در بحبوحه تنشهای فزاینده و در سایه جنگ ویرانگر غزه، خبری مبنی بر امضای یکی از بزرگترین قراردادهای صادرات تسلیحات در تاریخ صنایع نظامی رژیم صهیونیستی میان شرکت Elbit Systems و امارات متحده عربی، جهان را در بهت فرو برد. این قرارداد ۲.۳ میلیارد دلاری که با پنهانکاری و ملاحظات امنیتی شدید همراه است، نه تنها ابعاد جدیدی به همکاریهای نظامی تلآویو و ابوظبی میبخشد، بلکه پرسشهای جدی را درباره پیامدهای آن برای امنیت و صلح در منطقه خاورمیانه مطرح میکند. در این تحلیل، ابعاد مختلف این قرارداد، انگیزهها، پیامدها و چارچوب کلی آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- معامله قرن در سایه؛ قرارداد ۲.۳ میلیارد دلاری و برتری کیفی نظامی رژیم صهیونیستی
قرارداد عظیم ۲.۳ میلیارد دلاری میان شرکت Elbit Systems رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی، فراتر از یک معامله تسلیحاتی صرف، به مثابه بستهای جامع امنیتی-نظامی است که گمانهزنیها از حضور فناوریهای پیشرفتهای چون جنگ الکترونیک، سامانههای دفاع هوایی و سیستمهای J-Music DIRCM (سامانه مادون قرمز هدایتشونده) حکایت دارد. محرمانگی شدید این قرارداد، که از سوی رسانههای رژیم صهیونیستی «حساسیت درباره صادرات فناوریهای پیشرفته» و «حفظ برتری کیفی نظامی» عنوان شده، نشان از اهمیت استراتژیک این تسلیحات برای ارتقای توان بازدارندگی رژیم صهیونیستی در منطقه دارد. این حجم از معامله، که حدود ۱۰ درصد از سفارشهای معوق Elbit را پوشش میدهد، ثبات درآمدی بلندمدت و فرصت سرمایهگذاری بیشتر در تحقیق و توسعه را برای این غول صنایع دفاعی فراهم میآورد و جایگاه آن را در کنار رقبای غربی تثبیت میکند.
بیشتر بدانید
هدف اروپا از طولانی کردن و گسترش جنگ: اعمال سلطهجویی و استکبار| مع المراسلین
تضمینهای امنیتی در اوکراین؛ گره اصلی حل بحران از نگاه تحلیلگر سیاسی| قضیة ساخنة
خنجر در پشت آرمان فلسطین؛ خیانت آشکار یا ضرورت امنیتی؟
از منظر اخلاقی و سیاسی، امضای این قرارداد در بحبوحه جنگ غزه و اتهامات وارده به رژیم صهیونیستی مبنی بر ارتکاب نسلکشی و جنایات جنگی، با واکنشهای تند مدافعان حقوق فلسطینیان و فعالان ضدجنگ روبرو شده است. آنان این اقدام را «خیانت به آرمان فلسطین» و «پاداش دادن به رژیم صهیونیستی در شرایطی که با اتهامات سنگین حقوق بشری روبروست» قلمداد میکنند. با این حال، امارات متحده عربی، در حالی که به ظاهر دم از حمایت از فلسطین میزند، عملاً با این قرارداد به تقویت توان نظامی رژیمی کمک میکند که حملات خود را در غزه و منطقه تشدید کرده است. این در حالی است که طبق معاهده تجارت اسلحه ۲۰۱۳، معاملات تسلیحاتی که خطر نقض فاحش حقوق بشر را افزایش میدهند، باید متوقف شوند؛ امری که به نظر میرسد در این قرارداد نادیده گرفته شده است.
پیوندهای عمیقتر؛ از تأسیس شرکت تا مشارکت در نمایشگاههای دفاعی
حمایت امارات از صنایع نظامی رژیم صهیونیستی صرفاً به این قرارداد محدود نمیشود، بلکه ریشه در همکاریهای گستردهتری دارد که از سال ۲۰۲۱ با تأسیس شرکت Elbit Systems Emirates (ESE) آغاز شده است. مشارکت فعال Elbit در نمایشگاههای دفاعی ابوظبی از جمله IDEX و NAVDEX، و همچنین سرمایهگذاری شرکت اماراتی Edge در شرکت رژیم صهیونیستی Thirdeye Systems، نشاندهنده تعمیق روابط در حوزه فناوری و صنایع دفاعی است. این همکاریها، که شامل انتقال فناوری و تولید بومی پهپادهایی چون هرمس ۹۰۰ نیز میشود، حاکی از یک استراتژی بلندمدت برای تقویت توان دفاعی مشترک در منطقه و گسترش نفوذ نظامی رژیم صهیونیستی در بازارهای جدید است، حتی اگر این امر با انتقادات منطقهای و فشارهای سیاسی همراه باشد.
پیامدهای منطقهای؛ تشدید رقابت تسلیحاتی و گسترش بیثباتی
این قرارداد تسلیحاتی، علاوه بر پیامدهای اخلاقی و سیاسی، میتواند به تشدید رقابت تسلیحاتی در منطقه خاورمیانه منجر شود. با تقویت توان نظامی رژیم صهیونیستی و افزایش قابلیتهای تهاجمی و دفاعی آن، سایر بازیگران منطقهای نیز ممکن است به سمت افزایش هزینههای دفاعی و توسعه برنامههای تسلیحاتی خود سوق داده شوند. این چرخه معیوب، عملاً به گسترش بیثباتی و افزایش احتمال درگیریهای نظامی منجر خواهد شد. در چنین شرایطی، اتکای رژیم صهیونیستی به درآمدهای حاصل از فروش تسلیحات، که به دلیل هزینههای جنگ افزایش یافته، میتواند انگیزههای این رژیم را برای تداوم سیاستهای تهاجمی و جنگافروزانه تقویت کند.
حسن ختام: ضرورت بازنگری در سیاستهای منطقهای
قرارداد تسلیحاتی میان Elbit Systems و امارات متحده عربی، زنگ خطری جدی برای آینده صلح و ثبات در خاورمیانه است. این توافق، علیرغم توجیهات امنیتی و اقتصادی ارائه شده، پیامدهای عمیق اخلاقی و سیاسی به همراه دارد و میتواند به تشدید تنشها و گسترش بیثباتی در منطقه دامن بزند. در این میان، ضروری است که بازیگران منطقهای، به ویژه کشورهای عربی، با بازنگری در سیاستهای خود، از حمایت از صنایعی که به ماشین جنگی رژیم صهیونیستی دامن میزنند، پرهیز کرده و به جای آن، بر دیپلماسی، گفتگو و تلاش برای برقراری صلحی پایدار تمرکز نمایند. چرا که در نهایت، امنیت واقعی نه در گرو خرید تسلیحات بیشتر، بلکه در گرو همکاریهای سازنده و احترام متقابل نهفته است.