به گزارش پایگاه شبکه الکوثر، عباس خامه یار، تحلیلگر مسائل منطقه در خصوص استعفای سعد حریری می گوید: غلط از آب درآمدن محاسبات سعودی ها درخصوص استعفای نخست وزیر لبنان،  رسوایی تمام عیاری برای آنها به همراه داشته است تاجایی که سران کشورهای همپیمان عربستان باوجود نیاز به کمک های مالی این کشور علیه ریاض  موضع گیری کردند. متن کامل گفتگوی خامه یار با شورای راهبردی آنلاین را در ادامه می خوانید:

پرسش: از نظر شما عربستان از  استعفای  حریری  چه  اهدافی را دنبال می‌کند؟

گادی آیزونکوت رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی در مصاحبه ای با سایت خبری "ایلاف" عربستان مطالبی برزبان آورد و همزمان هم وزیر خارجه عربستان پاسخی را ارائه کرد. بر اساس این مصاحبه و اظهارات وزیرخارجه عربستان ، آیزونکوت معتقد است که عربستان هیچ گاه در گذشته دشمن اسرائیل نبوده است و آمادگی خود را برای همکاری بین تل آویو با ریاض در همه زمینه  اعلام و تاکید کرد که از گذشته با عربستان منافع مشترکی به خصوص در رویارویی با ایران داشته اند و این منافع همچنان به قوت خود باقی است. جبیر هم در پاسخ  آیزونکوت گفت که آمادگی دارند با کشورهایی که خواهان استقرار صلح در منطقه بوده و دوست لبنان هستند، همکاری کنند.
باتوجه به اینکه پاسخ جبیر به صحبت های رییس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی کاملا روشن و مثبت بوده است همچنین با در نظرگرفتن یکسانی مواضع آنها می توان نتیجه گرفت که هدف سعودی ها هم در قبال حریری و مسئله لبنان،  ایجاد بی ثباتی و برهم زدن بازی تدافعی  که از سال گذشته در لبنان پیش آمد، بوده است.

پرسش: به عقیده شماایجاد آشوب درلبنان، درکجای اهدافراهبردی  سعودی  قرار  دارد و اوضاع  کنونی  لبنان  چقدر تاکتیک‌های عربستان را به هم می‌ریزد؟

روی کار آمدن  میشل عون به عنوان رییس جمهور و سعد حریری  نخست وزیر لبنان پس از ماهها تنش سیاسی و توافق بین احزاب انجام شده است. توافقی کاملا آشکار ، طبق ضوابط و در چارچوب ساختارسیاسی  لبنان که پیروزی بزرگی برای 8 مارس و محور مقاومت محسوب می شد.

آقای حریری پس از توفق انجام شده تا حدود زیادی با وضعیت جدید در لبنان همراهی کرد، چرا که او سرمایه داری بزرگ بود و کاهش قیمت نفت و بحران اقتصادی در لبنان به شدت متضررش کرده بود و بسیاری از پروژه های اقتصادی و بازرگانی او  آسیب دیده و در آستانه ورشکستگی بودند. علاوه براین امکانات وظرفیت هایی که در کنار نخست وزیری برای حریری ایجاد شد، راه برون رفتی از بحران اقتصادی شرکت های وابسته به او قلمداد می شود. از طرفی پیروزی های مقاومت در سوریه و لبنان عاملی شد تا واقعیت های موجود را بپذیرد و همراهی کند، براین اساس سفیر لبنان را به سوریه اعزام کرد که این امر برای سعودی ها قابل تحمل نبود.

نکته دیگر این است که همراهی حریری با تغییرات در لبنان به حدی بود که میزبان آقای دکتر ولایتی شد و ملاقات مهمی را با او داشت. اما  این دیدار از منظر عربستان که در جنگ با ایران است، در واقع نوعی دهن کجی به سعودی ها محسوب می شد . به طور کلی این چرخش ملایم حریری به سمت محور مقاومت و از سوی دیگر اینکه سعودی ها فکر می کردند، میشل عون که در زمان ریاست جمهوری اش تغییر موضع خواهد داد و نسبت به سعودی و کمک های آنها حساب ویژه ای بازخواهد کرد و از مقاومت فاصله خواهد گرفت؛ اما نه تنها چنین اتفاقی نیافتاد بلکه میشل عون با تمام  تشکیلات و دولتش جزئی ازمحور مقاومت شد و مواضع سیاست خارجی رییس جمهور لبنان در محافل بین المللی و سازمان های جهانی پشتیبان آشکار از مقاومت تلقی شد و این شرایط به هیچ عنوان برای سعودی ها قابل قبول نبود. در همین راستا به نظر می رسد، سعودی ها که در سوریه متحمل باخت و هزینه های سنگین شدند و در لبنان هم برنامه هایشان ناموفق از آب درآمد، همچنین گروههای تکفیری که در شرق لبنان به عنوان اهرم فشار علیه شیعیان، حزب الله و مقاومت فعالیت کرده این منطقه را تبدیل به انبار مهمات کرده بودند هم توسط حزب الله پاکسازی شدند و در نهایت می توان گفت شکست سعودی ها در محور عراق،لبنان، جبهه النصره ، سوریه ، بی نتیجه ماندن تهاجم در جبهه یمن که به مدت سه سال انجام شد بویژه منظومه دفاعی یمن و پرتاب موشک به سمت ریاض باعث شد که سعودی ها فرار به سمت جلو کرده و به دنبال روزنه امیدی برای برون رفت از وضعیت فعلی خود باشند.

از نظر سعودی بحث استعفای سعودی و برهم زدن وضعیت درلبنان تنها دریچه ای بود که از طریق آن می توانستند وارد منطقه شوند. از طرف دیگر در دیداری که ترامپ از ریاض داشت، صحبت از مشارکت راهبردی بین واشنگتن و تل آویو شد، اساس مشارکت استراتژیک بیان کردن بحث فلسطین و وارد کردن ضربه جدی به بدنه محور مقاومت، حزب الله و ایران است. این ها اقدامات درواقع راهبرد اساسی و اقدام مشترک تلاویو و واشنگتن بود. برهمین اساس هم روزنامه الاخبارلبنان سند تصویری فوق سری را افشا کرد. این سند در حقیقت نامه عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان  به محمد بن سلمان ولیعهد این کشور است که براساس آن سعودی ها برای مقابله با ایران به اسرائیل نزدیک شوند که می توان گفت آغاز این حرکت برنامه استعفای حریری بود.

پرسش: شما به عنوان کارشناس و تحلیل گر مسائل منطقه معتقد هستید که  منتفعان و ضرردیدگان رویداد اخیر در عرصهداخلی لبنان و در سطح منطقه چه کسانی هستند و چه آثار و پیامدهایی در انتظارشان است؟

سعودی ها  دنبال ایجاد آشوب در لبنان بودند به همین دلیل  نقاط ضعفی مثل اختلافات طائفه ای و مذهبی بین آنها ایجاد و  تلاش زیادی کردند تا جامعه اهل سنت و هواداران حریری را تحریک کنند تا به خیابان ها بیایند. سعودی ها به این موضوع هم فکر کرده بودند که اگر این راه به نتیجه نرسید میلیون ها آواره فلسطینی، مسلح که در اردوگاهها های سراسر لبنان به سر می برند را به خیابان ها بکشانند، به همین دلیل محمود عباس را فراخوانده و تهدید کردند که در این رابطه اقدام جدی انجام دهد؛ ولی محمود عباس زیر بار این موضوع نرفت.گرچه تهدید شد که سازمان "ساف "را به آقای احلام رغیب وابسته به اسرائیل او تحویل بدهند ولی او زیر بار این برنامه رفت. همه جریان های سیاسی لبنان حتی جریان المستقبل وابسته به حریری به گونه ای عمل کردند که وحدت ملی را به زیبا ترین شکل در لبنان جلوه دادند. 
در همین راستا نهاد المشنوق وزیر کشور لبنان و یکی از عناصر اصلی المستقبل در یک مصاحبه غیر منتظره اعلام کرد که لبنان کشوری سازمان یافته است و افراد بر اساس قانون جابجا می شوند و موضوع گیری شدیدی در خصوص استعفا حریری داشت. 

به طور کلی می توان گفت که حزب الله و سید حسن نصرالله  با راهنمایی های روشنگرایانه به خوبی توانستند صحنه را اداره کنند. با مدیریت خوب بحران تاکنون هیچ یک از اهداف سعودی ها در لبنان محقق نشده است و نتوانستند از هیچ موضع گیری سو استفاده کنند. تحرک دیپلماتیک در عرصه داخلی و خارجی دولت لبنان و عملکرد وزیر خارجه این کشور قابل توجه است، رییس جمهور و وزیر خارجه لبنان سفرها و رایزنی های زیادی انجام دادند و همین ملاقات ها فشار های بین المللی قابل توجهی به سعودی ها وارد کرد، که باعث پذیرش سفر سعدحریری به پاریس به دعوت مکرون و سپس سفر او به بیروت شد. لبنانی ها تهدید کرده بودند که اگر تا هفته آینده چنین اتفاقی رخ ندهد،  موضوع را به مجامع بین المللی و شورای امنیت  ارجاع خواهند داد و شکایتی را علیه سعودی ها تنظیم خواهند کرد. پادشاه مغرب در سفرش به منطقه موضع گیری مشخصی  کرده و اقدامات عربستان در خصوص لبنان را محکوم می کند.همچنین عبدالفتاح سیسی باوجود همراهی هایی که در گذشته با عربستان داشته است، اعلام می کند که به هیچ وجه وارد بحران نظامی در منطقه نخواهد شد. حتی رژیم صهیونیستی که در این مسئله همراه سعودی ها است علی رغم گفته رییس ستاد ارتش اسرائیل که اعلام آمادگی همکاری اطلاعاتی با عربستان  کرده بود هم در عین حال می گوید که علیه حزب الله وارد جنگ نخواهد شد. باوجود دهها میلیارد دلاری که سعودی ها به اسرائیل پیشنهاد داند ولی آنها گفتند قادر نیستند با شرایط مقاومت و قدرت حزب الله ریسک کرده و وارد جنگ شوند.    

در نهایت این سناریو هنوز دادمه دارد و پرونده هنوز بسته نشده است و باید دید پس از سفری که حریری به پاریس داشت ، و بازگشتش به بیروت سناریو به چه شکلی رقم می خورد و پرده های بعدی این نمایش به چه صورت خواهد بود. همچنین باید دید که آیا حریری به استعفا مصر خواهد بود و نفر بعدی او چه کسی است؟

منبع: شورای راهبردی روابط خارجی

لینک عضویت در کانال تلگرام الکوثرفارسی اینجا