تهران- الکوثر: از جمله موضوعاتی که در سوره مزمل مطرح شده، دعوت پیامبر(ص) به عبادت شبانه و قرائت قرآن و شکیبایی برابر کافران و بحث از معاد است. از آیات مشهور این سوره آیه چهارم است که به پیامبر(ص) دستور می‌دهد قرآن را به ترتیل قرائت کند. گفته شده ترتیل به معنای ادای صحیحِ کلمات و تأمل در معانی آیات است. در روایات آمده است کسی که سوره مزمل را در نماز عشاء یا در آخر شب قرائت کند، خداوند به او زندگی پاک می‌دهد و او را پاکیزه می‌میراند.

علت نامگذاری

این سوره را مُزَّمِّل نامیده‌اند، چون خداوند در آیه اول آن، پیامبر(ص) را «مزمل» خوانده است. مُزّمّل به معنای کسی است که لباس یا چیزی به خود می‌پیچد تا بخوابد یا مثلا سرما را از خود دور کند. گویا در برابر دعوتِ پیامبر(ص) به اسلام، مردم او را اذیت و آزار می‌کردند و آن حضرت برای دورکردن غم و اندوه، جامه‌ای به خود پیچیده بود تا لحظه‌ای استراحت کند. همچنین گفته شده این لباس‌پیچیدن به خود به دلیل ترس از بار مسئولیتِ رسالت در اوایل بعثت بوده است.

محل و ترتیب نزول

سوره مزّمّل جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول سومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، هفتاد و سومین سوره است و در جزء ۲۹ قرآن جای دارد.

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره مزّمّل ۲۰ آیه، ۳۰۰ کلمه و ۸۵۳ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی، جزو سوره‌های مُفَصِّلات (دارای آیات کوتاه) است.

محتوا

بنابر تفسیر نمونه، محتوای سوره مزمل را می‌توان در پنج محور خلاصه كرد:

دعوت پیامبر(ص) به احیا(عبادت شبانه) و تلاوت قرآن و آمادگی برای پذیرش برنامه رسالت؛

دعوت او به شكیبایی، مقاومت و مدارا با مخالفان؛

بحث از معاد و فرستادن حضرت موسی به سوی فرعون و سركشی و سپس عذاب او؛

تخفیف درباره عبادت شبانه‌ای که در آیات ابتدایی سوره آمده بود؛

دعوت به تلاوت قرآن و خواندن نماز، دادن زکات، انفاق در راه خدا و استغفار.

آیات مشهور

«و رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً» (آیه ۴)

ترجمه: قرآن را شمرده شمرده بخوان.

«ترتیل» در اصل به معنای «تنظیم» و «ترتیب موزون» است و در اینجا به معنی خواندن آیات قرآن با تأنی و نظم لازم و ادای صحیح حروف، تبیین كلمات، تأمل در مفاهیم آیات و اندیشه در نتایج آن است. از امام علی(ع) نقل شده است: «كلمات قرآن را به طور كامل آشكار كن و آن را مثل شعر نخوان و جداجدا و پراكنده نكن. با تلاوت آن دل‌های خود را به فزع وا دارید و هدفتان رسیدن به آخر سوره نباشد». از امام صادق(ع) نیز روایت شده است «ترتیل آن است كه در تلاوت قرآن هرگاه به آیات بهشت رسیدید از خداوند بهشت بخواهید و هرگاه به آیات جهنم رسیدید، به خداوند پناه ببرید». در روایتی دیگر از همان امام آمده است: «ترتیل آن است كه قرآن با صوتی زیبا خوانده شود».

فضیلت و خواص

در فضیلت تلاوت سوره مزمل، از پیامبر(ص) روایت شده است هر کس این سوره را دائما بخواند، خداوند سختی‌های دنیا و آخرت را از او برمی‌دارد و او پیامبر(ص) را در خواب خواهد دید. همچنین از امام صادق(ع) نقل شده است اگر کسی این سوره را در نماز عشاء یا در آخر شب قرائت کند، شب و روز و خود سوره، به نفع او گواهی می‌دهند و خداوند به او زندگی پاک می‌دهد و او را پاکیزه می‌میراند.

متن و ترجمه سوره

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَ‌تِّلِ الْقُرْ‌آنَ تَرْ‌تِيلًا ﴿٤﴾ إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا ﴿٥﴾ إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا ﴿٦﴾ إِنَّ لَكَ فِي النَّهَارِ‌ سَبْحًا طَوِيلًا ﴿٧﴾ وَاذْكُرِ‌ اسْمَ رَ‌بِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا ﴿٨﴾ رَّ‌بُّ الْمَشْرِ‌قِ وَالْمَغْرِ‌بِ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا ﴿٩﴾ وَاصْبِرْ‌ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْ‌هُمْ هَجْرً‌ا جَمِيلًا ﴿١٠﴾ وَذَرْ‌نِي وَالْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا ﴿١١﴾ إِنَّ لَدَيْنَا أَنكَالًا وَجَحِيمًا ﴿١٢﴾ وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا ﴿١٣﴾ يَوْمَ تَرْ‌جُفُ الْأَرْ‌ضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا ﴿١٤﴾ إِنَّا أَرْ‌سَلْنَا إِلَيْكُمْ رَ‌سُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْ‌سَلْنَا إِلَىٰ فِرْ‌عَوْنَ رَ‌سُولًا ﴿١٥﴾ فَعَصَىٰ فِرْ‌عَوْنُ الرَّ‌سُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذًا وَبِيلًا ﴿١٦﴾ فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرْ‌تُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا ﴿١٧﴾ السَّمَاءُ مُنفَطِرٌ‌ بِهِ ۚ كَانَ وَعْدُهُ مَفْعُولًا ﴿١٨﴾ إِنَّ هَـٰذِهِ تَذْكِرَ‌ةٌ ۖ فَمَن شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَ‌بِّهِ سَبِيلًا ﴿١٩﴾ إِنَّ رَ‌بَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَىٰ مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ ۚ وَاللَّـهُ يُقَدِّرُ‌ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ‌ ۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۖ فَاقْرَ‌ءُوا مَا تَيَسَّرَ‌ مِنَ الْقُرْ‌آنِ ۚ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْ‌ضَىٰ ۙ وَآخَرُ‌ونَ يَضْرِ‌بُونَ فِي الْأَرْ‌ضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّـهِ ۙ وَآخَرُ‌ونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ ۖ فَاقْرَ‌ءُوا مَا تَيَسَّرَ‌ مِنْهُ ۚ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِ‌ضُوا اللَّـهَ قَرْ‌ضًا حَسَنًا ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ‌ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّـهِ هُوَ خَيْرً‌ا وَأَعْظَمَ أَجْرً‌ا ۚ وَاسْتَغْفِرُ‌وا اللَّـهَ ۖ إِنَّ اللَّـهَ غَفُورٌ‌ رَّ‌حِيمٌ ﴿٢٠﴾

به نام خداوند رحمتگر مهربان

اى جامه به خويشتن فرو پيچيده، (۱) به پا خيز شب را مگر اندكى، (۲) نيمى از شب يا اندكى از آن را بكاه، (۳) يا بر آن [نصف‌] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان. (۴) در حقيقت ما به زودى بر تو گفتارى گرانبار القا مى‌كنيم. (۵) قطعاً برخاستن شب، رنجش بيشتر و گفتار [در آن هنگام‌] راستين‌تر است. (۶) [و] تو را، در روز، آمد و شدى دراز است. (۷) و نام پروردگار خود را ياد كن و تنها به او بپرداز. (۸) [اوست‌] پروردگار خاور و باختر، خدايى جز او نيست، پس او را كارساز خويش اختيار كن. (۹) و بر آنچه مى‌گويند شكيبا باش و از آنان با دورى گزيدنى خوش فاصله بگير. (۱۰) و مرا با تكذيب‌كنندگان توانگر واگذار و اندكى مهلتشان ده. (۱۱) در حقيقت پيش ما زنجيرها و دوزخ، (۱۲) و غذايى گلوگير و عذابى پر درد است. (۱۳) روزى كه زمين و كوهها به لرزه درآيند و كوهها به سان ريگ روان گردند. (۱۴) بى‌گمان، ما به سوى شما فرستاده‌اى كه گواه بر شماست روانه كرديم، همان گونه كه فرستاده‌اى به سوى فرعون فرستاديم. (۱۵) [ولى‌] فرعون به آن فرستاده عصيان ورزيد، پس ما او را به سختى فرو گرفتيم. (۱۶) پس اگر كفر بورزيد، چگونه از روزى كه كودكان را پير مى‌گرداند، پرهيز توانيد كرد؟ (۱۷) آسمان از [بيم‌] آن [روز] در هم شكافد؛ وعده او انجام يافتنى است. (۱۸) قطعاً اين [آيات‌] اندرزى است، تا هر كه بخواهد به سوى پروردگار خود راهى در پيش گيرد. (۱۹) در حقيقت، پروردگارت مى‌داند كه تو و گروهى از كسانى كه با تواند، نزديك به دو سوم از شب يا نصف آن يا يك سوم آن را [به نماز] برمى‌خيزيد، و خداست كه شب و روز را اندازه‌گيرى مى‌كند. [او ]مى‌داند كه [شما] هرگز حساب آن را نداريد، پس بر شما ببخشود، [اينك‌] هر چه از قرآن ميسر مى‌شود بخوانيد. [خدا] مى‌داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عده‌اى‌] ديگر در زمين سفر مى‌كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‌] ديگر در راه خدا پيكار مى‌نمايند. پس هر چه از [قرآن‌] ميسر شد تلاوت كنيد و نماز را برپا داريد و زكات را بپردازيد و وام نيكو به خدا دهيد؛ و هر كار خوبى براى خويش از پيش فرستيد آن را نزد خدا بهتر و با پاداشى بيشتر باز خواهيد يافت. و از خدا طلب آمرزش كنيد كه خدا آمرزنده مهربان است. (۲۰)

همچنین بخوانید:

مهربانترین آیه قرآن کدام است؟
امیدبخش ترین آیه قرآن کدام است؟
 پرخیرترین آیه قرآن
بهترین آیه قرآن چیست؟
محکم ترین آیه در قرآن کدام آیه است؟
عاشقانه ترین آیات قران
شدیدترین آیه قرآن کدام است؟
وسيع ترين آيه قرآن
پیچیده ترین آیه قرآن
 منحصر به فردترین آیه قرآن

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی
از صفحه گردشگری الکوثر فارسی دیدن کنید
صفحه آشپزی غذاهای عربی الکوثر فارسی