تهران- الکوثر:  نهج البلاغه در هر جهت کتاب عجیبی است، توحیدش، موعظه اش، دعا وعبادتش عجیب است، تحلیل تاریخ زمان خودش هم عجیب است. نهج البلاغه چندین دنیا دارد: دنیای زهد و تقوا، دنیای عبادت و عرفان، دنیای حکمت و فلسفه ، دنیای پند و موعظه، دنیای ملاحم و مغیبات ، دنیای سیاست و مسئولیت های اجتماعی، دنیای حماسه و شجاعت.

از طرفی نهج البلاغه در دیار خودش، در میان شیعیان علی، درحوزه های علمیه شیعه غریب و تنها است. همچنان که خود علی (ع ) غریب و تنها است. بدیهی است که اگر اکثر محتویات کتابی و یا اندیشه ها و احساسات و عواطف شخصی با دنیای روحی مردمی سازگار نباشد، این کتاب و یا آن شخص عملاً تنها و بیگانه می ماند هر چند نامشان با هزاران تجلیل و تعظیم برده شود.(1)

نهج البلاغه بیماری های روحی انسان را شفا می بخشد و دارویی برای مرض هایی سهمگین چون حسد، نفاق، کبر، کجروی و غیره می باشد. تشنگان را سیراب می کند چرا که به سرچشمه حیات وصل است، سرچشمه ای که هرگز خشک نمی شود و کشتزار تشنه و تفتیده دل ها را سیراب می سازد و از مزرعه سبز انسانیت برای همیشه نگهداری می کند. موج معنویش تار دل ها را به نوا وا می دارد و جان ها را گرم می کند، اندیشه ها را بر می انگیزد و به روح، نشاط و شادابی و امید می بخشد و گاه چنان می لرزاند که بندبند وجود انسان را به لرزش وا می دارد و حیات و روشنگری پدید می آورد. زندگی و عشق می آفریند، نغمه ایی ماورایی و بهشتی است.

پیامبر اکرم در مورد حضرت علی علیه السلام فرموده اند:"علی مع القرآن و القرآن مع علی لن یفترقا حتی یردا علیّ الحوض.(2) علی با قرآن، و قرآن با علی است. این دو هرگز از یکدیگر جدا نشوند تا در سر حوض کوثر بر من وارد شوند.

 متن برخی آیات قرآنی و سخنان آن حضرت :

معاد
... انا لله و انّا الیه راجعون...( بقره/156) ما از آن خدا هستیم و به او باز می گردیم.
و سمع رجلاً یقول : انا لله و انا الیه راجعون، فقال علیه السلام: اَن قولنا:" انالله، اقرار علی انفسنا بالملک، و قولنا:" و انا الیه راجعون، اقرارعلی انفسنا بالهُلکِ. "(3)
امام علیه السلام شنید که مردی می گوید" انالله و انا الیه راجعون" فرمود: وقتی که می گوییم" ما از آن خداییم" به فرمانروایی و پادشاهی او اعتراف کرده ایم و چون می گوییم " به سوی او باز می گردیم، به هلاکت و از میان رفتن خود اعتراف می کنیم.

فلسفه حج
... و الله علی الناس حج البیت من أستطاع الیه سبیلا و من کفر فان الله غنی عن العالمین. ( آل عمران /97)
... برای خدا حج آن خانه بر کسانی که قدرت رفتن به آن را داشته باشند واجب است. و هر که راه کفر پیش گیرد، بداند که خدا از جهانیان بی نیاز است.

امام علیه السلام با توجه به آیه فوق فلسفه حج را این گونه بیان می فرماید :

و فرض علیکم حج بیته الحرام الذی جعله قبله للانام... فرض حجه و أوجب حقه و کتب علیکم و فادته فقال سبحانه:" ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلاً و من کفر فان الله غنی عن العالمین."(4)

خداوند حج خانه خود را بر شما واجب گردانید و خانه خود را قبله گاه مردم ساخت، مردم با شوق تمام، آنسان که ستوران به آبشخور روی نهند و کبوتران به آشیانه پناه برند، بدان درآیند. خدای سبحان حج را مقرر فرمود تا مردم در برابرعظمت او فروتنی نشان دهند و به عزت و جبروت او اعتراف کنند. و از میان بندگان خود کسانی را برگزید تا صلای دعوت او شنیدند و اجابت کردند وسخن حق تصدیق نمودند و در آنجا پای نهادند که پیامبرانش نهاده بودند و به آن فرشتگان همانند شدند که گرد عرشش طواف می کنند و  در این سودا که سرمایه شان عبادت اوست، سود فراوان حاصل کردند و تا به میعاد آمرزش او دست یابند بر یکدیگر پیشی جستند. خداوند، سبحانه و تعالی حج را نشانه و علامت اسلام قرار داد و کعبه را پناهگاه پناهندگان و حج را فریضتی واجب قرار داد و حقش را واجب گردانید و حج را بر شما مقرر فرمود وگفت: " برای خدا حج آن خانه بر کسانی که قدرت رفتن به آن داشته با شند واجب است وهر که راه کفر پیش گیرد بداند که خدا از جهانیان بی نیاز است ."

صفت نیکوکاران
...والله یحب المحسنین .( آل عمران/134)
وقال علیه السلام :لایزهدنک فی المعروف من لایشکره لک، فقد یشکرک علیه من لا یستمتع بشئ منه وقد تدرک من شکرالشاکر اکثر مما اضاع الکافر، "والله یحب المحسنین ."(5)
در این جملات در واقع حضرت علی علیه السلام به ذکر برخی از خصوصیات نیکوکاران می پردازد که فرمود: تو را از نیکوکاری دلسرد نکند کسی که نیکوکاریت را سپاس نمی گوید. گاه کسی تو راسپاس گوید که از نعمت تو بهره مند نشده است و تو از سپاس گفتن دیگران بیش از آنکه ناسپاسان تباه کرده اند به دست خواهی آورد وخدا نیکوکاران را دوست می دارد.

پی نوشت ها:

1- سیری در نهج البلاغه، مرتضی مطهری، صص نه، دوازده/ سیری در سیره ائمه اطهار، ص 39.
2- مستدرک، حاکم نیشابوری، ج 3، ص 124.
3- نهج البلاغه، ترجمه دکتر سید جعفر شهیدی، کلمات قصار 99.
4- خطبه یکم، ص 7.
5- کلمات قصار، 204.

از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید

برای دسترسی به اخبار حج عمره و تمتع 1397 اینجا کلیک کنید

آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان

برای عضویت در کانال سروش الکوثرفارسی کلیک کنید