جنگ ادامه‌دار اسرائیل علیه نوار غزه فراتر از آمار بالای تلفات مستقیم، بحرانی عمیق‌تر و بلندمدت‌تر با عنوان «بحران معلولیت‌های دائمی» را رقم زده است. با توجه به گزارش‌های رسمی وزارت بهداشت فلسطین و نهادهای بین‌المللی، غزه به کانون بالاترین نرخ قطع عضو کودکان در جهان تبدیل شده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد پیامدهای این درگیری، معطوف به آسیب‌های جسمی پایدار است و ساختار اجتماعی و روانی منطقه را برای دهه‌ها تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
۱. تیتر: غزه؛ صاحب بالاترین نرخ قطع عضو کودکان جهان بر اثر جنگ
بر اساس داده‌های وزارت بهداشت فلسطین، بیش از ۶ هزار مورد قطع عضو ثبت شده که یک‌چهارم آن‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند. این آمار هولناک، به همراه تخمین یونیسف مبنی بر زخمی یا کشته شدن بیش از ۶۴ هزار کودک، غزه را در صدر جهان از نظر میزان آسیب‌های تغییردهنده زندگی قرار می‌دهد. این وضعیت نه تنها یک تراژدی انسانی مقطعی، بلکه یک معضل بهداشتی بلندمدت است که زیرساخت‌های موجود را برای رسیدگی به هزاران معلول جدید از هم پاشیده است.
فروپاشی توانبخشی؛ غیاب پروتز و بازگشت به ابتکارات ابتدایی
تخریب سیستماتیک بیمارستان‌ها و ممانعت از ورود تجهیزات پزشکی، عملاً خدمات توانبخشی در غزه را فلج کرده است. در غیاب تجهیزات تخصصی، روایت‌هایی مانند ساخت پروتزهای ابتدایی توسط خانواده‌ها با استفاده از لوله‌های فاضلاب و سیم (مانند مورد راتب ابوقلیق)، نشان‌دهنده اوج استیصال و در عین حال، نماد مقاومت مردم در برابر ناتوانی است. این راهکارهای خانگی، اگرچه نماد امیدند، اما عمق بحران در دسترسی به حداقل‌های درمانی را برجسته می‌سازند.
بیشتر بدانید
مشارکت بیش از ۵۰ درصدی در انتخابات عراق، رکوردی در ۱۵ سال اخیر| مع المراسلین
الوحیلی: موفقیت انتخابات عراق، دستاورد ملت و همه احزاب سیاسی قلمداد شد| قضیة ساخنة
تهدید دوگانه؛ مهمات منفجر نشده به مثابه مین‌های زمینی مدرن در غزه
بحران معلولیت با یک خطر فیزیکی دیگر تشدید شده است: وجود حجم عظیمی از مهمات و سلاح‌های منفجر نشده (تخمین زده می‌شود بین ۵ تا ۱۰ درصد از کل سلاح‌های شلیک شده). گزارش UNMAS مبنی بر کشته و زخمی شدن صدها نفر بر اثر این مواد، نشان می‌دهد که حتی عملیات آواربرداری، جستجوی اجساد یا تلاش برای بازگشت به زندگی عادی، با خطر انفجار دائمی همراه است. این امر، پاکسازی منطقه را به چالشی عظیم و مرگبار برای امدادگران و غیرنظامیان تبدیل کرده است.
فراتر از جسم؛ ابعاد روانی و اجتماعی معلولیت‌های دائمی بر کودکان
آسیب‌های ناشی از قطع عضو و آسیب‌های ستون فقرات، فراتر از محدودیت‌های جسمی، پیامدهای روانی و اجتماعی عمیقی را بر جای گذاشته‌اند، به ویژه برای کودکانی که در سنین رشد با این معلولیت‌ها مواجه شده‌اند. نیاز فوری به حمایت‌های روانی و اجتماعی در سایه افسردگی، انزوا و فشارهای اقتصادی ناشی از مراقبت از اعضای معلول خانواده، یک بحران پنهان دیگر است که نیازمند توجه فوری نهادهای بین‌المللی است.
واکنش نظام‌مند بهداشت فلسطین؛ فراخوان جهانی برای بازسازی سیستم توانبخشی
در مواجهه با این فاجعه، وزارت بهداشت فلسطین با آغاز کمپین‌های بین‌المللی و همکاری با نهادهای دانشگاهی و خیریه‌ها، بر ضرورت رهبری ملی برای بازسازی سیستم توانبخشی تأکید کرده است. این تلاش‌ها نشان می‌دهد که رسیدگی به این حجم از مجروحیت‌ها، نیازمند یک استراتژی منسجم و هماهنگی جهانی است تا بتوان زیرساخت‌های لازم برای توانبخشی میان‌مدت و بلندمدت بیش از ۱۷۰ هزار مجروح را فراهم آورد.
بهره سخن:
در نهایت، بحران کنونی غزه نه تنها با شمار بالای قربانیان فوت، بلکه با نرخ بی‌سابقه‌ای از معلولیت‌های پایدار، به‌ویژه در میان کودکان، تعریف می‌شود. این معلولیت‌ها ناشی از استفاده سیستماتیک از سلاح‌های سنگین در مناطق متراکم است و چالش‌های جدیدی در حوزه‌های پزشکی، روانی و اجتماعی ایجاد کرده است. با توجه به تخریب زیرساخت‌ها و تهدید مداوم مین‌ها، بازسازی سیستم توانبخشی غزه و تأمین حمایت روانی بلندمدت برای این جمعیت آسیب‌دیده، به یک تعهد اخلاقی و عملی فوری برای جامعه جهانی تبدیل شده است تا این زخم‌های جسمی به زخم‌های اجتماعی ماندگار تبدیل نشوند.