تهران- الکوثر: در چهارمحال و بختیاری شور و شوق عید از همان طلوع صبح شروع می‌شود. مردم این شهر قربانی خود را تزئین و آرایش می‌کنند. به چشم گوسفند سرمه می‌کشند و تکه‌ای نبات به دهانش می‌گذارند. قبل از قربانی گوسفند را خوب سیراب می‌کنند و پارچه‌ای سبز بر پشتش می‌بندند. موقع قربانی هم دعای قربانی را می‌خوانند.

همچنین بخوانید:
اعمال شب و روز عید قربان
چرا به روز دهم ذی‌الحجه، عید قربان گفته می‌شود؟

بعد از قربانی کردن گوسفند، گوشت آن را داخل سینی بزرگی می‌گذارند و برای تقسیم کردن می‌برند. یکی از سنت‌های بسیار زیبا در میان اهالی چهارمحال بختیاری کنار گذاشتن کینه‌ها و ناراحتی‌های گذشته به بهانه عید است. مردم بعد از خواندن نماز به دیدن یکدیگر می‌روند و اگر قهر باشند با همدیگر آشتی می‌کنند.

اما در شمال کشور، خراسان شمالی و میان اهالی ترکمن هم عید قربان سرشار از آداب و رسوم خاص و  دیدنی است. علاوه بر قربانی و شرکت در نماز عید، کسانی که از تمکن مالی بهتری برخوردارند گوسفند یا گاو یا شتری را مدت‌ها قبل از عید انتخاب می‌کنند و تا رسیدن عید حسابی به آن می‌رسند و چاقش می‌کنند. بعد در روز عید گوشت آن را بین اقوام و همسایه‌ها تقسیم می‌کنند.

کسانی هم که توانایی قربانی کردن به تنهایی ندارند بیکار نمی‌نشینند. رسم قربانی مشارکتی، در میان ترکمن‌ها از دیرباز وجود داشته است و این سال‌ها هم رونق دارد. خانواده‌ها با مشارکت یکدیگر گوسفند یا گاوی را تهیه می‌کنند و در روز عید قربان گوشت آن را بین خانواده‌ها تقسیم می‌کنند.  در هر صورت رسم قربانی کردن چنان در خراسان شمالی و مردمان ترکمن رایج است که می‌شود گفت در روز عید گوشت قرمز در سفره تمامی خانواده‌ها وجود دارد.

عید قربان در بین مردم ترکمن یک روز نیست. دو روز قبل و دو روز بعد از عید قربان شور و هیجان ادامه دارد. ایامی که قربان بایرامی نامیده می‌شود که از هشتم تا دوازدهم ذی الحجه برگزار می‌شود و یا قربان لق خوانده می‌شود که از دهم تا دوازدهم این ماه است. ترکمن‌ها دو روز مانده به قربان به استقبال آن می‌روند و با پختن نان‌های سنتی به نام چاپاتی برای برگزاری جشن آمادگی می‌گیرند. از دیگر آیین‌های محلی ترکمن‌ها می‌توان به قربان شور اشاره کرد. رسمی که در آن افراد خانواده همه در شب عید حمام می‌کنند و لباس‌های نو می‌پوشند. در حین این مراسم شعرهایی معروف به سنم شور می‌خوانند و اعتقاد دارند تا عید سال دیگر از چشم‌زخم دیگران در امان می‌مانند.

از خراسان شمالی گفتیم، سری هم به خراسان جنوبی بزنیم. در خراسان جنوبی قربانی را با یاد تازه‌گذشته‌ها انجام می‌دهند. شب قبلش به خانه تازه گذشته می‌روند. چراغ‌های خانه‌اش را روشن می‌کنند و اقوام نزدیک هم می‌آیند و برایش فاتحه می‌خوانند. بعد مراسم قربانی را در صبح روز عید در خانه‌اش انجام می‌دهند

کردستان نیز از جمله شهرهایی است که عید قربان در آن شور و حال ویژه‌ای دارد. در بعضی روستاهای کردستان و همچنین در نقاط مختلف شهری آن، خانواده‌ها قربانی خودشان را با مراسمی ویژه به همراه مولودی خوانی و دف‌نوازی برگزار می‌کنند و سایر مردم نیز در این مراسم مشارکت می‌کنند. زیارت اهل قبور و یاد گذشتگان هم از سنت‌های پررنگ در این منطقه است.

اما وقتی صحبت از چهارگوشه ایران می‌شود ممکن نیست آذربایجان را نادیده بگیریم. شب عید قربان بوی پلو از بیشتر خانه‌های آذربایجانی می‌آید. برنج و پلو از جمله غذاهای اصلی مردم آذربایجان در شب‌های عید است. در شهرهای مختلف ناحیه آذربایجان هم رسم قربانی کردن بسیار پررنگ انجام می‌شود و کسانی که به تنهایی نمی‌توانند این کار را انجام دهند با مشارکت چندین خانوار این کار را انجام می‌دهند. بعضی نیز به نیت عید قربان گوشت دام‌هایی که در این روز به این نیت ذبح شده‌اند خریداری می‌کنند و به دست نیازمندان می‌رسانند.

روزهای عید خانه بزرگ‌ترهای اهالی آذربایجان شلوغ و پر رفت و آمد است. از گذشته کوفته غذای ثابت خانواده‌های آذربایجانی در روز عید قربان بوده است و تاکنون کم و بیش این رسم هنوز رایج است.

در شب و روز عید، نوعروس‌ها هم بی‌نصیب نیستند و خانواده داماد عیدی‌ها و هدیه‌های خوبی برایش می‌برند. چیزهایی مثل گوشت قربانی، شیرینی، انواع لباس و .. تا خاطره روز عید را برای نوعروس شیرین‌تر کنند.

هر چند در روزهای عید قربان، با شنیدن نام گوسفند، بیشتر گوشت آن به ذهن‌ها می‌رسد اما این نعمت خدا، سرشار از روزی است و طیف متنوعی از محصولات طبیعی را می‌شود از آن به دست آورد. انواع روغن‌های حیوانی، فرآورده‌های لبنی مثل کشک، صنایع دستی مثل پادری‌ها، لیف، وسایل نمدی و .. چیزهایی هستند که با نمونه‌های آن را با گشتی کوتاه در بازار اجتماعی باسلام از چهارسوی ایران می‌توانید ببینید.

آخرین اخبار جهان و منطقه را در الکوثر فارسی پیگیری کنید
جدیدترین خبرها  را در کانال تلگرامی الکوثرفارسی بخوانید: (کلیک کنید)
اینستاگرام instagram.com/alkawthar.tv
از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید
آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان
صفحه ادعیه و زیارات  الکوثر فارسی