حیدر العبادی نخست وزیر عراق به نیروهای نظامی دستور داده است تا با کمک نیروهای محلی کرکوک و پیشمرگ‌های کرد، امنیت این استان را تامین کنند. حیدرالعبادی هفته گذشته برای ورود نیروهای پلیس فدرال به کرکوک ضرب الاجل ۴۸ ساعته تعیین کرده بود. شبکه خبری «الجزیره»، گزارش داده که میان نیروهای پیشمرگه و نیروهای مسلح عراق درگیری های توپخانه ای شکل گرفته است.

یک افسر نظامی در نیروهای پیشمرگه اعلام کرده که در این درگیری های تبادل آتش توپخانه ای میان ارتش عراق و نیروهای کُرد صورت گرفته است. علاوه بر آن نیروهای مسلح عراقی کنترل کامل شهرک صنعتی، مناطق ترکلان، یابجی، تأسیسات گازی شمال، مرکز پلیس و نیروگاه برق کرکوک و یک پالایشگاه در نزدیکی تأسیسات گازی را در دست دارند و ضمن پیشروی نیروهای عراقی، عملیات همچنان در حال انجام است. از سوی دیگر، رئیس ستاد نیروهای پیشمرگه به العربی الجدید گفته که نیروهای پیشمرگه در حالت دفاع هستند و تصمیمی بر عقب نشینی وجود ندارد.

درهمین ارتباط گفتگویی با «امین حطیط» کارشناس مسائل نظامی لبنان انجام داده است که مشروح آن از نظر می گذرد؛

*همانگونه که می دانید نیروهای عراقی اخیرا عملیات نظامی گسترده ای را برای به دست گرفتن کنترل مراکز نظامی و چاه های نفت استان کرکوک آغاز کرده اند. دیدگاه شما در خصوص این عملیات چیست؟ آیا این اقدام بغداد براساس قانون اساسی انجام می شود؟

-برای بررسی عملیات نظامی نیروهای عراقی برای به دست گرفتن کنترل پایگاه های نظامی و تأسیسات نفتی واقع در کرکوک، باید در وهله اول به این نکته مهم توجه داشت که کرکوک در خارج از اراضی اقلیم کردستان واقع شده است. این بدان معناست که حضور نیروهای پیشمرگه در کرکوک به عنوان مهمترین منطقه مورد مناقشه بغداد و اربیل، وجاهت قانونی ندارد.

نکته دومی که در این مسأله باید به آن اشاره کرد، این است که دولت بغداد حق دارد که برای حفظ تمامیت ارضی خود هر تلاشی انجام دهد. امروز نیز عملیات نظامی در استان کرکوک در راستای همین تلاش ها جهت حراست از تمامیت ارضی عراق پیش می رود.

*برخی معتقدند که اقدام نظامی دولت بغداد در استان کرکوک برای سیطره بر مراکز امنیتی و چاه های نفتی این استان به نوعی جنگ «برادر با برادر» و عبور از وطن پرستی مقامات بغداد است. دیدگاه شما در این خصوص چیست؟

-حکومت اربیل تاکنون مانع از نقش آفرینی قانونی دولت بغداد در استان کرکوک شده است. طبق قانون اساسی عراق، تمامی اراضی این کشور در اختیار دولت بغداد است. هرچند کرکوک ازجمله مناطق مورد مناقشه به شمار می رود، اما خارج از اراضی اقلیم کردستان قرار دارد.

برهمین اساس، کاملا واضح است که انجام چنین عملیات نظامی در چارچوب قانون اساسی عراق و با هدف حفظ تمامیت ارضی این کشور، اجتناب ناپذیر بود. به ضرس قاطع باید گفت که اگر دولت عراق برای بازپس گیری تأسیسات نظامی و چاه های نفتی وارد عمل نمی شد، در عمل کردن به وظیفه و تکلیف ملی خود قصور و کوتاهی کرده بود.

*به نظر شما آیا عملیات نظامی کنونی بغداد در استان کرکوک می تواند مقدمه ای برای نشاندن مقامات اقلیم کردستان بر سر میز مذاکره برای گفتگو پیرامون بحران سیاسی اخیر باشد؟ آیا اربیل پس از این عملیات و مشاهده قاطعیت دولت مرکزی، از مواضع خود عقب خواهد نشست؟

-به نظر من هر گونه گفتگو میان طرف های عراقی باید بر اساس قانون اساسی آغاز شود. محورهای مورد مناقشه بغداد و اربیل باید طبق قانون اساسی حل و فصل شوند. از دیدگاه من عملیات نظامی در کرکوک نمی تواند مقدمه ای برای آغاز فرایند سیاسی در عراق باشد. آغاز روند سیاسی در کشور، نیازمند اراده سیاسی است. تا زمانی که اراده سیاسی وجود نداشته باشد، گفتگویی نیز در کار نخواهد بود.

*دولت عراق اعلام کرده است که شرط آغاز گفتگوهای سیاسی با اربیل، لغو کامل نتایج همه پرسی غیرقانونی در اقلیم کردستان است. ارزیابی شما از این موضع بغداد در قبال مقامات اربیل چیست؟

-طبیعتا همه پرسی که در اقلیم کردستان برگزار شد، غیرقانونی بود. طبق قانون اساسی عراق هیچ طرفی حق ندارد بدون مجوز دولت مرکزی اقدام به برگزاری همه پرسی کند. بنابراین، دولت بغداد برای ورود به گفتگوها و رایزنی های سیاسی جهت برون رفت از بحران کنونی معقول به نظر می رسد. نتایج همه پرسی استقلال اقلیم کردستان در ابتدا باید لغو شود، تا گفتگوها میان طرف های درگیر بغداد و اربیل، کلید بخورد. به نظر می رسد که با توجه به عملیات نظامی کنونی در کرکوک، مقامات اربیل بیشتر روی این مسأله فکر کنند.

منبع : mehrnews