تهران- الکوثر:   استاد محمد صدیق منشاوی در سال ۱۲۹۹ه.ش. یعنی حدود ۷۳ سال پیش ، در شهر منشاه مصر در خانواده ای بسیار مذهبی پا به عرصه ی وجود گذاشت.

پدرش شیخ صدیق منشاوی یکی از قاریان صوفی منش بود که هرگز در مسیر تلاوتش اجر و پاداشی طلب نکرد . از این رو فرزندش محمد را نیز با چنین علایقی پرورش داد تا جایی که تلاوت را تنها به جهت آنکه متعلق به این کتاب مقدس است برگزید . شیخ صدیق منشاوی را فردی در کمال خشوع و خضوع می خوانند گویند او چنان تقوی پیشه بود که هرگز در هیچ تلاوتی بر اجر و پاداش آن سخنی نگفت . تنها در محل حاضر می شد ، آنگاه با وقاری سرشار از خشیت الهی باز می گشت و این شیوه ای بود که در میان فرزندانش نیز نیک مشهود است .
محمد صدیق از آنجا که در شهر منشاه تولد یافت چون پدرش به منشاوی ملقب گردید . با تشویق و تعلیم پدر به آموزش معارف قرآنی و تعلیم قرائت های مختلف پرداخت ، چرا که پدرش نیز از قاریان مشهور عصر خود به شمار می آمد .
مرحوم استاد منشاوی از همان ابتدا به حفظ کامل قرآن پرداخته و از ۹ سالگی به بعد در ماه مبارک رمضان شبهای قرائت قرآن برگزار می نمود . این امر تا سنین جوانی استاد ادامه داشت . این در حالی بود که پس از چندی با ورودش به رادیوی عربی مصر و پخش تلاوتهایش ، به شهرت او افزوده شد تا آنکه به عنوان یکی از اساتید و قاریان مشهور مصر معرفی شد .

استاد به واسطه زندگی کوتاهش به کشورهای محدودی مسافرت کرده است . از آن جمله به سوریه ، کویت و برخی از کشورهای شیخ نشین حاشیه خلیج فارس می توان اشاره کرد که در مساجد مختلف این کشورها به تلاوت قرآن کریم پرداخته است .
سرانجام دست اجل از آستین تقدیر برون آمده ، این بار نیز گلی از بوستان معطر قرآن را گلچین نمود و استاد منشاوی در سن ۴۹ سالگی در سال ۱۳۴۸ ه.ش. در شهر قاهره جان به جان آفرین تسلیم کرد و بدین طریق گرد غم و اندوه را در بر جبین عاشقان کلام دوست نشانید ، هرچند که امروز پس از گذشت سال ها آوای ملکوتی او زینت بخش محافل و مجالس قرآنی و پرورش دهنده استعدادهای نهفته در این مسیر است. 

آموزش مقام رست در تلاوت قرآن

1 - معنای لغوی : رست یا راست به معنی حقیقت و درستی به کار می رود. رست کلمه‌ای تازی است. به معنای مستقیم این مقام در مغرب به اسم «استهلال» شناخته می‌شود.

2 - گستردگی و پیشینه : این مقام در تمامی بلاد مسلمین کاربرد داشته و دارد عده‌ای معتقدند که این مقام از دیرباز ماهیت و حقیقت خود را حفظ کرده و تا به امروز پابرجا مانده است. در قرون وسطا این مقام به عنوان اولین و اصلی‌ترین مقامات موسیقی بوده و امروزه اعراب آن را در جایگاه دوم بعد از بیات قرار داده‌اند و لقب «اب النغمات یا پدر نغمات» و در پاره‌ای از موارد نام «ملک‌النغمات» را به خود گرفته است. عده‌ای از اساتید لحن، قدمت این مقام را به زمان حضرت آدم (ع) می‌دانند و می‌گویند. رست ناله‌ای انسانی است که دست از همه چیز برای بهشت شسته است این مقام پس از بیات از جمله وسیع‌ترین و گسترده‌ترین مقامات است آن چنان که بسیاری از قراء زیربنای قرائت خود را به صورت مبسوط خوانی بر آن استوار نموده‌اند. این مقام کلید ورود به سایر مقامات و الحان است. نغمه‌ی رست در موسیقی ایرانی نیز به عنوان یکی از دستگاه‌های هفتگانه و اصلی مطرح است.

3 - کیفیت آهنگ : این مقام از جمله مقام‌های زیبا اصلی و با صلابت عرب است و براساس یکی از امثال عربی «اذا طال لیلک فالرست» یعنی در شب به این مقام سفارش شده است. همچنین حالت وقار متانت و بیانگری در آن مشاهده می‌گردد و بسیار مناسب قرائات مجلسی است و باز هم مشهور است «اذا جن لیلک فالرست» چون شب فرا رسید با مقام رست قرائت کن. این نغمه از نظر لحنی حالتی ضربی داشته و تحکم و تاکید و القاء امر را متصور می‌گرداند. به این خاطر غالب آیاتی که دارای تاکید، تحکم، امر، تضرع، درخواست، ادعیه، توبه، انابه» است در آن تلاوت می‌گردد. این مقام حالتی شبیه به اشاره به نزدیک و ضمیر این دارد.

 4- موضوع آیات : این مقام در آیات «توحید، اسماء و صفات الهی، نشانه‌های الهی، نبوت عامه، عقاید، احکام و عبادات، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5 - تاثیرات : از جمله تاثیرات این مقام برانگیخته شدن حس مردانگی و جسارت و حرکت به سوی کشف حقیقت در شنونده است. و زیرشاخه‌های آن نیز تاثیراتی نظیر آغاز بهار یا حقیقت روایت سرگذشت انسان‌های حقیقت‌جو و ایجاد تصویری زیبا از حقیقت و درستی در ذهن شنونده ایجاد می‌کند.

6 - جایگاه اجرا : این مقام پس از مقام بیات، نهاوند، عجم و سه‌گاه ارائه می‌گردد ولی با توانمندی که دارد در هر موقعیتی از قرائت قابل اجرا می‌باشد.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : برخی از نغمات فرعی در این مقام عبارتند از «سوزناک، نوروز، دلنشین، اصفهان، ماهور، سازگار، سوز، دارا، نیشابورک و پگاه» را می‌توان نام برد.

8 - قاریان برتر : از اساتیدی که در این مقام شهرت بیشتری دارند می‌توان راغب مصطفی غلوش، مصطفی اسماعیل، رفعت، حصان، شعشاعی، صیاد و متولی عبدالعال را نام برد. 

از صفحه ندای نور الکوثر فارسی هم دیدن کنید