سکوت تلخ جهان عرب در برابر فاجعه غزه
پس از عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳، انتظار می‌رفت واکنش‌های جدی و ملموسی در سطح ملت‌ها و دولت‌های عربی شکل گیرد، اما سکوت حاکم شد که نمادی از «عجز تاریخی» جهان عرب در حمایت از فلسطین به شمار می‌رود. این سکوت بی‌صدا نبود، بلکه نشان‌دهنده دگرگونی‌های عمیق و پیچیدگی وضعیت سیاسی و اجتماعی منطقه است.
سرکوب شدید اعتراضات در کشورهای عربی
سرکوب اعتراضات مردمی و حرکت‌های حمایت از غزه در کشورهای عربی به ویژه در اردن و مصر بسیار گسترده و سازمان‌یافته بود. دولت‌ها با استفاده از ابزارهای امنیتی، حقوقی و حتی فضای مجازی جلوی هرگونه ابراز همبستگی و اعتراض را گرفتند و هزاران نفر بازداشت و محاکمه شدند. این سیاست‌های سخت‌گیرانه، فضای ترس و انفعال را در میان مردم تحکیم کرد.
بیشتر بدانید
فلسطين و قدس؛ محور همبستگي و وحدت مسلمانان جهان| قضية ساخنة
برگزاري نشست فكري گسترده در صنعا با محوريت منازعه با دشمن صهيونيستي| مع المراسلين
فروپاشی ائتلاف عربی و ملی شدن مسئله فلسطین
مسأله فلسطین از یک مسأله کلان عربی به موضوعی ملی و محدود به فلسطینی‌ها تبدیل شده است. روندی که از زمان توافق کمپ دیوید در ۱۹۷۸ آغاز شد و منافع ملی ویژه کشورها را بر منافع جمعی عربی غالب کرد. این تحول باعث گسیختگی اتحاد عربی و رشد فردگرایی سیاسی در کشورهای منطقه شد.
گسست فرهنگی و فردگرایی به جای آگاهی جمعی
سیطره ارزش‌های نئولیبرالی و فردگرایی بر جهان عرب، همبستگی اجتماعی و آگاهی جمعی را تضعیف کرده است. اکنون دغدغه اکثریت مردم بیشتر تأمین معیشت روزمره است تا فعالیت سیاسی و اجتماعی، و این تحول فرهنگی، مبارزه و همبستگی در حمایت از فلسطین را به چالشی بزرگ بدل ساخته است.
ظهور محور مقاومت به عنوان جایگزین رسمی
اشکال جدیدی از مقاومت که خارج از ساختارهای رسمی دولت‌ها شکل گرفته‌اند، دینامیک جدیدی در منطقه به وجود آورده‌اند. گروه‌هایی مانند حزب‌الله و انصارالله به عنوان صدای واقعی حمایت از فلسطین شناخته می‌شوند، هرچند چالش‌های ساختاری و مسئله خلع سلاح همچنان پابرجا است.