشارهای شدید موفق شده است معادلهای مبتنی بر استقلال حاکمیت و عزت ملی نشان دهد؛ کما اینکه از عزم راسخ برای بکارگیری ابزارهای پیشرفته فناوری و علمی، به ویژه انرژی صلحآمیز هستهای برخوردار است. در این زمینه، دور جدید مذاکرات هسته ای در سلطان نشین عمان نشان دهنده نقطه عطف است، نه فقط مکثی کوتاه برای مذاکره.
آنچه در مسقط اتفاق می افتد، فقط دور دیگری از مذاکرات هسته ای نیست؛ بلکه آزمونی واقعی برای نشان دادن جدیت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکاست که به دنبال خروج یکجانبه از توافق 2015 میلادی، اکنون تلاش می کند با زور خود را به میز مذاکره بازگرداند. توافق هسته ای 2015 میلادی توافقی بین المللی بود که با اتفاق نظری نادر به وسیله شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد. آیا ترامپ به دنبال اجرای مجدد توافق بر مبنای مفاد آن است یا شانس خود را با ادعای تلاش برای ثبات منطقه برای توافقی نمایشی امتحان می کند؟
بیشتر بدانید:
پیامدهای تفاهم احتمالی ایران و آمریکا بر معادلات منطقهای
راز تحرکات نظامی رژیم صهیونیستی در محور «موراگ»
عمان، با روحیه بیطرفی و میانجیگری عاقلانه، میزبان مذاکرات است و بر این باور است که راهحلهای پایدار از گفتوگو به دست میآیند، نه تهدید. این کشور با سابقهای در ایجاد فضای مناسب برای تعاملات دیپلماتیک، نقش مهمی در کاهش تنشها ایفا میکند.
موضع رهبر انقلاب اسلامی
آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی)، رهبر معظم انقلاب اسلامی، مذاکرات را نه تنها وسیلهای برای اجتناب از جنگ، بلکه فرصتی برای اثبات حق ایران در استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای در چارچوب معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) میدانند. این موضعگیری نشاندهنده استقلال و مشروعیت داخلی و بینالمللی ایشان است.
افشای دستورکارهای مذاکرات
افشای برخی دستورکارهای مذاکرات نشان میدهد که هدف دستیابی به توافقی موقت است که مبنایی برای گفتوگوی گستردهتر در آینده باشد. ایران معتقد است که مهلت دوماهه تعیینشده از سوی ترامپ برای تدوین توافق جامع کافی نیست، مگر اینکه آمریکا به توافق قبلی بازگردد.
سیاست فشار حداکثری
خروج ترامپ از توافق قبلی صرفاً یک عقبنشینی سیاسی نبود، بلکه اعلام سیاست فشار حداکثری علیه ایران بود. این سیاست، که توسط رژیم اشغالگر قدس و برخی دولتهای منطقه حمایت میشد، نتوانست ایران را به تسلیم وادار کند و در عوض باعث تقویت برنامه هستهای صلحآمیز ایران شد.
پیامدهای افزایش تنشها
افزایش تنشهایی که ترامپ و متحدانش دنبال میکنند، نه تنها بیهوده است، بلکه منطقه را با هرجومرج مواجه میکند. هرگونه ماجراجویی نظامی در این شرایط برای همه فاجعهآمیز خواهد بود و هیچکس از پیامدهای آن مستثنی نیست.
رفتار دیپلماتیک ایران
جمهوری اسلامی ایران با نشان دادن مدلی پخته از رفتار سیاسی و دیپلماتیک، روی خوش به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان داده و ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود را تأیید کرده است. این اقدامات پیام روشنی به جامعه بینالمللی است که ایران طرفی نیست که مانع گفتوگو شود.
چالشهای پیشرو
مذاکرات مسقط آزمونی برای ترامپ است، نه ایران. آیا ترامپ جرئت پذیرش واقعیتها را دارد یا راه لجاجت را ادامه خواهد داد؟ پاسخ هنوز مشخص نیست، اما ایران ثابت کرده است که از حقوق مشروع خود چشمپوشی نمیکند و حق حاکمیت خود را به خطر نمیاندازد.
پنج شنبه 28 فروردین 1404 - 9:2:24