تهران- الکوثر:  دکتر «شفیق ناظم الغبرا»، تحلیلگر کویتی و استاد علوم سیاسی در دانشگاه دولتی پایتخت این کشور، در یادداشتی تحت عنوان « ابعاد و افق‌های تحریم‌های آمریکا علیه ایران» که روی پایگاه اینترنتی روزنامه فرا منطقه‌ای «القدس العربی» قرار گرفته، آورده است: تحریم جدید ایالات متحده علیه ایران در این هفته آغاز شد، یعنی دولت ترامپ تصمیم به حرکت در مسیری خطرناک علیه یک کشور اسلامی دیگر گرفت که این تحریم‌ها نتیجه خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای ایران است.

ایران در سال 2015 پس از مذاکرات جدی با چین، روسیه، آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس به توافقی رسید که هدف از آن  جلوگیری از توسعه توانمندی‌های هسته‌ای نظامی نام داشت.

این گزارش افزود، اما روشن است که انگیزه ترامپ برای خروج از معاهده هسته‌ای ایران، رفتار ایران در سوریه، عراق و یمن نبود، بلکه در سیاست ایران نسبت به اسرائیل بوده است، که شامل ساخت موشک‌های دوربرد با حضور واقعی نیروهای نظامی ایران در نزدیکی مرز سوریه می‌شود.

هیچ توافق حداقلی در دنیا با تحریم‌های آمریکا وجود ندارد

تحلیلگر کویتی در ادامه نوشت؛ این بار هیچ توافق حداقلی در مورد تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران وجود ندارد، بنابراین ایالات متحده با سیاست‌های فعلی خود در قبال ایران با چالش‌های متعددی مواجه است، اروپا مخالف تحریم ایران است و رفتار آمریکا را برای صلح جهانی زیان آور می‌داند.

رفتار ترامپ در ازای کشورهایی، از جمله کانادا، مکزیک، چین و اروپا به امنیت، تجارت و ثبات جهانی آسیب می‌رساند، کما اینکه  مخالفت روسیه، چین و ترکیه  با تحریم علیه ایران . موفقیت تحریم‌ها را که مستلزم اجماع بین المللی است، از ابتدا ضعیف کرده است.

الغبرا میگوید؛ می‌توان گفت که اروپا تحت فشار زیادی قرار دارد از یک طرف،  شرکت‌های بزرگ اروپایی دارای منافعی در ایالات متحده و همچنین در ایران است، اما در عین حال از سیاست‌های ایالات متحده هم ناراضی هستند.

اروپا با اکراه منافع آمریکایی خود را ترجیح می‌دهد از همین رو تسلیم فشارهای آمریکا می‌شود اما خروج اروپا از ایران دروازه را به روی غول چینی خواهد گشود که جای شرکت‌های آمریکایی و اروپایی را خواهد گرفت.

بنابراین سیاست ترامپ به نفع شرکت‌های چینی تمام شد که خوشحال خواهند شد جای خالی آمریکا و اروپا را در ایران پر کنند.

در ادامه این گزارش آمده؛ تحریم‌های اعمال شده علیه ایران از 7 اوت سال 2018 شامل مواد، مبادلات تجاری و مالی خواهد بود، اما تحریم‌های سنگین در ماه نوامبر آغاز خواهد شد، زیرا جلوگیری از صادرات نفت را شامل می‌شود.

اما کشورهایی مانند چین، هند و شاید ترکیه نفت ایران را خریداری می‌کنند و اکثر آنها با تحریم‌های آمریکا در تمامی زمینه‌ها موافقت نخواهند کرد، مبادلات پولی با ارزهای چینی و ایرانی و ارزهایی که در معرض مخالفت آمریکا قرار نگرفته است، در معاملات مالی جدید شایع است.

ایران متخصص در مقابله با تحریم‌هاست

براساس این گزارش، دولت ایالات متحده  یک عامل را در نظر نگرفته است، اینکه ایران متخصص در برخورد با تحریم‌ها و فرار از آنهاست و به دلیل نفوذی که در عراق، سوریه، لبنان، یمن و سایر مناطق دارد موفق به مدیریت روند فرار از تحریم‌ها می‌شود و روابط دائمی آن با کشورهای خاورمیانه، جهان و برخی از کشورهای خلیج، راهی برای فرار از تحریم‌ها، از جمله قاچاق و بازار سیاه، باز می‌کند.

در گذشته تحریم‌ها علیه ایران مفید بوده زیرا در سایه تحریم‌های سابق توانست پروژه هسته‌ای، اقتصاد  و بسیاری از صنایع خود را بسازد، اصولا تحریم‌ها در تاریخ معاصر سیاست را تغییر نداده است بلکه تحریم‌‍ها برای ایالات متحده مضر است که اعتبار بین المللی آن بیشتر از دست خواهد رفت.

در سال 2015 گمان بر این بود که رفع تحریم‌های ایران از نگرانی‌های این کشور و روند ارتقای صنایع نظامی آن خواهد کاست و از نفوذ روز افزون آن در منطقه و جهان کم می‌کند، چیزی که اتفاق نیفتاد.

دلیلش این است که بحران اعتماد بین ایران و ایالات متحده و همچنین بحران اعتماد  با اسرائیل عمقی به اندازه انقلاب ایران در برابر شاه و موضع ایران در برابر ایالات متحده و مداخله آن در امور ایران دارد.

تقویت توانمندی دفاعی، حق ایران است

این تحلیلگر کویتی در ادامه گزارش خود در القدس العربی مینویسد؛ پایگاه‌های ایالات متحده در منطقه عربی و اقدام آمریکا در تغییر رژیم عراق باعث شده است تهران این ضرورت را احساس کند که باید برای مقابله با هر گونه عملیات نظامی بزرگ توسط ایالات متحده به منظور تغییر رژیم ایران آماده باشد؛ از همین رو رفع تحریم‌های ایران از زمان امضای توافق هسته ای در سال 2015 از افزایش نفوذ ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان کم نکرد.

می توان گفت که ایران از دیرباز با مشکلات اقتصادی روبروست، در سال 2009 تظاهرات و اعتراضاتی در ایران شکل گرفت به دنبال آن حسن روحانی رئیس جمهور شد؛ تظاهرات و اعتراضات در ایران ادامه دارد، این طبیعی است اما هرگز به تغیر نظام منجر نمی‌‍شود و آن را سرنگون نمی‌کند و جغرافیای سیاسی ایران هرگز عوض نخواهد شد.

ایران با ایجاد فرصت‌ها و اصلاحات در ضمن تمرکز بر مناقشه با آمریکا با اعتراضات برخورد می‌کند و باید هوشیار بود که تحریم‌ها ملت ایران را در پشت دولت و نظام آن متحد خواهد کرد و این امر، موج اعتراضاتی را که با هدف تلاش برای تغییر رژیم به راه انداخته شده تضعیف می‌کند.

تحریم‌ها علیه ایران که از سوی اسرائیل پشتیبانی می‌شود و بنای آن را تیم تندروهای ترامپ مانند جان بولتون، نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل که گرایش‌های صهیونیستی آشکاری دارد و پمپئو، وزیر خارجه  و رئیس سابق سیا، ریخته است،با واکنش‌های بیشتر در دنیا روبرو خواهد شد و تشدید تنش‌های آمریکا با ایران ملت ایران را متحد‌تر و در برابر مشکلات مقاوم‌تر خواهد کرد.

ایران می‌تواند با بازگشت به برنامه هسته‌ای و غنی سازی خود، در مسیر دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای باشد، اما هرگز چنین کاری را نخواهد کرد بلکه به توافق پایبند خواهد بود بخصوص اگر بتواند چین، ترکیه، اروپا و دیگر کشورها را از تحریم‌های ایالات متحده نجات دهد.

به نظر می‌رسد که ترامپ چاه برای خودش کنده است و شاید ایران باید دو سال صبر کند تا ببیند کار با ترامپ و آمریکا در انتخابات سال 2020 به کجا می‌رسد.

فشار بر ایران می‌تواند منجر به جرقه نظامی و درگیری غیرمترقبه شود و ترامپ احتمالا خود را در چیزی که نمی خواست، درگیر خواهد کرد به گونه‌ای که نبرد نظامی به وبالی بر گردن ایالات متحده تبدیل  می‌شود، موضوعی که در عراق و افغانستان هم شکست خورده است.

اگر این اتفاق رخ دهد، می‌تواند به پایان ریاست جمهوری ترامپ هم منجر شود، همان گونه که تجاوز سه گانه سال 1956 به مصر،به حیات سیاسی «آنتونی ایدن» نخست وزیر انگلیس پایان داد.

از همین رو ما معتقدیم بعید است در مرحله کنونی شاهد رویارویی نظامی باشیم، آمریکا امروز در وضعیت متزلزلی قرار دارد و مجبور است با کشورهایی که سیاستی مستقل از آن دارند برخورد کند و این امر منجر به انزوای آمریکا می‌شود.

صرف نظر از دیدگاه دیگران درباره آنچه روی داده است، منطقه خلیج فارس  باید عاری از جنگ  و درگیری باشد همان گونه که باید صلح در این منطقه مصون بماند، بخصوص که جنگ‌ها تار و پود بافت اجتماعی، ملی و دینی منطقه را از بین می‌برد.

منطقه، جنگ اول خلیج فارس بین عراق وایران را تجربه کرده است به دنبال آن جنگ عراق و کویت در سال 1990 و سپس حمله آمریکا به عراق در سال 2003 همه این جنگ ها ویرانگر بوده و عامل بخش اعظم مشکلاتی است که امروز جهان عرب با آن به سر می‌برد.

ضرورت تشکیل موازنه های جدید قدرت

نویسینده در پایان با اشاره به ضرورت تشکیل موازنه های جدید قدرت در منطقه اضافه کرد؛ باید موازنه‌های قدرت جدیدی شکل بگیرد که جلوی توان آمریکا برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران را بگیرد، منطقه خلیج فارس نباید عرصه جولان آمریکا باشد، آن هم از طریق ایجاد روابط امنیتی با ترکیه ، ناتو، اروپا و چین و همزمان باید از قرار گرفتن ایران در انزوای اقتصادی و سیاسی جلوگیری کرد.

به رغم اختلافاتی که با ایران در پرونده سوریه، عراق و یمن وجود دارد، نباید ایران را محاصره کرد، اما باید جلوی ترامپ را گرفت، از همین رو کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس باید به گفت‌وگوی صادقانه و سازنده با ایران روی آورده و کانال‌های گفت‌وگو و رابطه با ایران را بگشایند.

در این میان کشور عمان می‌تواند میانجیگری کند، همان گونه که در توافق هسته‌ای ایران در سال 2015 هم نقش داشت، البته کویت هم می‌تواند این کار را انجام دهد و شیخ صباح الاحمد، امیر کویت هم همواره نقش مسالمت آمیز و سیاسی بی طرفانه‌ای در بحران‌های منطقه ایفا کرده است.

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید

برای عضویت در کانال سروش الکوثرفارسی کلیک کنید