فرمان حکومت نظامی در 21 بهمن 1357 توسط فرماندار نظامی تهران اعلام شد. امام خمینی بلافاصله مردم را به نادیده گرفتن این فرمان و حضور در خیابان‌ها دعوت کرد. مردم با حضور در خیابان‌ها و مخالفت با حکومت نظامی، این فرمان را بی‌اثر کردند.
- بی‌اعتنایی به حکومت نظامی
حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان در کتاب «یک‌سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» نوشت: بختیار در صبح روز 21 بهمن به سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران دستور داد تا ساعات عبور و مرور را محدود کند. فرمانداری نظامی اطلاعیه‌ای در این باره صادر کرد. به دنبال این اطلاعیه، شایعه کودتا منتشر شد. یاران امام خمینی که از قبل مطلع بودند، از امام خواستند تا به مکان امنی منتقل شوند، اما امام خمینی مخالفت کردند.
بیشتــر بدانیــد:
تمدید فراخوان ثبت نام سومین دورۀ جشنواره عروسکی تلویزیونی کودک
کتاب «زندگی موازی»؛ ترجمه گزیده‌ی داستانک‌های معاصر عربی
مردم باید چه می‌کردند؟ برخی معتقد بودند رژیم قصد قتل عام مردم را دارد و باید آنها را به ترک خیابان‌ها دعوت کرد. امام خمینی ابتدا نماز خواندند و سپس فرمودند: «مردم در خیابان‌ها بمانند و به خانه‌های‌شان نروند». آیت‌الله طالقانی با امام تماس گرفت و گفت: «آقا! اگر خون مردم ریخته شود، نمی‌توانیم پاسخ‌گو باشیم. رژیم قصد قتل‌‌عام و کشتار مردم را دارد». امام خمینی فرمودند: «اگر این تکلیف الهی باشد، شما چه می‌گویید؟»
- واکنش مردم به حکم لغو حکومت نظامی
پیام امام خمینی بلافاصله توسط اتومبیل‌های مجهز به بلندگو در تهران اعلام شد. مردم قصد داشتند براساس اطلاعیه آیت‌الله طالقانی از درگیری جلوگیری کنند؛ اما ناگهان در شهر اعلام شد که امام خمینی اطلاعیه فرمانداری نظامی را غیرقانونی خوانده‌اند و مردم نباید از این مقررات اطاعت کنند. مردم شروع به ایجاد سنگر و راه‌بندان کردند.
با شکستن مقررات منع عبور و مرور، تظاهرات در تهران به اوج رسید. مردم سربازان گارد را خلع سلاح کردند و اسلحه آنها را به همافران رساندند. برخی از سربازان خود را به مردم تسلیم کردند و سلاح خود را تحویل مردم دادند. حتی مردم چند دستگاه تانک را به غنیمت گرفتند. سلاح‌های به غنیمت گرفته شده نیز بین مردم توزیع شد. مردم سخت به ساختن موانع و سنگر مشغول بودند.
- تصرف کلانتری‌ها و نبرد دوشان‌تپه
با تصرف کلانتری‌ها، مردم بیشتر مسلح شدند و درگیری‌ها شدت یافت. فرماندهان نظامی تلاش‌های بیهوده خود را برای حفظ رژیم انجام دادند. دوشان‌تپه به دلیل اهمیت سوق‌الجیشی یکی از مهمترین نقاط بود. رئیس ستاد ارتش دستور ارسال تانک‌ها برای کمک به سپهبد ربیعی در دوشان‌تپه را داد، اما این تانک‌ها فاقد مهمات بودند. در نهایت، تانک‌ها به فرماندهی سرلشکر ریاحی به نبرد دوشان‌تپه اعزام شدند، ولی با موانع و حملات مردم روبه‌رو شدند و تانک فرمانده نیز به آتش کشیده شد.
- سقوط کارخانجات اسلحه‌سازی
سقوط کارخانجات اسلحه‌سازی به معنای سقوط رژیم بود. قره‌باغی، رئیس ستاد ارتش، تلاش کرد به نگهبانان تسلیحات ارتش کمک کند، اما به دلیل هرج و مرج و نافرمانی سربازان موفق نشد. نهایتاً تسلیحات ارتش به دست مردم افتاد و اسلحه‌ها بین مردم توزیع شد. مردم با اسلحه‌های به دست آمده به سمت محله‌های خود رفتند.
صبح روز 22 بهمن، ستاد بزرگ ارتشتاران از سقوط کلانتری‌ها و پیوستن سربازان به مردم خبر داد. همافران گاردی‌ها را شکست داده و مردم تسلیحات ارتش را محاصره کرده بودند. نافرمانی نیروهای هوانیروز و نارسایی در ارتباطات نظامی موجب فروپاشی بیشتر رژیم شد. کلانتری‌ها، قرارگاه شهربانی و ستاد ژاندارمری سقوط کردند و اسلحه‌های زیادی به دست مردم افتاد. مردم مصمم بودند تا پایان روز رژیم پهلوی را نابود کنند.
ویژه‌های الکوثر را اینجا دنبال کنید.
برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید.
یک شنبه 21 بهمن 1403 - 14:25:5