تهران- الکوثر:  ندا بهبودی کارشناس مسائل سیاسی می نویسد : با رفتارشناسی سیاست های امارات در منطقه این سوال مطرح می شود که ابوظبی به دنبال چیست، چرا مترصد هر فرصتی است تا دست به اشغال بزند و سرزمین های دیگر را تصاحب کند.
امارات در سال 1971 میلادی از اتحاد هفت شیخ نشین حاشیه خلیج فارس تشکیل شد. مساحت این کشور 47 ساله برابر 83.600 کیلومتر مربع است و یکی از بزرگترین ذخایر نفتی دنیا را در اختیار دارد. امارات از جنوب با عربستان، از شرق با عمان و از شمال با خلیج فارس مرتبط است. 
این کشور کوچک که کمتر از 10 میلیون نفر جمعیت دارد، توانسته در مدت زمان اندکی مسیر پر فراز و نشیب رشد اقتصادی را بپیماید و خود را به یکی از قطب های سرمایه گذاری امن در دنیا تبدیل کند. 
دبی، لوکس ترین شهر امارات به سبب امنیت و توسعه ای که حاصل کرده، سرمایه گذاران خرد و کلان را از سراسر نقاط جهان به سمت خود جذب کرده است. از این جهت، به یک مرکز گردشگری و تجاری بزرگ تبدیل شده است. 
قدرت سیاسی در ابوظبی که 80 درصد منابع نفتی و مالی امارات در آن قرار دارد، متمرکز است. 

 ابوظبی به بلوغ سیاسی نرسیده است
امارات که تا حدی به بلوغ اقتصادی رسیده و جایگاه خود را در دنیا و در میان سرمایه گذاران خارجی یافته، از نبود بلوغ سیاسی و در نتیجه این ضعف، از رفتارهای ناپخته ای رنج می برد.
البته امارات عمری کمتر از نیم قرن دارد و نمی توان از ساختارهای سیاسی آن با توجه به ضعف پیشینه تاریخی، انتظار پختگی کامل داشت.
شاید به دلیل همین نداشتن عمق استراتژیک تاریخی و جغرافیایی است که امارات تلاش می کند هر ازگاهی به سرزمین های دیگران دست اندازی کند. 
نمونه جدید این دست اندازی، جزیره سقطری در یمن است. 

 سقطری، محل دست اندازی جدید اماراتی ها
امارات از زبان وزیر خارجه خود تلاش کرده چنین نشان دهد که پیوند امارات با جزیره سقطری، ریشه در تاریخ دارد.
'انور قرقاش' وزیر مشاور در امور خارجه امارات در صفحه توییتر خود ادعا کرد: ما پیوندهای تاریخی و خویشاوندی با سقطری و اهالی آن داریم و در زمان سختی و درد و رنج یمنی‌ های (ساکن این جزیره)، از اهالی آن و وضع معیشتی و آموزش آنها حمایت می ‌کنیم.
امارات 14 اردیبهشت ماه با 100 نظامی و تانک و تجهیزات نظامی به طور ناگهانی وارد جزیره سقطری شد و با اشغال بندر و فرودگاه آن، نیروهای 'عبد ربه منصورهادی' رئیس جمهوری مستعفی یمن را از آن اخراج کرد.
'تاج السر عثمان' اندیشمند سودانی در صفحه توییتر خود با تمسخر ادعای قرقاش درخصوص داشتن مناسبات تاریخی امارات با سقطری، نوشت: در کتاب های تاریخی درباره این موضوع جست و جو کردم تا مدرکی درباره اماراتی بودن سقطری پیدا کنم، اما واژه ای به نام امارات پیدا نکردم.
در همین راستا، 'ناصر الخضر' نویسنده یمنی نیز در مقاله ای در 'یمن ویس' نوشت: هیچ منطقه راهبردی در یمن نبوده، مگر اینکه امارات دستی بر آن انداخته است. ابوظبی که شیفته اشغال یمن است، اصلا تاریخ نخوانده است.

وی خطاب به اماراتی ها افزود: شما تازه به دوران رسیده ها چه کسانی هستید. ارتباط تان با سقطری چیست. طرف مذاکره شما کیست. چه کسی به شما اجازه حضور در این منطقه را داده است. کسانی که تاریخ نخوانده اند، از مالکیت اصلی ابوظبی بی اطلاع هستند، اما بهتر است بدانید که به لحاظ تاریخی این منطقه امتداد 'ربع الخالی' و متعلق به یمن است.
این نویسنده یمنی افزود: امارات خود را حفظ کنید، به فکر مردم خود باشید، خود را از مهلکه دور نگه دارید که جنون ولع و نابودی یمن در نهایت به ویرانی کشور خودتان منتهی می شود. روزی فرا می رسد که مردم یمن نه تنها برای آزادی کشورشان به پا می خیزند، بلکه برای پس گرفتن ابوظبی که به لحاظ تاریخی متعلق به یمن است، نیز وارد عمل می شوند.

 در جستجوی هویت تاریخی 
روزنامه آلمانی 'فیلت' در مطلبی نوشت: امارات کشوری بدون تاریخ است. سکنه اصلی آن از 12درصد کل جمعیت این کشور فراتر نمی رود. سایر جمعیت آن، از کشورهای جنوب آسیا و اروپا هستند. امارات نه تنها نیروی کار خارجی وارد می کند، بلکه آثار فرهنگی و نمایشگاه های آن نیز وارداتی هستند که گردشگران جهان را به سمت خود جلب می کند.
این روزنامه افزود: حکام امارات به دلیل بی بهره بودن از آثار تاریخی، به خریدن آثار فرهنگی خارجی روی آورده اند و به تقلید از فرانسه، موزه 'لوور' را در نوامبر (آبان/ آذر) 2017 در ابوظبی راه اندازی کردند. این موزه مشهورترین تابلوی نقاشی جهان تحت عنوان 'ناجی جهان' یا 'سالواتور موندی' اثر 'لئوناردو داوینچی'، مجسه های قدیمی و نسخ خطی کهن بسیاری را در خود جای داده است. امارات در ازای پرداخت 400 میلیون یورو توانست نام لوور را برای موزه خود خریداری کند.

 امارات با وعده سرمایه گذاری در سقطری، از این منطقه خارج شد
اگرچه اماراتی ها به تازگی و طی توافقی با عربستان، نیروهای خود را از سقطری خارج کردند، اما در داد و ستدهایی با ریاض که طرح بازسازی سقطری را مطرح کرده است، سهم اقتصادی شان با به دست گرفتن پروژه های سرمایه گذاری در این منطقه محفوظ است.
در واقع با حربه بازسازی سقطری، سعودی ها هم این بار توانستند این شریک گریز پای خود را افسار بزنند و برای خواباندن تنش ها و اختلاف های به وجود آمده که به نفع ائتلاف عربی نیست، با وعده های اقتصادی و سرمایه گذاری در یمن، تا حدی امارات را با خود همراه کنند. از همین رو مقامات سعودی گفتند که بازسازی یمن، از سقطری آغاز می شود.
خبرگزاری 'الشرق الاوسط' به نقل از 'محمد آل جابر' سفیر سابق عربستان در یمن نوشت: طرح بازسازی و آبادانی یمن از جزیره سقطری آغاز می شود که شامل بخش های خدماتی و زیرساخت های حیاتی می شود.
شبکه خبری 'الاخباریه' سعودی نیز چند هفته پیش در همین راستا اعلام کرد: یک کمیته از عربستان به همراه چند مسئول یمنی وارد استان 'ارخبیل' شدند و طی توافقی میان اماراتی ها، عربستانی ها و دولت مستعفی یمن، نیروهای اماراتی سقطری را ترک و نیروهای سعودی جایگزین آن ها شدند.
همچنین الاخباریه ادعا کرد: نیروهای عربستانی برای آموزش نظامی نیروهای یمنی در سقطری استقرار یافتند و طبق توافق یاد شده، بازسازی زیرساخت های حیاتی و خدماتی در شهرستان ها و جزایر سقطری، با حمایت عربستان به دست اماراتی ها انجام خواهد شد.
اما نباید غافل بود که برنامه های راهبردی امارات برای توسعه سرزمین خود چه در یمن و چه در سایر کشورها بار دیگر ابوظبی را در برابر ریاض قرار خواهد داد و چه بسا امارات که این بار در برابر خواسته سعودی برای خروجش از سقطری تمکین کرده، دیگر گوشی برای شنیدن نصایح سعودی ها نداشته باشد.

 تلاش ابوظبی برای حاکمیت بر بنادر سومالی 
امارات علاوه بر خاورمیانه، به دنبال بسط نفوذش در کشورهای آفریقایی نیز هست و حضور اقتصادی، سیاسی و نظامی پر رنگی طی سال های اخیر در شاخ آفریقا داشته است.
در همین رابطه، سایت یمنی 'بوابتی' نوشت: امارات طی سال های اخیر با توافقنامه های نظامی و تجاری که با کشورهای سومالی، جیبوتی و اریتره امضا کرده، دستاوردهای بزرگی در شاخ آفریقا به دست آورده است.
سومالی و امارات در سال 2014 یک توافقنامه نظامی امضا کردند که به ابوظبی اجازه می داد، پایگاه های نظامی در سومالی تاسیس کند و به نظامیان این کشور آموزش دهد.
در 5 سال گذشته نیز امارات میلیاردها دلار برای افزایش نفوذ نظامی و اقتصادی در شاخ آفریقا هزینه کرده و سومالی یکی از این مناطق است. 
اما، حضور اماراتی ها در شاخ آفریقا خالی از دست اندازی به سرزمین های آن نبوده است.
امارات که به تازگی به دنبال کشف یک محموله ده میلیون دلاری پول نقد از یک هواپیمای اماراتی در فرودگاه موگادیشو، اختلافات شدیدی با دولت سومالی پیدا کرده، در مراحل مختلف تلاش کرده با حمایت از اقلیم های جدایی طلب این کشور بنادر آن از جمله 'بربره' را تصاحب کند. 
قرارداد موسوم به 'بندر بربره' یکی از نقاط تشدید اختلاف موگادیشو با ابوظبی بود، زیرا تمامیت ارضی سومالی را هدف قرار داده بود. امارات این توافق را برای بهره برداری از این بندر به مدت 30 سال با اقلیم خودخوانده جدایی طلب معروف به 'سرزمین سومالی' از یک سو و اتیوپی از سوی دیگر امضا کرد، مساله ای که دیگر تحمل دولت مرکزی سومالی را تمام کرد و موگادیشو آن را 'توافقی باطل' خواند. 
طرح های تجزیه طلبانه امارات تنها منحصر به بندر بربره نمی شود. اماراتی ها برای تصاحب دو بندر بوصاصو و 'کسمایو' هم خیز برداشتند، اما ناکام ماندند.
'سعید علی' تحلیل گر سیاسی در مرکز غیر دولتی 'بررسی های سومالی' (سهن) پیشتر در این باره به خبرگزاری 'آناتولی' ترکیه گفته بود: ابوظبی در امور داخلی سومالی از طریق روابط با اقلیم های جدایی طلب و شخصیت های تاثیرگذار در این مناطق، دخالت می کرد. این دخالت ها با هدف تضعیف دولت مرکزی سومالی و به علت نگرانی ابوظبی از نقش ترکیه و قطر در این کشور صورت می گرفت، به ویژه اینکه برخی سران سومالیایی ارتباط خوبی با گروه 'اخوان المسلمین' داشتند. 
البته امارات تاکنون در تحقق اهدافش در سومالی ناکام مانده، اما به روش های مختلف به تحرکات خود در این کشور آفریقایی ادامه می دهد. 

 ادعای امارات بر میراث نداشته 
مدت هاست که امارات ادعای حاکمیت بر سه جزیره ابوموسی - تنب بزرگ - تنب کوچک در بخش شرقی خلیج فارس را در چارچوب برنامی توسعه سرزمینی خود مطرح کرده است. چشم طمع امارات به این سه جزیره که دارای موقعیت استراتژیک است، یکی از اختلاف برانگیزترین موضوعات میان ابوظبی و تهران است. 
از سال 1992 تاکنون، امارات بارها از ادعای خود بر این سه جزیره سخن گفته، ولی ایران مالکیتش بر این جزایر را غیر قابل گفت و گو اعلام کرده است.
بررسی دقیق اسناد و کتب تاریخی بر مالکیت و حاکمیت تاریخی ایران بر این جزایر سه‌ گانه تردیدی باقی نمی ‌گذارد، اما ابوظبی در تلاش است، با جعل اسناد، واقعیت را تغییر دهد. 
ایران در طول سال‌های مختلف برای اثبات مالکیت چند هزار ساله‌ بر خلیج فارس و جزایر این آبراه به کتب تاریخی کهن و معتبر استناد کرده است. با این حال در دو سده‌ اخیر و همزمان با حضور نیروهای نظامی پرتغالی و بریتانیایی در خلیج فارس، میان ایران و این کشورها بر سر مالکیت این جزایر کشمکش در گرفته است. 
اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی انگلیس جزایر قشم، هنگام، لارک، ابوموسی، سیری، تنب بزرگ و کوچک را اشغال کرد. دولت ایران در سال 1928 تلاش کرد تا اختلافات خود با انگلیس را در این باره به جامعه ملل ارجاع دهد که به نتیجه‌ ای نرسید. در طول دو دهه پس از آن، مرزهای جنوبی ایران صحنه کشمکش با حکومت انگلیس بود. 
در سال 1968 دولت انگلیس اعلام کرد که نیرو‌هایش را تا پایان سال 1971 از خلیج فارس خارج می ‌کند. در این زمان ایران تلاش کرد که حاکمیت خود را بر جزایری که پیش ‌تر تحت کنترل این کشور بود، پیدا کند.
بر این اساس، تفاهم نامه ‌ای در سال1971 میان ایران و امارت شارجه (که هم‌ اکنون بخشی از امارات محسوب می‌ شود) به امضا رسید. 
به نظر می رسد همه این دست و پا زدن های امارات، ضمن آنکه در چارچوب سیاست های توسعه سرزمینی امارات می گنجد، حاکی از آن است که این کشور نتوانسته حضور فعال و موثری در معرکه های عراق، سوریه و لبنان و برخی کشورهای آفریقایی مانند لیبی داشته باشد و خود را عقب مانده از رقبای سرسختش یعنی عربستان و قطر در عرصه سیاست خارجی می داند، حال می خواهد نوع دیگری این عقب ماندگی را جبران کند.
شاید رشد غیرمتعارف امارات در بعد اقتصادی بدون توسعه سیاسی، به جای آن که این کشور را به فکر تاسیس بنیاد و ساختارهای اصیل مانند تکیه بر رای مردم و زیرساخت های دمکراتیک بیندازد، این کشور را به صرافت جبران ضعف سیاسی، تاریخی و جغرافیایی یا سرزمینی از طریق اشغالگری انداخته است. به عبارت دیگر، شیخ نشین امارات به جای تکیه بر خواست مردم و کسب محبوبیت مردم سالارانه، قدرت سیاسی را نه در جایگاه مردمی ، بلکه در توسعه سرزمینی به قیمت اشغالگری می بینند.
بیراه نیست که شیوخ امارات، زمانی ادعای حاکمیت بر سه جزیره ایرانی 'تنب بزرگ' و 'تنب کوچک' و 'ابوموسی' را مطرح می کنند، و زمانی دیگر نقشه تجزیه سومالی را با حمایت از اقلیم های جدایی طلب می کشند. بنابر این، سابقه توسعه طلبی امارات تنها به تقلا برای اشغال جزیره یمنی سقطری محدود نمی شود. 
در این راستا، اماراتی ها در تازه ترین تلاش های خود برای جلب مردم کشورهای آفریقایی، اقدام به توزیع کمک های غذایی در سودان کرده اند.
خبرگزاری رسمی امارات (وام)، چندی پیش اعلام کرد که ابوظبی قصد دارد برنامه ای برای توزیع فوری مواد غذایی در تعدادی از شهرهای سودان به اجرا در آورد. البته گفته می شود کمک های امارات به سودان در حالی صورت می گیرد که زمزمه هایی از جانب سودان برای خروج نیروهایش از ائتلاف عربی علیه یمن شنیده شده است.
باید منتظر ماند و دید که ابوظبی پس از سقطری، از کجای خاورمیانه یا آفریقا سر در می آورد و سعی می کند با بهره بردای از بی ثباتی های سیاسی، جنگ و یا ضعف امنیتی، منطقه ای را به خود ضمیمه کند.

اخبار یمن را اینجا پیگیری کنید 

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید