تهران- الکوثر: خداوند هیچ دعای صادقانه‌ای نیست که آن را مستجاب نکند. ولی استجابت خدا لزوما همانی نیست که ما می‌خواهیم، چرا که او بهتر از ما مصلحت ما را تشخیص می‌دهد و دلسوزی او مانع از این است که چیزی را به ما بدهد که جایگزین‌های بهتری برای آن وجود دارد. در این صورت حتما خداوند آنی را مقدر می‌کند که بهترین گزینه خیر برای ما است.

یکی از تعالیم اساسی انبیا خدا این است که "الخیر فی ما وقع" یعنی آن چه خداوند برای ما مقدر می‌کند، بهترین گزینه ممکن برای سعادت ما است. البته ما باید در حد معقول و مشروع تلاش کنیم و دعا هم یکی از تلاش‌های مشروع و توصیه شده به ما است و می‌تواند شرایط را برای تقدیر‌های بهتر خداوند مساعد کند. ما با دعا و عمل صالح ظرفیت خود را برای تقدیر‌های بهتر الهی بیشتر و بیشتر می‌کنیم. بعد از عمل صالح و دعا وتوسل، ما باید نتیجه را به خدا وابسپاریم و بدانیم اگر تقصیری متوجه ما نیست خداوند متکفل بهترین‌ها برای ما است. شما که بحمدالله اهلخدا و تدین هستید، بدانید آن چه هست خیر شما است. همیشه دعا کنید و از دعا کردن مأیوس و خسته نشوید. خود خداوند ما را امر به دعا کرده است.

گاهی دعایی که ما می‌کنیم به مصلحت ما نیست، و یا لااقل زمان ایده آلش آنی نیست که ما گمان می‌کنیم. خداوند چنین دعایی را اجابت نمی‌کند؛ همانطور که مهربانی هیچ پدری به او اجازه نمی‌دهد به حاجت غیر سالم و غیر مفید فرزندش توجه کند. در چنین مواردی خداوند دعای ما را تبدیل به احسن می‌کند و برای ما مقدر می‌سازد؛ حال در دنیا و یا در آخرت.

در بعضی روایات هست که خداوند همه دعا‌های اهل ایمان و تقوا را اجابت می‌کند، ولی اجابت او در مواقعی برآورده کردن همان حاجت است، و در مواقعی تبدیل به احسن آن.

نکته‌ای که حائز اهمیت است آن است که ما اگر به گذشته زندگی خود نگاهی بیندازیم می‌بینیم که چه بسیار از دعا‌های ما بدون آن که خودمان متوجه شده باشیم در وقت مناسبش تحقق یافته است. این همان اجابت الهی برای دعا‌های ما است که ما گاه از آن غافلیم.

ما در مورد استجابت دعاهایمان گاه به دنبال این می‌گردیم که آن را معجزه وار ببینیم، و اگر علل و اسباب عادی را در کنار مطلوب خود ببینیم گمان می‌کنیم که ـ. معاذ الله ـ. دست خدا در کار نبوده، و اگر هم دعا نمی‌کردیم همین اتفاق می‌افتاده است. این در در حالی است که خداوند که وعده استجابت دعا داده آن را از طریق علل و اسباب آن تحقق می‌دهد؛ اسباب و عللی که ما در بسیاری مواقع آن را می‌بینیم و درک می‌کنیم و گاه نمی‌بینیم و نمی‌شناسیم. در حدیث است که «أبی الله أن یجری الأمور إلا بأسبابها» یعنی خداوند ابا دارد که اراده خود را جز با اسباب آن اعمال و جاری کند.

توضیح این که از آنجا که خداوند از دعا‌های ما پیشاپیش مطلع است، از قبل آنچه از اسباب برای استجابت دعای ما لازم است فراهم می‌کند؛ اسبابی که همانطور که گفتیم، گاه آن را می‌شناسیم و گاه نمی‌شناسیم؛ و البته این در خصوص مواردی است که خداوند تصمیم به اجابت دعا دارد؛ لذا در استجابت دعا‌ها گاه اصلا امری غیر عادی‌ای نمی‌بینیم، و به اشتباه گمان می‌کنیم این دعای ما نبوده که در این اتفاقات اثر داشته است.

البته گاهی هم مشکل در خود ما است. بسیاری از ما دعا می‌کنیم، ولی شرائط استجابت دعا را بجا نمی‌آوریم، یا اصلا مستحق اجابت الهی نیستیم.

امام علی (ع) فرموده اند: "الداعی بلاعمل کالرامی بلاوتر" یعنی دعا کننده بدون عمل متناسب با آن دعا مثل تیزانداز بدون کمان است. (حکمت‌های نهج البلاغه)

ما گاه بیجا گمان می‌کنیم که مستحق اجابت دعاییم. اگر به اطراف خودمان نگاه کنیم می‌بینیم که چقدر گناه می‌شود، هم گناهانی که عاقبت فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد و هم گناهانی که جامعه‌ای را فاسد می‌کند و‌تر و خشک را با هم می‌سوزاند.

گناه مانع استجابت دعا‌ها است؛ همانطور که در روایات هست که اگر مردم اهل تقوا و ورع بودند از زمین و زمان برکت بر آن‌ها نازل می‌شد.

با این وجود نباید گمان کرد که دعای ما بی اثر است. نفس ارتباط ما با خدا از طریق تضرع و دعا خود مطلوب است و موجب کمال ما.

اعمالی که مانع استجابت دعا می‌شوند عبارتند از:

۱. گناه
۲. استفاده از مال حرام
۳. ستم کردن به مردم و کمک کردن به ستم‌کاران
۴. نافرمانی از پدر و مادر و آزردن آن‌ها
۵. بریدن از خویشاوندان
۶. ترک امر به معروف و نهی از منکر
۷. سبک شمردن نماز

از صفحات دین و زندگی و ندای نور الکوثر فارسی دیدن کنید

آموزش سوره های قرآن ویژه کودکان

برای عضویت در کانال سروش الکوثرفارسی کلیک کنید