اهمیت آماری تبادل اسرا و عمق شکست اسرائیل
تبادل گسترده اسرا که منجر به آزادی ۳۹۸۵ اسیر فلسطینی در جریان دو سال جنگ غزه شد، نه تنها یک رویداد انسانی، بلکه یک شاخص کلیدی از موفقیت راهبردی مقاومت و شکست سیاستهای اسرائیل است. این آمار نجومی، بهویژه با توجه به آزادی ۴۸۶ زندانی محکوم به حبس ابد و ۳۱۹ زندانی با احکام طولانیمدت، نشان میدهد که نیروهای مقاومت فلسطین، برخلاف هدف اعلامی تلآویو برای “نابودسازی” آنها، همچنان قدرت چانهزنی لازم برای اعمال خواستههای بزرگ خود را حفظ کردهاند. پذیرش این سطح از مبادله توسط رژیم صهیونیستی، که عملاً تن به آزادی مبارزانی با سوابق سنگین داده است، دال بر این حقیقت است که فشار نظامی اسرائیل نتوانست اهداف اصلی خود را محقق سازد و در نهایت، دولت اشغالگر مجبور شد با طرفی که قصد نابودیاش را داشت، بر سر میز مذاکره بنشیند.
بنبست سیاسی نتانیاهو؛ پایان توجیه جنگی برای فرار از بحران
اجرای فاز اول توافق آتشبس و تبادل اسرا، بهطور مشخص بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، را در یک بنبست سیاسی عمیق قرار داده است. شکست او در آزادسازی کامل گروگانها و نابودی حماس از طریق کارزار نظامی گسترده، عملاً روایت پیروزی او را تضعیف کرده است. نتانیاهو که دو سال از جنگ را به عنوان سپری برای گریز از فشارهای داخلی، از جمله تحقیقات شکست ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اختلافات ائتلافی و پروندههای قضائی شخصیاش استفاده کرده بود، با پایان موقت جنگ، دیگر قادر به فرار از این امواج سهمگین تحولات داخلی نخواهد بود. این توافق، مهر تأییدی بر عدم کارایی راهحل نظامی در مواجهه با مقاومت فلسطین است و آغازگر موج جدیدی از چالشهای سیاسی داخلی برای نخستوزیر اسرائیل خواهد بود که بقای او را به شدت تهدید میکند.
بیشتر بدانید
پيامدهاي پيروزي غزه؛ مقاومت نگران توطئههاي نتانياهو براي برهم زدن توافق| مع المراسلين
پيروزي غزه فراتر از مقاومت مسلحانه؛ آتشبس، محصول تعامل گسترده جامعه جهاني| قضية ساخنة
روایت مقاومت پایدار؛ سمیر ابونیمه و داستان ۳۹ سال اسارت
روایت زندانیان آزاد شده، بهویژه سمیر ابونیمه با ۳۹ سال سابقه اسارت، عمق فاجعه انسانی و در عین حال، ثبات قدم باورنکردنی مبارزان فلسطینی را منعکس میکند. اسارت ۳۹ ساله ابونیمه که منجر به از دست دادن مادر و سه خواهر و برادر بدون فرصت خداحافظی شد، نمادی از طولانیترین شکل مقاومت در برابر اشغال است. این داستانها نشان میدهد که سیستم زندانهای اسرائیل چگونه با جدا کردن زندانیان از خانوادههایشان، به نوعی مجازات روانی مادامالعمر را اعمال میکند. با این حال، مقاومت این افراد در زندان، شرکت در اعتصاب غذاها و مشارکت در فعالیتهای جنبش زندانیان، گواهی است بر روحیه شکستناپذیر آنها که حتی پس از دهها سال حبس، انگیزههای مبارزاتی خود را حفظ کردهاند.
مقاومت فکری و نبوغ سازمانی؛ از محمود عیسی تا محمد ابوطیب
زندانیان فلسطینی در طول اسارت صرفاً محبوس نبودهاند، بلکه زندان را به مرکزی برای مقاومت فکری و توسعه توانمندیهای سازمانی تبدیل کردهاند. محمود عیسی، به عنوان “نخبه نظامی” که بنیانگذار واحد ۱۰۱ گردانهای قسام بود و در ماجرای تلاش برای مبادله شیخ یاسین نقش داشت، پس از حبس نیز با انتشار آثار فکری، نقش یک متفکر را ایفا کرد. به همین ترتیب، محمد ابوطیب با کسب سه مدرک لیسانس و نگارش کتاب در زندان و تبدیل شدن به “کارشناس برجسته اسرائیل”، نشان میدهد که اسارت نه تنها مانع رشد نشده، بلکه فرصتی برای تعمیق مطالعات و تقویت بنیه نظری مقاومت فراهم آورده است. این سطح از خودسازی و فعالیت فکری، نشاندهنده لایه عمیقتری از مقاومت است که بر پایه آگاهی و دانش بنا شده است.
دستگیری سیستماتیک و آزار خانوادهها؛ ابعاد گستردهتر حبس
تجربه باهر بدر و خانوادهاش، که تنها چند روز قبل از عروسی او دستگیر شدند و برادر و حتی مادرش نیز متعاقباً بازداشت و شکنجه شدند، بُعدی دیگر از سیاستهای اشغالگران را آشکار میکند: مجازات جمعی خانوادهها. محکومیت باهر به ۱۲ بار حبس ابد و برادرش به ۱۸ بار حبس ابد، در کنار بازداشت مادر سالخوردهشان، این واقعیت را برملا میسازد که ارتش اسرائیل صرفاً به دنبال خنثیسازی مبارزان نیست، بلکه از طریق آزار و اذیت و دستگیری کل اعضای خانواده، به دنبال درهم شکستن ساختار اجتماعی و روانی مقاومت است. این عمل غیرانسانی که حتی شامل افراد کهنسال و بیمار نیز میشود، نشاندهنده ماهیت سیستماتیک سیاستهای اسرائیل در استفاده از زندان به عنوان ابزاری برای ارعاب و سرکوب گسترده است.