تهران- الکوثر: امام صادق علیه السلام  درباره  فرزندی که با والدین خود دشمنی می کند، می فرماید : دشمنی نمودن با پدر موجب ذلّت و خواری می گردد[1]

 فرزندی که از والدین خود دوری می گزیند:

 از امام مجتبی علیه السلام در باره معنای عقوق والدین سؤال شد. آن حضرت علیه السلام در جواب فرمود: آنها را از خواسته هایشان محروم سازی.

و از آنها دوری گزیده و مورد هجران خود قرار دهی [2].

 روزه مستحبّی گرفتن بدون اجازه و رضایت و دستور والدین:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود: از نمودهای نیکی به پدر و مادر آن است که فرزند بدون دستور و اجازه آنها روزه مستحبّی نگیرد.

و چنانچه فرزندی بدون اذن و دستور والدین روزه مستحبّی بگیرد. این کار نمودی از عقوق والدین بشمار می آید[3].

ریشخند زدن به والدین و مسخره نمودن آنها

فرزندی که به والدین خود ریشخند می زند و آنها را مورد استهزاء و تمسخر قرار می دهد: در ضمن حدیثی آمده است: که حضرت نوح علیه السلام در وقتی که سوار کشتی شده بود. سه فرزندش به همراه او بودند. نام یکی از آنها حام. و نام دیگری یافث. و سام نام سوّمین فرزند او بود[4]. روزی حضرت نوح علیه السلام در کشتی خوابیده بود. ناگهان بادی وزیدن گرفت و روانداز آن حضرت را کنار زده شده و لذا مقداری از اندام و شرمگاه ایشان نمایان شد. در این هنگام حام و یافث با نگاه کردن به آن موضع. حضرت نوح علیه السلام را مورد ریشخند قرار می دادند. اما سام آن دو را از این کار نهی می نمود. و هرگاه که باد. روانداز حضرت نوح علیه السلام را کنار می زد. سام با دست خود آن روانداز را دوباره بر روی آن حضرت قرار می داد. اما حام و یافث- برای ریشخند زدن- آن روانداز را از روی بدن حضرت نوح علیه السلام برمی داشتند.در این هنگام حضرت نوح علیه السلام از خواب بیدار شد و مشاهده نمود که حام و یافث مشغول خندیدن هستند.

حضرت نوح علیه السلام سؤال کرد: خنده شما برای چیست؟

سام به حضرت نوح علیه السلام پاسخ داده و جریان امر را به ایشان گفت.

در این هنگام حضرت نوح علیه السلام دست به طرف آسمان بلند کرده و حام و یافث را مورد نفرین خود قرار داد. و برای سام دعای خیر نمود.

و پس از نفرین حضرت نوح علیه السلام حام و یافث- در دنیا- خوار و ذلیل شدند.

و سام وصی و جانشین حضرت نوح علیه السلام گشت [5].

امام صادق علیه السلام فرمود: حضرت نوح علیه السلام اسم اکبر و میراث علم و آثار نبوّت را به فرزند خود سام واگذار نمود.

امّا حام و یافث. دارای هیچ علم و دانشی نبودند تا از آن بهره بگیرند[6].

سپاسگزاری و تشکر نکردن از والدین

فرزندی که از والدین خود تشکر و سپاسگزاری نمی نماید:  امام رضا علیه السلام به این مضمون فرمود: خدای متعال امر فرمود که از او و از پدر و مادر تشکر گردد. بنابر این فرزندی که از والدین خود تشکر نمی کند- در حقیقت- از خدا تشکر نکرده است [7].

 پی نوشت ها:

[1] قال الإمام الصادق عليه السلام: ثلاثة من عاداهم* ذلّ:

الوالد و السلطان و الغريم( وسائل الشيعة ج 18 ص 327).

* في الخصال ص 195 هكذا: من عازهم.

[2] سئل الإمام المجتبى عليه السلام عن العقوق؟

فقال عليه السلام: أن تحرمهما. و تهجرهما( كشف الغمّة ج 2 ص 395 تحقيق و نشر: المجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام تحت إشراف سماحة العلّامة حجّة الإسلام و المسلمين الحاج الشيخ محمّد حسن الأختري- دامت توفيقاته-).

[3] عن أبي عبد اللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من فقه الضيف أن لا يصوم تطوّعاً إلّابإذن صاحبه.

و من طاعة المرأة لزوجها أن لا تصوم تطوّعاً إلّابإذنه وأمره.

و من صلاح العبد و طاعته و نصحه لمولاه. أن لا يصوم تطوّعاً إلّابإذن مولاه وأمره.

و من برّ الولد( بأبويه)* أن لا يصوم- تطوّعاً- إلّاباذن أبويه و أمرهما.

وإلّا كان الضيف جاهلًا.

و كانت المرأة عاصية.

و كان العبد فاسقاً عاصياً.

و كان الولد عاقّاً( الكافي ج 4 ص 151 و من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 99 و علل الشرائع ج 2 ص 99 الباب 115).

* مابين القوسين لم يذكر في الكافي و علل الشرائع.

في الفقيه: فاسداً عاصياً.

و في علل الشرائع: فاسداً عاصياً غاشّاً.

في علل الشرائع هكذا: و كان الولد عاقّاً قاطعاً للرحم.

[4]  يكى ديگر از فرزندان حضرت نوح عليه السلام كنعان نام داشت.

او سوار كشتى نشده و در طوفان هلاك شد.

[5]  عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسني قال: سمعت عليّ بن محمد العسكري عليهما السلام يقول: عاش نوح عليه السلام الفين و خمسمائة سنة. و كان يوماً- في السفينة- نائماً. فهبّت ريح. فكشفت عن عورته. فضحك حام و يافث. فزجرهما سام عليه السلام و نهاهما عن الضحك.

و كان كلّما غطّى سام شيئاً- تكشفه الريح- كشفه حام و يافث.

فإنتبه نوح عليه السلام فرآهم. و هم يضحكون. فقال: ما هذا؟

فأخبره سام بما كان. فرفع نوح عليه السلام يده إلى السماء يدعو و يقول: اللّهم غيّر ماء صلب حام. حتّى لا يولد له إلّاالسودان. اللّهم غير ماء صلب يافث.

فغيّر اللَّه ماء صلبيهما ...

و قال نوح عليه السلام لحام و يافث: جعل اللَّه ذرّيتكما خولًا لذرّية سام إلى يوم القيامة.

لأ نّه برّ بي. و عققتماني. فلا زالت سمة عقوقكما لي- في ذرّيتكما- ظاهرة.

و سمة البرّ بي- في ذرّيّة سام- ظاهرة ما بقيت الدنيا( علل الشرائع ج 1 ص 44 الباب 28 ح 1).

( ذكرنا منه موضع الحاجة إليه).

( من جملة ما جاء في خطبة لأميرالمؤمنين عليه السلام): ... ثمّ أذنت- في إيداعه- سام دون حام و يافث. فضربت لهما بسهم في الذلّة.

و جعلت ما أخرجت- من بينهما- لنسل سام خولًا( إثبات الوصيّة ص 128).

[6] ( قال الإمام الصادق عليه السلام): دفع نوح عليه السلام الإسم الأكبر و ميراث العلم و آثار علم النبوّه إلى إبنه- سام-.

و أمّا حام و يافث فلم يكن عندهما علم ينتفعان به( الكافي ج 8 ص 285 و كمال الدين ص 135).

[7] قال الإمام الرضا عليه السلام: إنّ اللَّه عزّ وجلّ أمر بثلاثة- مقرون بها ثلاثة اخرى-.

أمر بالصلاة و الزكاة.

فمن صلّى. و لم يزك. لم تقبل منه صلاة.

و أمر بالشكر له و للوالدين.

فمن لم يشكر والديه. لم يشكر اللَّه.

و أمر باتّقاء اللَّه و صلة الرحم.

فمن لم يصل رحمه. لم يتّق اللَّه عزّ وجلّ( الخصال ص 156 و عيون اخبار ج 1 الباب 26 و كشف الغمّة ج 3 ص 393 تحقيق و نشر المجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام).

قال الإمام الرضا عليه السلام: من لم يشكر المنعم- من المخلوقين- لم يشكر اللَّه عزّ وجلّ( عيون الأخبار ج 2 ص 27 الباب 31).

برای عضویت در کانال تلگرامی ما کلیک کنید