تهران- الکوثر:  رامین حسین آبادیان،کارشناس مسائل سیاسی می نویسد : درحالی که تنها چند روز به برگزاری انتخابات پارلمانی عراق باقی مانده و قرار است این رویداد مهم سیاسی در روز ۱۲ مِی (۲۲ اردیبهشت‌ماه) یعنی روز شنبه هفته آینده به انجام برسد، تنور تبلیغات انتخاباتی در این کشور بیش از پیش داغ‌تر شده است.

تمامی احزاب، جریان ها، گروه ها و ائتلاف های تشکیل‌شده تلاش می کنند تا از رهگذر این تبلیغات انتخاباتی گسترده به موفقیت در انتخابات دست پیدا کرده و بدین ترتیب وارد پارلمان شوند. داغ بودن تنور انتخابات در عراق به خودیِ خود حاکی از وجود دموکراسی در این کشور است؛ به ویژه اینکه از سال ۱۹۷۹ تا سال ۲۰۰۳ مردم عراق طعم تلخ دیکتاتوریِ محض را با تمام وجود خود چشیده اند و اکنون در تلاش برای سیراب شدن از طعم شیرین دموکراسی هستند.

درهمین ارتباط : نحوه تبلیغات در انتخابات عراق

در انتخابات پارلمانی عراق، ائتلاف های متعددی تشکیل شده که البته قوی‌ترین ائتلاف ها متعلق به شیعیان است. در این میان، هرچند نوعی تشتت در صفوف کُردها و اهل تسنن در بحث مربوط به انتخابات وجود دارد، اما آنها نیز برای ورود قدرتمندانه به کارزار انتخابات، ائتلاف هایی را تشکیل داده اند. مهمترین ائتلاف های شیعی حال حاضر در عراق که در انتخابات پارلمانی مشارکت خواهند داشت عبارتند از ائتلاف‌های جریان حکمت ملی به ریاست سید عمار حکیم، دولت قانون به ریاست نوری المالکی، النصر به ریاست العبادی و الفتح به ریاست العامری.

هرچند که این ائتلاف ها برای رسیدن به پارلمان تاکتیک های خاص خود را در دستور کار قرار داده اند اما از میان تمامی آنها تنها یک صدا شنیده می شود و آن چیزی جز صدای وحدت و یکپارچگی برای ساختن عراقی آباد پس از نابودی تروریست های تکفیری داعش، نیست. لذا آنچه که بیگانگانِ خارج نشین و همچنین مزدوران داخلیِ آنها در عراق در خصوص وجود تشتت و چنددستگی میان احزاب و ائتلاف های شیعی گفته می شود چیزی فراتر از یک آرزو که بدخواهان ملت عراق در سَر می پرورانند، نیست.

همانطور که گفته شد احزاب و جریان های عراقی برای رسیدن به کرسی های پارلمان، تاکتیک های متعددی را مد نظر قرار می دهند. مسأله تبلیغات انتخاباتی یکی از مسائلی است که هریک از احزاب در جریان آن، شیوه های خاص خود را برای جلب نظر و توجه مردم به کار می گیرند. پخش پوسترهای حاوی تصاویر و رزومه نامزدهای انتخاباتی در میان مردم همواره یکی از مرسوم‌ترین شیوه های تبلیغاتی در میان احزاب و جریان های مختلف بوده که البته در این دور از تبلیغات انتخابات پارلمانی عراق نیز به کرّات مشاهده شده است.

در این میان اما نمی توان از کنار هزینه های هنگفت ناشی از تبلیغاتِ سنتی در جریان انتخابات های مختلف، به راحتی عبور کرد. گزارش ها حاکی از رد و بدل شدن مبالغ نجومی در جریان تبلیغات  در برخی ستادهای انتخاباتی نامزدها و شخصیت های سیاسی هستند؛ به گونه ای که در برخی گزارش ها آمده است که شخصیت های سیاسی بعضا برای هر ثانیه تبلیغ خود در شبکه های ماهواره‌ای حاضر به پرداخت ۲۰۰ دلار هستند. 

در همین ارتباط، «عدنان التکریتی» تحلیلگر عراقی ضمن تأیید هزینه های هنگفت در جریان تبلیغات انتخاباتی در این دور از انتخابات پارلمانی عراق، تأکید کرد: «متأسفانه این شرایط موجب شده تا حتی سرمایه داران نیز سرمایه های خود را برای حمایت از نامزدهای خاص وارد کارزار انتخاباتی کنند تا پس از روی کار آمدن آنها، بتوانند از منافع و مصالح خاصی برخوردار شوند».

وی همچنین می افزاید: «تصور غالب در انتخابات پارلمانی عراق این است که اگر نامزدی از حمایت مالی و سیاسی برخوردار نباشد، در انتخابات شکست خواهد خورد». این درحالی است که برخی گزارش ها نیز حکایت از آن دارند که هزینه تبلیغات انتخاباتی برخی ائتلاف ها حتی به یک میلیارد دلار هم رسیده است. البته معضلی که بدان اشاره شد آفت هر انتخاباتی در هر کشوری است که عراق نیز از آن مستثنی نیست.

از سوی دیگر، جریان های مختلف عراقی نیز شیوه های خاص خود را در تبلیغات انتخابات پارلمانی در عراق در پیش گرفته اند. به عنوان مثال، ائتلاف های فتح و نصر علاوه بر تبلیغات میدانی به وسیله چاپ و توزیع پوسترهای انتخاباتی، به سفرهای استانی روی آورده و از این طریق برنامه های خود را برای مردم بازگو می کنند. آنها همچنین در مصاحبه‌های خود با رسانه‌های داخلی و منطقه‌ای نقشه راه و نیز مواضع خود را در قبال تحولات اعلام می‌کنند.

دولت القانون نسبت به دو جریان فوق الذکر تبلیغات کمتری داشته و بیشتر در فضای مجازی مشغول فعالیت است که مردم زیادی در آن عضو هستند. در عراق فیس‌بوک، اینستاگرام، واتس‌آپ و توییتر طرفداران بسیاری دارد و به‌نظر می‌رسد که کار در این فضا بازخورد بهتری داشته باشد. جریان صدر که یک پایگاه ثابت و سنتی از طیفی خاص از جامعه شیعیان عراق را دارد، تبلیغات چندان نکرده است. مقتدی صدر که در این دوره از انتخابات با ائتلاف سائرون به میدان آمده به همان سبک گذشته خود رفتار کرده و با موضع‌گیری‌های منطقه‌ای و داخلی خبرساز خود، در فضای سیاسی عراق فعالیت می‌کند.

با تمامی آنچه که گفته شد، تبلیغات این دور از انتخابات پارلمانی عراق دارای وجه تمایزهای خاص و ویژه ای با ادوار گذشته نیز هست. به عنوان نمونه می توان به راه اندازی بخش «مناظره‌های چهره به چهره» میان نامزدهای احزاب، جریان ها و گروه های مختلف اشاره کرد که در ادوار گذشته بی سابقه بوده است و در این دور برای اولین بار اجرا می شود. از زمان آغاز زمان قانونی تبلیغات انتخاباتی در عراق تاکنون چندین دور مناظره میان احزاب و گروه های مختلف آن هم به صورت رو در رو برگزار شده که عمدتا از طریق شبکه های «فرات» و «آفاق» پخش شده است. این اقدام نوین در جریان تبلیغات انتخاباتی دو هدف عمده را محقق خواهد ساخت.

اول اینکه؛ از اتلاف اموال عمومی مردم و یا به عبارت دیگر به هدر رفتن «بیت المال» در جریان تبلیغات جلوگیری می کند و موجب می شود تا با کمترین هزینه بهترین تبلیغ برای نامزدها صورت پذیرد. ریشه صَرف مبالغ هنگفت در تبلیغات انتخاباتی در واقع به همان مسأله ای بازمی گردد که «سید عمار حکیم» رئیس جریان حکمت ملی به خوبی بدان اشاره می کند و می گوید: «عراق با بحران مالی روبرو نیست، بلکه از بحران مدیریت و اداره کشور رنج می برد». لذا یکی از فواید مناظرات، جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملت عراق است.

دوم اینکه؛ مردم بیشتر و بهتر با رزومه و سوابق نامزدهای انتخاباتی آشنا می شوند و همین مسأله به آنها این امکان را می دهد تا با آگاهی بیشتر از افراد کاندید شده سرنوشت چهار سال آینده کشور خود را رقم بزنند و تبلیغات بیگانگان به ویژه از سوی سعودیها برای تحریم انتخابات را نادیده بگیرند. سید عمار حکیم در این خصوص نیز با اشاره به اینکه تحریم انتخابات، با توجه به شرکت حامیان و طرفداران مفسدان در آن، منجر به پیروزی آنان می‌شود، تأکید می کند: «شرکت در انتخابات، حق همگان و یک تعهد اخلاقی است».

لذا برگزاری مناظرات، همچنین به عنوان یک عامل آگاهی بخش جهت خنثی سازی توطئه دشمنان برای سوق دادن مردم به سمت تحریم انتخابات تلقی می شود. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که تکیه بر ابتکار مناظره های چهره‌به‌چهره به مثابه نمایش دموکراسی در عراق است که در وهله اول، حکّام مرتجع عرب باید از آن درس گرفته و الگوبرداری کنند.

ابتکار دیگری که در جریان تبلیغات انتخابات پارلمانی در جریان این دور از انتخابات عراق شاهد آن هستیم، رفتن جوانان احزاب در میان مردم برای گفتگوی چهره به چهره با آنهاست؛ ابتکاری که همچون برگزاری مناظرات در دوره های پیشین انتخابات بی سابقه بوده و برای اولین بار است که به منصه ظهور می رسد. در این میان، جوانان عضو جریان حکمت ملی عراق ازجمله طلایه داران گفتگوهای چهره به چهره با مردم در خیابان ها هستند. آنها از این طریق در واقع با یک تیر دو هدف را نشانه می روند.

اول اینکه؛ به سیاسیون یادآور می شوند که نباید هیچ تفاوتی میان مسئولان و عموم مردم وجود داشته باشند و هر دو باید در یک سطح قرار داشته باشند و مسئولان می بایست گوش شنوایی برای شنیدن صدای مردم داشته باشند و حکومتشان، حکومت مردم سالاری باشد و نه خودسالاری و خودرأیی. دوم اینکه؛ جوانان حکمت ملی از رهگذر این اقدام ابتکاری و نوین تلاش کرده و می‌کنند تا سنتی را به وجود آورند که به موجب آن، مطالبات اصلی و اساسی مردم، از کف خیابان ها توسط مسئولان شنیده شود. آنها این پیام را به مقامات عراقی مخابره می کنند که از کف خیابان است که دغدغه ها، معضلات و مشکلات اصلی و اساسی مردم شنیده می شود.

پر واضح است که «ارتباط با مردم» لازمه بقای هر حکومتی است و امروز این اصل مهم مورد توجه واقع شده است. در همین ارتباط، «سید عمار حکیم» رئیس ائتلاف ملی شیعیان عراق با تأکید بر اتخاذ مکانیزم «ارتباط با مردم» توسط جریان حکمت ملی در برنامه های انتخاباتی، تصریح می کند: «پروژه‌ای ملی را بدون ارتباط با بیگانگان ارائه کرده و لیست انتخاباتی حکمت ملی شامل چهره‌ها و نیروی های جوان و جدید است». بدون شک این اصل مهم یعنی همان «ارتباط با مردم» اگر در کانون توجهات احزاب و گروه های سیاسی مختلف عراق قرار گیرد، می تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلاتی باشد که در نتیجه وجود فاصله های طولانی میان مردم و مسئولان، حادث شده اند.

در هر صورت، آنچه که واضح به نظر می رسد این است که برخی جریان های عراقی که پیشتر نیز به آنها اشاره شد با سنت شکنی و حرکت برخلاف جهت حرکت دیگر احزاب و گروه ها، در قامت تأمین بیش از پیش منافع ملی عراق برآمده و در واقع، منافع ملی را بر منافع شخصی، حزبی و جناحی ترجیح داده اند. این ابتکارات یاد شده می تواند صفحه نوینی را در تاریخ انتخابات عراق بگشاید به شرط آنکه احزاب دیگر نیز منافع ملی و مردمی را بر منافع سیاسی خود ارجح بدانند و به آن بها دهند.

اخبار عراق را اینجا پیگیری کنید

برای اطلاع از آخرین خبرهای ایران و جهان اینجا کلیک کنید