تهران- الکوثر:  در دعای روز سیزدهم ماه مبارک رمضان آمده است: 

بسم الله الرحمن الرحیم

«اللهمّ طَهّرني فيهِ من الدَنَسِ والأقذارِ وصَبّرني فيهِ على كائِناتِ الأقدارِ و وَفِقني فيهِ للتّقى وصُحْبةِ الأبْرارِ بِعَوْنِك يا قُرّةَ عيْنِ المَساكين».

خدايا در اين روز مرا از پليديها و ناپاكيها پاك گردان و در اين روز به آنچه برايم مقدر است صبور دار و مرا در آن به تقوي و هم نشيني با نيكان توفيق ده به حق ياريت اي روشني چشم مستمندان.

شرح دعاي روز سيزدهم رمضان
مرحوم آيت الله مجتهدي در شرح دعاي روز سيزدهم ماه رمضان بر تأثير غذاهاي حلال در استجابت دعا تأكيد كرده و مي‌گويد: «اللَّهُمَّ طَهِّرْنِي فِيهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ»؛ در اين دعا از خدا مي‌خواهيم ما را از كثافات پاك كند. منظور از «كثافات»، چرك گناه و معصيت است. انسان اگر اهل معصيت باشد، بوي بدي به خود مي‌گيرد و اگر مؤمن باشد، خوش‌بو خواهد بود. «اويس قرن» هنگامي كه به ملاقات پيامبر (ص) آمده بود، فضاي خانه رسول‌الله (ص) را معطر كرده بود و فرداي آن روز كه پيامبر (ص) به خانه خويش بازگشت، فرمود: «إِنِّي لَأَجِدُ نَفَسَ الرَّحْمَنِ مِنْ جَانِبِ الْيمَن»، يعني پيامبر (ص) رايحه خوش اويس را استشمام كرده بود.
وي يادآور مي‌شود: هنگامي كه انسان گناه و معصيت پروردگار خويش را انجام مي‌دهد به تحقيق كه آن گناه و معصيت اثر سويي بر ظاهر و باطن آن انسان مي‌گذارد به طوري كه در روايات است كه با انجام هر گناهي لكه سياهي بر قلب انسان مي‌نشيند كه آن لكه سياه با مرور زمان و انجام گناهان بيشتر، افزوده مي‌گردد و باعث سياه شدن دل انسان مي‌شود به طوري كه ديگر حقايق الهي را نمي‌تواند بشنود و به مخالفت با آنان مي‌پردازد.
اين استاد اخلاق تأكيد مي‌كند: پس انسان براي آنكه از آلودگي‌هاي گناهان پاك و طاهر گردد بايد از يگانه پروردگار عالم مدد بجويد و از او بخواهد كه گناهان او را بيامرزد تا از آلودگي‌ها نيز خلاصي يابد چرا كه تنها با آمرزش و غفران الهي است كه انسان از پليدي‌ها و زشتي‌هاي گناه پاك مي‌گردد و خداوند متعال نيز در قرآن به بندگان خود اين‌گونه بشارت مي‌دهد: ”قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ” (زمر، ۵۳) يعني ”بگو از رحمت خداوند نوميد نشويد، به راستي كه خداوند همه گناهان را مي‌بخشد، همانا او آمرزنده و مهربان است. ” پس ما نيز در اين روز از خداوند مي‌خواهيم كه ما را جزو توبه كنندگان واقعي از گناهان قرار داده تا از پليدي‌ها و زشتي‌هاي گناه كه ما را روسياه درگاهش نموده است، پاك گرداند.
برطرف كردن بوي تعفن روح/قرائت قرآن در هنگام سحر زنگار دل را از بين مي‌برد
مرحوم آيت الله مجتهدي در شرح فراز دوم دعاي روز سيزدهم رمضان در مورد راهكار برطرف كردن بوي تعفن روح مي‌گويد: «الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ»؛ مراد از اين عبارت «كثافات و پليدي گناه» است، گناه آدمي را كثيف مي‌كند و دل را زنگار مي‌گيرد. براي اينكه زنگار قلب را از بين ببريم بايد سحرها قرآن بخوانيم. در روايت آمده است كه قلب انسان زنگ مي‌زند، همان‌طوري كه آهن زنگ مي‌زند، پس قلبتان را با استغفار و قرائت قرآن جلا بدهيد. همچنين كمك كردن و دستگيري از يتيمان هم زنگار دل را از بين مي‌برد.

صبر در مقابل امتحان الهي
وي در ادامه مي‌گويد: «وَصَبِّرْنِي فِيهِ عَلَي كَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ»؛ در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه ما را در برابر قضا و قدر خويش راضي كند. بنابراين از خدا درخواست مي‌كنيم كه خدايا مرا بر تقدير خودت صابر قرار بده! مراد از «كَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ»، قضا و قدر حتمي الهي است. هركس در لوح محفوظ قضا و قدري دارد كه نمي‌داند صلاح او در آن امر است. خداوند در قرآن مي‌فرمايد: «و لبنلونكم بشيِ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشران» يعني: "و امتحان مي‌كنيم شما را به وسيله‌اي از ترس و گرسنگي و نقصان و ضرر از اموال و خودتان و ميوه‌هايتان (در باغ‌ها) و بشارت باد بر صابران” كه اين آيه نشان دهنده آن است كه انسان در تمام مراحل زندگي براي رشد و ترقي و ارزيابي عملكردش امتحان مي‌گردد و كساني در اين امتحان پيروز مي‌گردند كه بر تقديرات الهي راضي بوده و بر مشكلات و مصائب صبر نمايند.
اين استاد اخلاق با اشاره به توصيه روايات بر صبر در مصيبتها تأكيد مي‌كند: هنگامي كه مصيبتي بر آنان وارد شد، بگويند: ”انا لله وانا اليه راجعون” يعني همه ما براي خداييم و به سوي او باز مي‌گرديم” كه خداوند نيز در عوض صبر و ايمان آن‌ها در قرآن مي‌فرمايد: ”أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ” (بقره، ۱۵۷) يعني ”آنان گروهي هستند مخصوص به درود و الطاف الهي و رحمت خاص پروردگار و آنان خود هدايت يافتگانند". در اين دنيا هر شخصي به ميزان خود داراي غم و مشكل است. استادم (مرحوم شيخ علي اكبر برهان) مي‌گفت: اگر يك روز گفتي كه من غصه‌اي ندارم، بدان كه اجلت نزديك است! سيد بن طاووس به فرزندش مي‌گويد: پسرم خانه كه مي‌سازي، بگذار گوشه‌اي از آن خرابه باشد تا بدون غصه و دغدغه نماني.

تقوا؛ يكي از فلسفه‌هاي روزه
مرحوم آيت الله مجتهدي در مورد فراز «وَوَفِّقْنِي فِيهِ لِلتُّقَي» مي‌گويد: در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه ما را موفق به تقوي كند. تقوا به معني اين هست كه اگر كسي از اعمال ما با خبر شود، طوري زندگي كرده باشيم كه ناراحت نشويم. ماه مبارك رمضان فرصتي براي تمرين تقوا است. ”ان اكرمكم عندالله اتقكم” يعني ”به درستي كه گرامي‌ترين شما نزد خداوند تقوا پيشه‌ترين شماست” و براي آنكه ما نزد پروردگار خويش داراي اجر و قربي باشيم بايد تقواي الهي را پيشه كنيم كه تقوا يك كلام به مفهوم انجام واجبات و ترك محرمات الهي مي‌باشد كه انسان را به مقام‌هاي والاي دنيوي و اخروي مي‌رساند كه يكي از آن مقامات اين است كه انسان تقوا پيشه و پرهيزگار طبق آيه قرآن نزد پروردگار خويش داراي حرمت مي‌گردد چنانچه خداوند در تمام امور در دنيا و آخرت او را كفايت مي‌كند.

رابطه تقوا و مصاحبت با نيكان
وي در مورد فراز «وَصُحْبَةِ الْأَبْرَارِ» در دعاي روز سيزدهم رمضان يادآور مي‌شود: در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه خدايا ما را با خوبان و ابرار هم‌نشين كند. بايد به اين نكته توجه داشت كه با چه كسي هم‌نشين مي‌شويم چنانچه در شعري داريم: «با بدان كم نشين كه صحبت بد/ گر چه پاكي تو را پليد كند». رابطه تنگاتنگي بين تقوا و مصاحبت با نيكان مي‌باشد چرا كه انسان تقواپيشه هيچ گاه با بدكرداران و كساني كه معصيت پروردگار خويش را انجام مي‌دهند مصاحبت و معاشرت نمي‌كند چراكه خود خداوند نيز در قرآن مي‌فرمايد: «قل لايستوي الخبيث والطيب»: ”بگو كه خبيث و آلوده به كثافات و طاهر و پاكيزه مساوي نمي‌باشند” تنها مصاحبت تقواپيشگان با نيكان و ابرار است چرا كه خود نيز از نيكان و ابرار هستند. زيرا كسي به درجه ابرار و نيكان نرسد مگر اينكه تقواي الهي را پيشه سازد. «بعَوْنِكَ يا قُرَّةَ عَينِ الْمَسَاكِين»؛ خدايا به كمك و ياري خودت اين چهار دعاي من را مستجاب كن، اي كسي كه روشني چشم فقرا هستي.

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید

از صفحه ندای نور الکوثر فارسی هم دیدن کنید