تغییر راهبردی در سیاست دفاعی ایران
اظهارات اخیر حضرت آیتالله خامنهای (مد ظلهالعالی) در دیدار با قهرمانان ورزشی و علمی، نشانگر تحولی راهبردی در سیاست دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران است. تا پیش از این، راهبرد «صبر راهبردی» محور اصلی سیاستهای دفاعی ایران در برابر تهدیدهای آمریکا و رژیم صهیونیستی بود؛ یعنی اجتناب از رویارویی مستقیم و تمرکز بر بازدارندگی و قدرت نرم منطقهای. اما در سخنان اخیر، نشانههایی از عبور از این مرحله و ورود به فاز فعالتر و مستقیم تقابل دیده میشود. این تغییر زمانی اهمیت دوچندان مییابد که در سالهای گذشته، ایران موفق شده است ساختار دفاعی و نظامی خود را از موضع بازدارندگی منفعل به موضع پاسخ فعال ارتقا دهد، و حال رهبر انقلاب این تغییر را به صراحت در سطح سیاسی اعلام کردهاند.
ابعاد سیاسی و بینالمللی سخنان رهبر انقلاب
بیانات ایشان علیه آمریکا—بهویژه شخص دونالد ترامپ و سیاستهای مداخلهجویانه واشنگتن—در سطحی بیان شد که از نظر بینالمللی حامل پیام آشکار استقلال و اقتدار ایران است. تأکید رهبر انقلاب بر اینکه «شما چهکاره دنیا هستید» و نقد تند سیاستهای سلطهگرانه آمریکا در حوزه هستهای، به منزله رد کامل هژمونی غرب بر نظام بینالملل است. این موضعگیری قاطع، در شرایطی که غرب با حربه تحریمها و تهدیدها قصد مهار ایران را دارد، نشانهای از اعتماد راهبردی و اتکا بر توان داخلی و متحدان شرقی (چین و روسیه) است. از این منظر، سخنان ایشان نهتنها جنبه داخلی دارد، بلکه پیام روشنی برای بلوکهای قدرت جهانی است که ایران دیگر تنها واکنشگر نیست، بلکه بازیگر فعال صحنه بینالمللی شده است.
بیشتر بدانید
حزبالله قاطعانه هرگونه مذاکره صلح با دشمن صهیونیستی را رد کرد| مع المراسلین
دکتر مهدی عزیزی: سخنان رهبر انقلاب بازتاب ثبات ایران در حمایت از مقاومت| قضیة ساخنة
نشانههای نظامی و قوت بازدارندگی ایران
در سخنان اخیر و تحلیلهای پس از آن، اشارههای روشنی به پیشرفتهای دفاعی ایران به چشم میخورد؛ از جمله تکامل سامانههای موشکی، زیردریاییهای ساخت داخل و قدرت نفوذ موشکهای ایرانی در سامانههای دفاعی دشمن در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه. این دادهها حاکی از ارتقای توان ضربه اول و دفاع هوایی ایران است، که در معادله بازدارندگی، اهمیت حیاتی دارد. کارشناس نظامی غربی نیز اذعان کرده است ایران با اتکا به فناوری و همکاری دفاعی با چین و روسیه توانسته ضعفهای گذشته را پوشش دهد. این تحولات، ریشه در همان سیاست استقلال صنعتی-دفاعی دارد که رهبر معظم انقلاب سالها بر آن تأکید کردهاند و اکنون به مرحله بلوغ رسیده است؛ مرحلهای که میتواند موازنه قدرت در منطقه را بهطور محسوسی تغییر دهد.
شیفت در تعامل با نهادهای بینالمللی و برجام
تصمیم احتمالی جمهوری اسلامی ایران برای لغو توافقات همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آنگونه که توسط لاریجانی و عراقچی مطرح شد، نشانگر بازنگری عمیق در سیاستهای دیپلماتیک ایران پس از پایان عملی برجام است. این تصمیم همزمان با فشارهای اقتصادی جدید غرب اتخاذ شده و عملاً به معنای خروج از محدودیتهای الزامآور گذشته است. از منظر راهبردی، چنین اقدامی بیانگر عزم ایران برای بازتعریف پرونده هستهای در چارچوب جدیدی است که مبتنی بر حفظ استقلال و احترام متقابل باشد، نه اجبار و تحریم. این تغییر، زمینه را برای افزایش چانهزنی ایران در آینده و تکامل برنامههای بومی فناوری پیشرفته فراهم میسازد.
آغاز فصل جدید در معادلات منطقهای
سخنان آیتالله خامنهای (مد ظلهالعالی) را میتوان سرآغاز فصل جدیدی در روابط منطقهای و جهانی ایران دانست—فصلی که در آن کشور با تکیه بر ظرفیتهای نظامی، فناورانه و فرهنگی خود، در برابر محور آمریکا-صهیونیسم رویکرد فعال و پیشدستانه اتخاذ میکند. تأکید ایشان بر مقاومت ملت ایران در برابر زورگویی، نهتنها جنبه نمادین، بلکه پیام عملی برای بسیج عمومی و آمادگی در برابر هرگونه تهدید دارد. این موضع بر محور «عزت، حکمت و مصلحت» استوار است و احتمالاً در آینده نزدیک شاهد شکلگیری راهبردی منسجمتر خواهیم بود که بر اساس آن، ایران نه فقط مدافع منافع خود، بلکه محور اصلی تغییر موازنه قدرت در غرب آسیا خواهد بود.