تهران- الکوثر:  آمنه سادات ذبیح پور، خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در یادداشتی می نویسد :  در هتل کوبرگ، یک قلعه تاریخی در شهر وین ساعات و لحظات پایانی یک مارتن نفس گیر در دیپلماسی سپری می‌شود.
ایران یک طرف و ۵+۱ شامل انگلیس، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و آمریکا که در این دوره آمریکا با وزیرخارجه اش حضور داشته در طرف دیگر؛ و بالاخره ۵ سال پیش در چنین روزی بعد از ۲۲ ماه مذاکرات در دولت دهم و ۱۰ سال مذاکره در دولت‌های گذشته ایران با گروه ۱+۵ برنامه جامع اقدام مشترک تصویب می‌شود.
در ایران هم شب خاطره انگیزی شد، البته با بیم و امید به آینده و اینکه یانکی‌ها بر سر عهدی که بستن می‌مانند؟
فردای توافق ساعت ۷ صبح به وقت واشنگتن رئیس جمهور آمریکا کنفرانس خبری برگزار می‌کند.
اوباما پای تریبون آمد و همزمان باابراز خوشحالی از برجام، از برداشتن تحریم‌های ایران صحبت کرد، اما به شرط‌ها و شروطها..
طبق توافق برجام قرار بود، تحریم‌های ایران یکجا برداشته شود، اما اوباما گفت، ابتدا ایران گام هایش را در جهت اعتماد سازی بردارد تا بعدتحریم‌ها لغو شود.
اوباما می‌گوید: ایران باید ابتدا گام‌های کلیدی هسته‌ای را کامل بردارد تا بعد از آن بتواند از کاهش‌های جدید تحریم‌ها بهره‌مند شود. در یک دهه آینده ایران باید به این توافقنامه عمل کند تا تحریم‌ها برداشته شود. در همین حال، ما تحریم‌های خودمان را که در ارتباط با حمایت ایران از تروریسم، برنامه موشکی بالستیک و نقض حقوق بشر وضع شده اند، ادامه می‌دهیم.
ایران گام‌های خود را برداشت، ذخایر اورانیوم بالای ۵ درصد را رقیق کرد، ۹ تن اورانیوم غنی شده را به ۳۰۰ کیلو کاهش داد که تا ۱۰ سال حق تولید بیش از این را نداشت. تعداد سانترفیوژ‌ها را به یک سوم کاهش داد و سانترفیوژ‌های نسل دوم را از بین برد. ایران اورانیوم ۲۰ درصد را به سه وشصت و هفت درصد رساند، راکتور آب سنگین اراک را بیرون آورد و لوله‌های آن را با بتن پر کرد.
سایت هسته‌ای فردو فقط مرکز تحقیقاتی شد و ایران داوطلبانه پذیرفت که بازرسان آژانس هر زمان و در هرمکان هسته‌ای که اراده کنند مجوز حضور داشته باشند و اینگونه شد که ایران تمام تعهدات خود را اجرایی کرد.
حالا نوبت آمریکا بود، وزیر خارجه این کشور جان کری ۵ ماه بعد طی نامه‌ای خطاب به کنگره آمریکا اعلام می‌کند که تا ماه ژانویه یعنی خرداد ۹۵ تحریم‌ها برداشته شود، رسانه‌ها این خبر را پوشش ویژه دادند.
اما زمان زیادی طول نکشید که مشخص شد نه تنها تحریم برداشته نشد، بلکه که تحریم‌های جدیدی اضافه شد.
وزارت خرانه داری آمریکا افراد مرتبط با هواپیمایی ماهان را تحریم کرد.
دادگستری آمریکا هم به بهانه اینکه چند جوان ایرانی موسسه مالی چند شرکت آمریکایی را هک کردند، دسترسی ایران به دلار‌های نفتی را غیر ممکن کرد تا بانک مرکزی نتوانند از درآمد‌های دلاری خود را استفاده کند.
آمریکا، تراکنش مالی اروپا و سایر کشور‌ها را با ایران ممنوع کرد.
در سال ۹۵ شبکه سی ان ان گزارش داد: برخلاف سخنان اوباما که در ژانویه ایراد کرد مردم ایران هنوز شاهد تغییر و تحول چندانی در اوضاع مالی شان نیستند. برای نمونه، ایران روز سه شنبه قراردادی را برای خرید یکصد فروند هواپیمای مسافربری با شرکت هواپیمای سازی بوئینگ امضا کرد. در حالی که جوهر این توافق هنوز خشک نشده، اجرایی شدن آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. زیرا دیگر تحریم‌های آمریکا ضد ایران، این کشور را از استفاده از دلار در معاملات خارجی باز می‌دارد.
ایران نفت می‌فروخت، اما درآمد نفتی را به طور مستقیم دریافت نمی‌کرد.
کری بار‌ها گفته که آمریکا به سهم خود در توافق متعهد است، ولی ما باید این تعهد را در عمل ببینیم و به قول معروف، مشک آن است که ببوید نه آن که عطار بگوید.
۱۰۰ میلیارد دلار دارایی ایران بلوکه شده بود که قرار بود ۴۰ میلیارد از آن طبق برجام به ایران برگردانده شود، اما همچنان دسترسی به اموال بلوکه شده امکان پذیر نبود و فقط یک میلیارد و هفتصد میلیون دلار به دولت ایران پرداخت شد آن هم به دلیل آزادی زندانی آمریکایی.
به دارایی‌های مسدود شده ایران به هر بهانه دست درازی می‌شد مثلا به بهانه بمب گذاری سال ۱۹۸۳ در لبنان.
مجلس سنا نیز قانون محدود شدن رفت وآمد ایرانی‌ها به آمریکا را تصویب کرده بود.
اوباما قبل از برجام گفته بود، اگر می‌توانست تمام پیچ و مهره‌های هسته‌ای ایران را باز می‌کرد و حالا بعد از برجام با باز کردن ۱۴ هزار سانترفیوژ ایران بخشی از آن را باز کرده بود و به تعهداتش نیز عمل نکرده بود.
ایران از اوبامای دموکرات خاطره خوشایندی به یادگار نداشت که ترامپ جمهوری خواه جایش را گرفت.
۳ ماه پس از روی کار آمدنش، ترامپ به طور کامل از برجام خارج شد و تحریم‌هایی که هیچگاه لغو نشده بود را رسما دوباره اجرایی کرد.
در حالی که توافق نامه برجام به تصویب سازمان ملل رسیده بود و جزو قوانین بین المللی محسوب می‌شد، اما آمریکا یک طرفه از برجام خارج شد تا ثابت کند، به هیچ توافق بین المللی متعهد نیست.
حالا ایران چشم انتظار اروپاست تا طبق مفاد برجام آن‌ها به تعهداتشان عمل کنند. سه کشور اروپایی یعنی آلمان انگلیس و فرانسه پس از خروج امریکا از برجام در کنفرانس‌های خبری متعدد از ایران می‌خواستند همچنان به برجام متعهد باشد.
اما خود اروپایی‌ها ۱۱ تعهدی که بعد از خروج آمریکا از برجام وعده دادند را اجرایی نکردند. اروپایی‌ها پس از فشار ایران یک کانال مالی به نام اینستکس راه اندازی کردند، اما از این کانال هم پولی ردوبدل نشد.
باز هم ایران به تعهداتش عمل کرد و بازهم بازرسان ۱۵ بار گزارش دادند که بعد از گذشت ۲ سال ایران به تمام تعهدات برجامی خود پایبند بوده، اما در مقابل اروپا از برجام موشکی سخن به میان آورد.
بعد از خروج آمریکا از برجام تا همین امروز هیچ کدام از سه کشور اروپایی تعهداتش را عملی نکردند.
ایران نیز در واکنش به بدعهدی اروپایی‌ها در چارچوب بند ۲۶ و ۲۷ برجام و بدون نقض برجام ۵ گام در کاهش تعهدات خود برداشت.
حالا اروپا ایران را با مکانیسم ماشه تهدید می‌کند.
در آخرین اقدام اروپایی‌ها قطعنامه‌ای به پیشنهاد این سه کشور و با خواسته نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در شورای حکام آژانس بین المللی تصویب شد که به معنی باز شدن پرونده‌ای بنام pmd است و در واقع بازگشت به قبل از سال ۹۴ است.
مذاکرات نیویورک، مذاکرات ژنو ۴، ۵ و ۶ مذاکرات لوزان سوئیس و مذاکرات نهایی وین، ۲۲ ماه مذاکره فشرده، رودرو و مستقیم ایران با آمریکایی‌ها از سال ۹۴ و در ادامه عدم تعهد اروپایی‌ها نشان داد که تاریخ تجربه‌ها را برای درس گرفتن ثبت کرده.
آمریکا با عمل نکردن به تعهدات و خروج از یک توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل نشان داد که هیچ قاعده و قانون بین‌المللی نمی‌تواند ضمانتی برای جلوگیری از نقض عهد آمریکا محسوب شود و اروپا هم یادآوری کرد که همیشه دنباله رو آمریکا بوده تا به دنبال منافع ایران؛ و این نیز تجربه جدید ایران از چندین سال مذاکره با آمریکا بود که در تاریخ ثبت شد. تجربه‌ای گرانبها باید چراغ راه آینده شود تا مسیر دوباره تکرار نشود.