به اشتراک بگذارید

«صهیونیسم محکوم به شکست»: چرا ابعاد جغرافیایی، تهدید اصلی بقای اسرائیل است؟

اسکات کریستنسن، تحلیلگر اکونومیست ژئوپلیتیک، در گزارشی در وب‌سایت «Medium» استدلال می‌کند که رژیم صهیونیستی، برخلاف کشورهای کوچک موفق اروپایی که بر دیپلماسی یا منافع اقتصادی تکیه دارند، موجودیت خود را صرفاً بر مبنای اشغالگری حفظ کرده است. وی با تأکید بر ابعاد کوچک جغرافیایی در برابر همسایگان بسیار بزرگ‌تر، عوامل متعددی را برمی‌شمارد که بقای صهیونیسم در دهه‌های آینده را به شکلی بنیادین فرسایش داده و شکست آن را محتمل می‌سازد.

«صهیونیسم محکوم به شکست»: چرا ابعاد جغرافیایی، تهدید اصلی بقای اسرائیل است؟

چالش «بمب ساعتی جمعیتی» و تهدید هویت یهودی دولت

این پاراگراف بر اساسی‌ترین و بلندمدت‌ترین تهدید پیش روی موجودیت اسرائیل تمرکز دارد: عدم توازن جمعیتی. تحلیل نشان می‌دهد که در مقایسه با کشورهای کوچکی که بر بی‌طرفی یا منافع اقتصادی متقابل تکیه دارند، استراتژی بقای اسرائیل مبتنی بر برتری نظامی و روایت مظلومیت بوده است. با این حال، نرخ رشد بالای جمعیت عرب (2.2 درصد) در مقایسه با یهودیان (1.8 درصد) و همچنین نرخ بالای تولد در میان یهودیان ارتدوکس با بهره‌وری اقتصادی پایین، ساختار جمعیتی کشور را به سمت یک «بمب ساعتی» سوق می‌دهد. این روند داخلی، همراه با مهاجرت نخبگان سکولار (فرار مغزها)، مشروعیت اسرائیل به عنوان «دولت یهودی» را در بلندمدت مستقیماً به چالش می‌کشد و خطر حرکت به سمت یک دولت دموکراتیک تک‌ملیتی (یا دو-ملیتی) را افزایش می‌دهد.

تهدید هسته‌ای: پایان انحصار و گسترش منطقه‌ای

دومین رکن بقای اسرائیل، یعنی بازدارندگی هسته‌ای که تا کنون اعلام‌نشده باقی مانده، در معرض فرسایش جدی قرار دارد. پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران و احتمال دستیابی کشورهای عربی مانند عربستان سعودی به سلاح اتمی (احتمالاً با حمایت پاکستان)، برتری استراتژیک اسرائیل را خنثی می‌کند. این پاراگراف استدلال می‌کند که تلاش‌های مکرر اسرائیل برای حفظ انحصار منطقه‌ای از طریق عملیات مخفی و حملات نظامی (مانند حمله به راکتور اوسیراک یا ترور دانشمندان ایرانی) در دوره‌ای که فناوری هسته‌ای در حال عمومی شدن است، دیگر کارایی لازم را ندارد. از دست دادن انحصار هسته‌ای، بازدارندگی را به وضعیت ناپایدار «تخریب متقابل تضمین‌شده» در منطقه تبدیل می‌کند.

بیشتر بدانید

حزب‌الله قاطعانه هرگونه مذاکره صلح با دشمن صهیونیستی را رد کرد| مع المراسلین

دکتر مهدی عزیزی: سخنان رهبر انقلاب بازتاب ثبات ایران در حمایت از مقاومت| قضیة ساخنة

آسیب‌پذیری سرزمینی: فقدان عمق راهبردی در برابر درگیری‌های منطقه‌ای

این تحلیل به محدودیت‌های جغرافیایی اسرائیل به عنوان عاملی اساسی در آسیب‌پذیری آن اشاره می‌کند. با مساحتی در حدود 22 هزار کیلومتر مربع (تقریباً معادل نیوجرسی) و فقدان «عمق راهبردی»، بخش‌های کلیدی جمعیتی و اقتصادی کشور در معرض آتش مستقیم موشک‌ها و راکت‌ها از غزه و کرانه باختری قرار دارند (مانند عمق 9 مایلی در برخی نقاط). این محدودیت سرزمینی، که ریشه در مرزهای حل‌نشده پس از جنگ‌های متعدد دارد، به این معناست که هرگونه درگیری نظامی بلافاصله کل زیرساخت‌های حیاتی اسرائیل را تهدید می‌کند، برخلاف دولت‌های بزرگ‌تر اروپایی که می‌توانند حملات را جذب کنند.

دموکراتیزه شدن جنگ: نفوذ فناوری‌های ارزان‌قیمت برتری نظامی را از بین می‌برد

پارت سوم نشان می‌دهد که اتکای اسرائیل به نوآوری‌های تکنولوژیک برای حفظ برتری نظامی در حال تضعیف است. ظهور فناوری‌های مقرون‌به‌صرفه مانند پهپادها و سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، میدان جنگ را «دموکراتیزه» کرده است. این فناوری‌ها به دشمنان با منابع محدود (مانند حماس یا ایران) اجازه می‌دهند تا شکاف کیفی با ارتش اسرائیل را پر کنند؛ نمونه آن نفوذ پهپادی به حصار مرزی یک میلیارد دلاری در 7 اکتبر 2023 است. اگرچه اسرائیل خود از هوش مصنوعی استفاده می‌کند، اما امکان انتقال و استفاده سریع این فناوری‌ها توسط بازیگران منطقه‌ای، مزیت نظامی سنتی اسرائیل را به شدت کاهش داده است.

افشای خشونت از طریق رسانه‌های اجتماعی و کاهش حمایت بین‌المللی

آخرین رکن تضعیف‌کننده، جنبه ادراکی و دیپلماتیک است. رسانه‌های اجتماعی به عنوان ابزاری برای افشای فوری و بدون فیلتر خشونت‌های نظامی، حمایت جهانی از اسرائیل را فرسایش داده‌اند. تصاویر مربوط به تلفات غیرنظامیان فلسطینی، به قطبی‌شدن افکار عمومی جهانی دامن زده و هزینه‌های سیاسی اتخاذ سیاست‌های تجاوزکارانه را افزایش داده است. علیرغم قدرت لابی‌گری قوی اسرائیل در کنگره آمریکا (بر اساس داده‌های مالی)، جریان آزاد اطلاعات در پلتفرم‌هایی مانند X و اینستاگرام، تصویر بین‌المللی اسرائیل را مخدوش کرده و خطر انزوا و تحریم‌های دیپلماتیک را در مقیاسی که آپارتاید در آفریقای جنوبی با آن روبرو شد، افزایش می‌دهد.

پربازدیدترین