تهران- الکوثر:   آیات قرآن، روز قیامت را بسیار سخت توصیف می کند. آیا این سختی به جهت بر هم خوردن اوضاع کیهانی است؟ آیا به جهت وارد کردن فشار بر ابعاد و نیروهای مادی انسان هاست که برای مشاهده واقعیت خود و بیان آن آماده می شوند؟ البته، هم با نظر به حکم عقل و هم با توجه به بعضی از دلایل نقلی، اشخاص به جهت اختلاف در سعادت و شقاوتی که در زندگی دنیوی برای خود اندوخته اند، وارد قیامت می شوند.

از جمله آیاتی که تفاوت اشخاص را در ارتباط با سختی های روز قیامت بیان می کند، بدین قرار است:

1- یا أَیهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَی ءٌ عَظِیمٌ یوْمَ تَرَوْنَها تَذْهَلُ کلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ کلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها وَ تَرَی النَّاسَ سُکاری وَ ما هُمْ بِسُکاری وَ لکنَّ عَذابَ اللَّهِ شَدِیدٌ[1]

«ای مردم، تقوا بورزید برای پروردگارتان؛ قطعاً زلزله روز قیامت، شیئی است عظیم. روزی که آن زلزله را خواهی دید، هر شیردهنده ای از شیرخوارش غفلت می نماید و هر زن حامله ای وضع حمل می کند. [و در آن روز] مردم را مست خواهی دید؛ در صورتی که آنان مست نیستند، بلکه عذاب خداوندی شدید است.»

2- فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْکبْری [2]

«پس هنگامی که بزرگ ترین حادثه (قیامت) که عذاب بر همه حوادث است، فرا رسید.»

3- فَإِذا جاءَتِ الصَّاخَّةُ یوْمَ یفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ لِکلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ یوْمَئِذٍ شَأْنٌ یغْنِیهِ [3]

«هنگامی که صیحه روز قیامت برخاست، روزی است که مرد از برادر و مادر و پدر و همسر و فرزندانش فرار می کند. برای هر مردی در چنین روزی، کاری است که او را از پرداختن به هر چیز دیگر بی نیاز می کند.»

4- وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ إِلی رَبِّها ناظِرَةٌ وَ وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ باسِرَةٌ تَظُنُّ أَنْ یفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ[4]

«صورت هایی در چنان روزی شکوفا (مبتهج)، منتظر لطف پروردگارشان هستند و صورت هایی در آن روز، در هم پیچیده و عبوس؛ اطمینان دارند که حادثه کوبنده ای، آنان را در هم خواهد کوبید.»

5- وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ تَصْلی ناراً حامِیةً... وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ لِسَعْیها راضِیةٌ فِی جَنَّةٍ عالِیةٍ[5]

«صورت هایی در آن روز ذلیلند، که به غضب الهی، عمل کننده و نصب شده به آتش شعله ور انداخته می شوند. .. صورت هایی در چنان روز، در لذّتِ نعمت های الهی فرو رفته، از کوشش خود در دنیا راضی و سکونت آنان در بهشت اعلی (برین) است.»

6- فَأَمَّا مَنْ أُوتِی کتابَهُ بِیمِینِهِ فَسَوْفَ یحاسَبُ حِساباً یسِیراً وَ ینْقَلِبُ إِلی أَهْلِهِ مَسْرُوراً وَ أَمَّا مَنْ أُوتِی کتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ فَسَوْفَ یدْعُوا ثُبُوراً وَ یصْلی سَعِیراً[6]

«و امّا کسی که نامه اعمال به دست راستش داده شود، به زودی اعمال او محاسبه آسانی می شود و شادمان به اهلش (خانواده اش) بازمی گردد. و امّا کسی که نامه او از پشتش داده می شود، به زودی وای (ناله و زاری) بر خود سر می دهد [که هلاک شده است ] و به آتش انداخته می شود.»

7- وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ ضاحِکةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ وَ وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ عَلَیها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ أُولئِک هُمُ الْکفَرَةُ الْفَجَرَةُ[7]

«صورت هایی در چنان روز، نورانی و درخشان، خندان و بشارتِ بهشت به آن ها داده شده است. و صورت هایی که در چنان روز، خاک اندوه بر آن ها نشسته، که سیاهی و تیرگی بر آن احاطه کرده است؛ آنان کفار و فجّارند.»

هم چنین، معنای این که امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه 102 می فرماید:

وَلِنَفْسِهِ مُتَّسَعاً. ..،

«روز قیامت کسی که گشایشی برای نفس خود پیدا کند، از کسانی است که حالش بهتر از دیگران است»، برای همگان قابل درک است، زیرا از سختی هایی که از آیات شریفه در توصیف روز قیامت درک می شود، می توان شدت ناگواری و مشقت رادر آن روز فهمید.[8]

پی نوشت ها:

[1] - سوره حج، آيات 1 و 2.

[2] - سوره نازعات، آيه 34.

[3] - سوره عبس، آيات 33 تا 37.

[4] - سوره قيامه، آيات 22 تا 25.

[5] - سوره غاشيه، آيات 2 تا 4 و آيات 8 تا 10.

[6] - سوره انشقاق، آيات 7 تا 12.

[7] - سوره عبس، آيات 38 تا 42.

[8] جعفرى تبريزى، محمد تقى، قرآن، نماد حيات معقول، 1جلد، موسسه تدوين و نشر آثار علامه جعفرى - تهران - ايران، چاپ: 3، 1384 ه.ش.

برای عضویت در کانال تلگرامی الکوثرفارسی اینجا کلیک کنید