به اشتراک بگذارید

تقسیم‌بندی چهارگانه مکاتب اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی: مرزبندی اخلاق دینی و سکولار

مقاله مشترک قاسمی خویی و خسروپناه، طرح ابتکاری علامه طباطبایی برای دسته‌بندی مکاتب اخلاقی به دو حوزه «دینی» (انبیای سلف و قرآن) و «سکولار» (فلاسفه یونان و نسبیت‌گرایی) را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که تفاوت بنیادین آن‌ها در نقش عقل در شناخت ارزش‌ها و تضمین اخلاقی توسط ایمان به مبدأ و معاد است.

طرح ابتکاری علامه طباطبایی: تقسیم‌بندی اخلاق به دو حوزه دینی و سکولار

مقاله یعقوب قاسمی خویی و عبدالحسین خسروپناه به ارائه چارچوب تحلیلی علامه طباطبایی در تفکیک مکاتب اخلاقی می‌پردازد. علامه در این طرح ابتکاری، مکاتب اخلاقی را به چهار دسته تقسیم می‌کند: مکتب انبیای سلف، مکتب ویژه قرآن (که هر دو در حوزه اخلاق دینی قرار می‌گیرند)، مکتب فلاسفه یونان، و مکتب نسبیت‌گرایی اخلاقی و پیروان نظریه تکامل (که هر دو در دسته اخلاق سکولار جای می‌گیرند).

تضمین ارزش‌های اخلاقی: تفاوت اخلاق دینی و سکولار در نقش عقل، ایمان و التزام عملی

ارزیابی علامه طباطبایی از این دو رویکرد، رابطه آن‌ها را به صورت نقص و کمال و عموم و خصوص مطلق تعریف می‌کند؛ بدین معنا که اخلاق دینی به مراتب کامل‌تر از اخلاق سکولار است. تمایز اصلی این دو، در میزان بهره‌مندی عقل از معارف حیاتی الهی برای شناخت، توجیه و تضمین ارزش‌های اخلاقی نهفته است. در اخلاق دینی، ایمان حقیقی به مبدأ و معاد به همراه التزام عملی به احکام ضامن شکوفایی ارزش‌هاست و ضعف‌های اخلاقی جوامع دینی نیز ناشی از بی‌توجهی به همین مبانی اصیل دانسته شده است.


جهت دسترسی به منبع کامل، لطفاً اینجا کلیک نمایید.

پربازدیدترین