هاسبارا؛ ماشین تبلیغاتی صهیونیسم برای مهندسی ذهن‌ها
سیاست هاسبارا ـ که در زبان عبری به معنای «توضیح دادن» است ـ در واقع دستگاهی منسجم و چندلایه برای کنترل افکار عمومی جهان در جهت منافع رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود. این سیاست از دهه‌های میانی قرن بیستم تاکنون، با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای، شبکه‌های دانشگاهی، نهادهای دینی و مراکز فکری، کوشیده است تصویری مشروع و انسانی از اسرائیل ارائه دهد و همزمان، هر انتقاد از این رژیم را مصداق «یهودستیزی» جلوه دهد. در عمل، هاسبارا نه یک پروژه فرهنگی یا آموزشی، بلکه یک عملیات پیچیده روانی و ارتباطی است که هدف آن، مهندسی ادراک مردم جهان از واقعیت فلسطین است؛ بنابراین، ماهیتی آشکارا پروپاگاندایی دارد، نه اطلاع‌رسانی واقعی.
تاکتیک‌های هاسبارا در عصر دیجیتال؛ از مهندسی الگوریتم تا جعل واقعیت
هاسبارا با ورود به عصر دیجیتال، تاکتیک‌های خود را مدرن و تکنولوژیک کرده است. از ایجاد حساب‌های کاربری جعلی به زبان‌های گوناگون گرفته تا واحدهای سایبری ویژه در ارتش اسرائیل، همه در جهت تحریف روایت‌ها و حذف صداهای مخالف عمل می‌کنند. کنترل الگوریتم‌های موتورهای جست‌وجو، سانسور محتوای ضدصهیونیستی و دستکاری ترتیب نمایش نتایج به‌گونه‌ای که روایت اسرائیلی در صدر قرار گیرد، از مصادیق این مهندسی اطلاعات است. حتی کتاب‌های راهنمایی مانند «شکست پروپاگاندای ضداسرائیلی» یا دوره‌های دانشگاهی حمایت از اسرائیل، بخشی از این جنگ نرم هستند. هدف نهایی این تاکتیک‌ها، ایجاد انحصار روایتی درباره مناقشه فلسطین و تبدیل اسرائیل به قربانیِ بی‌گناه در افکار عمومی جهانی است.
بیشتر بدانید
حزب‌الله قاطعانه هرگونه مذاکره صلح با دشمن صهیونیستی را رد کرد| مع المراسلین
دکتر مهدی عزیزی: سخنان رهبر انقلاب بازتاب ثبات ایران در حمایت از مقاومت| قضیة ساخنة
جنگ غزه؛ نقطه شکست ماشین دروغ‌پردازی صهیونیستی
در جریان جنگ غزه، به‌ویژه پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تاکتیک‌های هاسبارا در برابر حجم بالای تصاویر و ویدئوهای بی‌واسطه از کشتار غیرنظامیان فلسطینی ناکارآمد شدند. شبکه‌های خبری مستقل، خبرنگاران میدانی و کاربران در رسانه‌های اجتماعی تصویری متفاوت از «روایت رسمی اسرائیل» ارائه کردند. این واقع‌گرایی بی‌پرده، شکاف بزرگی در دیوار تبلیغاتی اسرائیل ایجاد کرد؛ زیرا افکار عمومی جهانی، دیگر حاضر نبود روایت «دفاع مشروع» را در برابر تصاویر کودکان کشته‌شده بپذیرد. در نتیجه، ساختار پرهزینه پروپاگاندا در برابر واقعیت‌های عریان فروپاشید و مشروعیت اخلاقی اسرائیل در سطح بین‌المللی به‌شدت آسیب دید.
چرخش در افکار عمومی؛ از روایت اسرائیلی تا همدلی جهانی با فلسطین
تحول بزرگ پس از جنگ غزه، در عرصه افکار عمومی رقم خورد. برای نخستین‌بار طی چند دهه، حمایت افکار عمومی جهانی ـ به‌ویژه در غرب ـ از اسرائیل کاهش یافت و همدلی با مردم فلسطین به جریان غالب بدل شد. نسل جدید کاربران و روزنامه‌نگاران مستقل، جایگزین رسانه‌های سنتی شدند و حقیقت را از دل محاصره اطلاعاتی بیرون کشیدند. از اروپا تا آمریکای لاتین و حتی در میان یهودیان منتقد، این آگاهی فزاینده موجب شد که تصویر اسرائیل به عنوان «تنها دموکراسی خاورمیانه» فرو بریزد و جای خود را به واقعیتی از سرکوب، اشغال و نقض سیستماتیک حقوق بشر دهد.
آینده هاسبارا؛ فروپاشی اعتماد جهانی و بحران مشروعیت اسرائیل
تحلیل نهایی نشان می‌دهد که هاسبارا، علی‌رغم ساختار پیچیده و بودجه‌های هنگفت، تابع همان قاعده‌ای است که همه ماشین‌های پروپاگاندا با آن روبه‌رو می‌شوند: پایداری دروغ در برابر تصویرِ حقیقت کوتاه‌مدت است. در فضای ارتباطی امروز که کاربران خود رسانه‌اند، هیچ اتاق عملیات یا فیلتر محتوایی نمی‌تواند واقعیت را پنهان کند. استمرار جنگ غزه و گسترش نمایش تصاویر قربانیان، اعتماد جهانی به روایت‌های اسرائیلی را از بین برده و بحران مشروعیت این رژیم را به نقطه بی‌سابقه‌ای رسانده است. اکنون حتی نهادهای حامی اسرائیل در غرب، با چالشی بنیادین مواجه‌اند: چگونه در جهانی که حقیقت به‌راحتی انتشار می‌یابد، دروغ را بازسازی کنند؟