به اشتراک بگذارید

یادداشتی بر خونین‌ترین عصر ضاحیه و پیامدهای آن در لبنان

روز شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، نقطه عطفی در تاریخ سیاسی، روانی و اجتماعی لبنان محسوب می‌شود که تأثیرات آن فراتر از مرزهای این کشور بود. این حادثه که در تاریخ ششم مهر ۱۴۰۳ (۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴) در منطقه ضاحیه بیروت رخ داد، نه تنها یک ترور نظامی بلکه زلزله‌ای عمیق در ساختار سیاسی و اجتماعی لبنان به شمار می‌آید.

یادداشتی بر خونین‌ترین عصر ضاحیه و پیامدهای آن در لبنان

ساعت ۱۸:۲۲، کمی قبل از غروب آفتاب روز جمعه ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴  (6 مهر 1403)، هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی تقریباً ۸۵ بمب سنگرشکن هر کدام به وزن یک تن مواد منفجره را بر روی یک مجتمع مسکونی در منطقه حاره حریک در ضاحیه جنوبی بیروت انداختند که منجر به تخریب کامل شش ساختمان و شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، تعدادی از دستیاران او و سردار عباس نیلفروشان مستشار نظامی ایران شد.

  • در قلب ضاحیه

بامداد روزی که ضاحیه جنوبی بیروت به کانونی از اضطراب بدل شد، چراغ‌های اتاق عملیات حزب‌الله هنوز روشن بود. سید حسن نصرالله، دبیرکل مقاومت اسلامی لبنان، همانند روزهای جنگ 33 روزه، شخصاً بر روند هماهنگی‌ها نظارت داشت. گزارش‌های لحظه‌ای از جبهه‌ها، تحرکات هوایی و دریایی دشمن، و وضعیت گروه‌های مقاومت در غزه و مرزهای جنوبی لبنان روی میز او قرار می‌گرفت. اتاق پر از بی‌سیم‌ها، نقشه‌ها و صفحه‌های مانیتوری بود که موقعیت یگان‌ها را نشان می‌داد. آن روز هیچ‌کس در حلقه نزدیکان تصور نمی‌کرد ساعاتی بعد، ضاحیه شاهد یکی از سنگین‌ترین حملات هوایی اسرائیل و مهم‌ترین نقطه عطف سیاسی ـ امنیتی سال‌های اخیر باشد.

بیشتر بدانید

حضور تاثيرگذار سيد جواد نصرالله در سالگرد شهيد مقاومت در بغداد| مع المراسلين

جانباز لبناني: سيد حسن نصرالله و امام خامنه‌اي دو مرجع ديني برجسته| فلسطين الصمود

  • حمله سنگرشکن‌ها

دسته‌ای متشکل از ۱۰ فروند هواپیمای اف-۱۵ ایگل از اسکادران ۶۹ام، معروف به «اسکادران هامر»، از پایگاه هوایی حتساریم، معروف به پایگاه ششم، به پرواز درآمدند. دقایقی پس از ظهر، آژیرهای اولیه در جنوب بیروت به صدا درآمد. پرنده‌های اسرائیلی بر فراز شهر ظاهر شدند، اما این بار با مهماتی متفاوت: بمب‌های سنگرشکن با قدرت نفوذ در سازه‌های بتنی و زیرزمینی. هدف آنقدر مهم بود که به گفته فرمانده گروه پروازی نیروی هوایی که این حمله را انجام داد، خلبانان تنها مدت کوتاهی قبل از پرواز جزئیات هدف را دریافت کردند و تا پیش از آن، خلبانان نمی‌دانستند هدف چیست.

لحظاتی بعد چند انفجار مهیب پیاپی کل ضاحیه را لرزاند و دود غلیظ بخش‌هایی از منطقه را در تاریکی فرو برد. ساختمان محل استقرار سید، که به عنوان مرکز فرماندهی جنگ شناخته می‌شد، هدف مستقیم قرار گرفت. شدت انفجار به اندازه‌ای بود که حتی در محله‌های دورتر نیز مردم از خانه‌هایشان بیرون ریختند. بنا به گزارش‌ها شدت انفجارهای بیروت به حدی بود که لرزش و صدای آنها تا فاصله ۳۰ کیلومتری احساس و شنیده شد.

در همان لحظه خبرگزاری‌های صهیونی به نقل از سخنگوی ارتش صهیونیستی با لحنی هیجان‌زده از «حمله به اتاق عملیات حزب‌الله» خبر دادند. رادیو اسرائيل گزارش داد که یک منبع در ارتش می‌گوید شواهد مبنی بر اینکه نصرالله در این انفجارها مجروح شده و چند دقیقه بعد منابع عبری‌زبان مدعی شدند «نصرالله کشته شده است».

  • ساعت‌های نفس‌گیر پس از حمله

با وجود ادعاهای اولیه تل‌آویو، سکوت سنگینی از سوی حزب‌الله حاکم شد. تنها صدای آژیر آمبولانس‌ها و بالگردهای امدادی بر فراز بیروت شنیده می‌شد. شبکه‌های اجتماعی مملو از شایعات متناقض بود: برخی از «زخمی شدن سید» نوشتند، برخی دیگر از انتقال او به محل امن‌تر خبر دادند. در همان ساعات، منابع نزدیک به مقاومت تنها یک جمله کوتاه را تکرار می‌کردند: «منتظر بیانیه رسمی بمانید.» این انتظار، فضای لبنان را در تعلیقی تاریخی فرو برد؛ خیابان‌های بیروت، صیدا و بعلبک شاهد تجمع مردم نگران بود که چشمانشان به صفحه تلویزیون‌ها دوخته شده بود.

  • اولین خبرها و روایت تل‌آویو

در تل‌آویو، سخنگوی ارتش رژیم صهیونی با غرور اعلام کرد که «نیروهای هوایی در یک عملیات دقیق، مخفیگاه نصرالله را شناسایی و نابود کردند.» ناداف شوشانی، سخنگوی ارتش صهیونیستی، از طریق پلتفرم X اعلام کرد که «حسن نصرالله کشته شده است». آدرعی أفيخاي سخنگوی عرب زبان ارتش رژیم نیز در پلتفرم ایکس گفت که ارتش، حسن نصرالله، علی کرکی، فرمانده جبهه جنوبی حزب الله و تعدادی دیگر از رهبران آن را کشته است. رسانه‌های عبری تصاویری از انفجار را پخش می‌کردند و تیتر زدند: «پایان سایه سید.»

نتانیاهو نشست فوری کابینه امنیتی را تشکیل داد و در پاسخ به سؤال خبرنگار شبکه ۱۲ این رژیم در خصوص اینکه «آیا ترور سیدحسن نصرالله موفقیت‌آمیز بوده یا خیر؟» گفت: منتظر بمانید.

 در همین حال، تحلیلگران صهیونی هم تردید داشتند که بدون شواهد عینی نمی‌توان خبر کشته شدن دبیرکل حزب‌الله را تأیید کرد. ساعاتی پس از ترور هم صهیونیست‌ها همچنان به بمباران چندین پناهگاه به همان شیوه ادامه دادند که نشان می‌داد سران تل‌آویو هم چندان از نتیجه حمله مطمئن نیستند. مقامات لبنانی از کشف تعداد نامشخصی بمب سنگرشکن منفجر نشده از نوع ۳۹-GBU و ۱۰۹- BLU  در اللیلکی و منطقه الاجناح الخمسه در العمروسیه خبر دادند.

  • اعلام رسمی حزب‌الله

پس از ساعاتی اضطراب و گمانه‌زنی، سرانجام بیانیه رسمی حزب‌الله منتشر شد. در این بیانیه، با لحنی آرام اما پرصلابت، خبر شهادت سید حسن نصرالله تأیید شد. متن بیانیه از او با عنوان «بنده صالح، سرور مقاومت و شهید راه قدس» یاد کرد. خیابان‌های لبنان، از ضاحیه جنوبی تا بقاع، در یک لحظه به صحنه گریه، سوگواری و شعارهای خشمگین علیه دشمن صهیونیستی بدل شد. صدای شلیک تیرهای سوگواری مردم در هم آمیخته بود؛ شبی تاریخی رقم خورد که لبنان و منطقه را به سمت مرحله‌ای تازه سوق داد.

بعدها محمود قماطی، نایب رئیس شورای سیاسی حزب الله درباره جزئیات اولین لحظات یافتن پیکر سید گفت: «مکانی که پیکر سید در آن پیدا شد، مملو از گازهای خفه کننده بود. نیروهای دفاع مدنی، اولین کسانی بودند که به پیکر سید الشهید رسیدند. یکی از آنان شدت علاقه‌ای که به سید داشت، ماسک‌ اکسیژن خود را برداشت و بر دهان سید گذاشت، به این امید که ایشان را نجات دهد. شخصی که از شدت عشق به سید این کار را کرد، خودش نیز همان لحظه در کنار پیکر شهید نصرالله به شهادت رسید.

  • روزی که تاریخ منطقه را تغییر کرد

روز شهادت سید حسن نصرالله صرفاً یک ترور نظامی نبود؛ زلزله‌ای سیاسی، روانی و اجتماعی بود که مرزهای لبنان را درنوردید. برای رژیم صهیونی، دست‌کم در روایت رسمی، این «بزرگ‌ترین پیروزی» معرفی شد، اما برای ملت‌های منطقه، شهادت سید به نماد تازه‌ای از مقاومت بدل گشت. آنچه از صبح تا شام آن روز در ضاحیه گذشت ـ از حضور او در اتاق عملیات تا اصابت سنگرشکن‌ها، از شایعات داغ رسانه‌ای تا بیانیه آرام حزب‌الله ـ روایتی است از تلاقی خون و تاریخ، و نقطه عطفی که مسیر آینده لبنان، فلسطین و حتی معادلات امنیتی منطقه را تغییر داد.

پربازدیدترین